İngilizcenin en yaygın üç sözlüğü, yıllık güncelleme döneminde sözcük sayısını artırdı. Bu yıl sözlüklere eklenen 1.500’ü aşkın ifade arasında “Latinx” ve “false flag” (sahte bayrak) de var.
Oxford English Dictionary, Merriam-Webster ve Dictionary.com her yıl mart ve nisan aylarında yeni sözcükler, ifadeler ve alt maddeler ekleyerek İngilizcede referans kabul edilen sözlüklerini güncelliyorlar.
Columbia Journalism Review’da dün yayımlanan bir makaleye göre bu yıl Oxford English 650, Merriam-Webster 640, Dictionary.com ise 300’ü aşkın yeni sözcük ve ifade ekledi.
Türkiye’de bu sözlükler birbirlerinin muadili gibi kabul edilse de, aslında işlevsel olarak farklılıkları var. Merriam-Webster, “senkronik” (eş zamanlı) diye nitelenen bir sözlük olarak güncel ifadeleri daha hızlı bir şekilde dâhil ediyor. “Diakronik” türdeki Oxford English ise tarihsel bir perspektife sahip olduğundan yeni ifadeleri sözlüğe dâhil etmesi on yıllar, hatta yüz yıllar sürebiliyor.
Siyasette ve toplumda değişime cevap
Çevrim içi ortamda doğan Dictionary.com da senkronik bir yaklaşıma sahip; ancak Random House, American Heritage ve HarperCollins gibi farklı sözlükleri kullandığı için aynı zamanda derleyici özelliği de var.
Bu üç sözlüğe bu yıl eklenen 1,500’ü aşkın ifadeden birçoğu, siyasetteki ve toplumdaki değişimlere bir cevap niteliğinde.
Örneğin, Oxford English ve Dictionary.com ilk kez “Latinx” ifadesini sözlüklere bu yıl ekledi. Toplumsal cinsiyet konusunda artan hassasiyetin bir ürünü olan bu sözcük, kendilerini “Latino” (erkek) veya “Latina” (kadın) diye adlandırmak istemeyen Latin Amerikalıları tanımlamak için yaratılmıştı.
Oxford English aynı anlamda olup kökü Latinx’den sekiz yıl daha geriye, 2000 yılına sürülen “Latin@” sözcüğünü de bu yıl ekledi.
‘Sahte bayrak’ geç de olsa sözlüklere girdi
İngilizce haberlerde uzun süredir kullanılan bazı terimler de bu yıl sözlüklere girdi. Bu sözcüklerden biri olan “false flag” (sahte bayrak), “gerçek faillerinin kimliklerini gizleyerek bir başka grup veya milleti töhmet altında bıraktığı saldırı veya düşmanca eylem” diye niteleniyor.
Dictionary.com’un bu ay, Oxford English’in Ocak 2019’da dâhil ettiği “false flag” ifadesi İngilizcede ilk kez 1569 yılında kullanılmıştı. Merriam-Webster ise bu ifadeyi hâlâ sözlüğe almış değil.
İngilizcenin en yaygın sözlüklerine bu yıl yapılan güncellemeler arasında ilk kez kabul edilen ifadeler kadar, mevcut sözcüklere eklenen yeni tanımlar da var.
Örneğin Merriam-Webster, “snowflake” (kar tanesi) sözcüğünün gerçek anlamının yanına, bu yıl ilk kez “özel muameleye layık görülen kişi” şeklindeki mecazi anlamını da ekledi.
