Görüş

Şiddet içeren fotoğraflar yayınlanmalı mı?

(Fotoğraf: Haşim Kılıç / Hürriyet)
Suriye’de IŞİD tarafından canice öldürülen Türk askerlerinin vahşet görüntülerinin paylaşılmaması hususunda uyarılara rağmen pek yol alınamıyor. Peki, bu meseleye basın kuruluşları nasıl yaklaşmalı?

IŞİD infaz videolarının yayınlanmaması gerektiği üzerine, istisnaları olmakla birlikte, bir mutabakat var gibi. Öte yandan, Rusya Büyükelçisi Andrey Karlov’un vurulduğu anın fotoğrafları şiddet içermesine rağmen istisnasız tüm mecralarda yayınlandı.

New York Times, 19 Aralık Pazartesi günü web sitesinin ana sayfasında yerde yatan Rusya Büyükelçisi Andrey G. Karlov’un ve elinde silahıyla başında duran katili Mevlüt Mert Altıntaş’ın fotoğrafını yayınladı. Bunun gibi şiddet içeren fotoğraf ve videoların yayınlanıp yayınlanmaması hususunda kararın ne şekilde verildiğini, New York Times’ın Standartlardan ve Etikten Sorumlu Kıdemli Editörü Phil Corbett açıkladı.

Şok edici ve şiddet barındıran görüntülerin yayınlanması konusunda New York Times editörleri nasıl bir yol izliyor?
Böyle durumlarda, fotoğrafın yayınlanıp yayınlanmamasının kararı, hikâyeyi hazırlayan editörler, fotoğraf editörleri, ana sayfa ve mobil editörlerinin bir araya gelip tartışmasıyla veriliyor. Önemli bir haber ya da hassas bir fotoğrafsa, kıdemli editör de tartışmaya katılabiliyor.
Karlov’un fotoğrafı üzerine editörlerle aramızda konuştuğumuzda, üç sebepten dolayı fotoğrafı ana sayfaya koymaya karar verdik:

  1. Suriye’deki Rus varlığı ve çeşitli ülkelerin, fraksiyonların çatışması bağlamında önemli bir haberdi.
  2. Fotoğraf, hikâyenin yazı ile anlatılmasıyla başarılamayacak derecede güçlü bir şekilde olayın şok edici doğasını yansıtıyordu.
  3. Çok çarpıcı bir fotoğraf olmasına rağmen, rahatsız edici derecede kanlı, vahşet içeren bir yapıda değildi.

Bu gibi fotoğrafların nerede (sitede ana sayfa, makale sayfası, basılı gazetede ilk sayfa, iç sayfa) yayınlanacağına kadar verirken neleri göz önünde bulunduruyorsunuz?
Bazı durumlarda böyle bir fotoğrafın haber değeri taşıdığına ve yayınlanacak kadar önemli olduğuna karar verdikten sonra, aynı fotoğrafı ana sayfaya koymama kararı da alabiliyoruz. Çünkü, web sitemizin ana sayfası (ve benzer şekilde basılı gazetenin ilk sayfası) ile okur istem dışı olarak karşılaşır. Yani ne ile karşılaşacağını bilmiyordur. Bu sebepten, ana sayfaya/ilk sayfaya koyup koymama kararını alırken çok daha hassas oluyoruz. Öte yandan, ana sayfadaki linke tıkladıktan sonra gittikleri makale sayfasında ya da gazetedeki iç sayfalarda, okur ne ile karşılaşacağını çok daha iyi biliyor. Mesela bu sebepten Karlov’un fotoğrafını ana sayfamıza koyduk ama videosunu yayınlamayıp, sadece makale sayfasında bir link verdik.

Fotoğrafta Karlov’u kesip, sadece silahlı katili bırakarak kullansanız olmaz mıydı?
Bu, haber değeri taşıyan fotoğrafın gücünü tamamen yitirmesine sebep olacaktı. Eğer çok kanlı, vahşet içeren bir fotoğraf olsaydı, bu seçeneği düşünebilirdik ancak bu durumda gerek olmadığı kanaatine vardık.


19 Aralık 2016’da New York Times’da yayınlanan bu söyleşi Journo okurları için Orhan Şener tarafından özetlenerek çevrildi.

Liz Spayd

Journo E-Bülten