Orwell’in Gazeteciliği
‘1984’, ‘Hayvan Çiftliği’ gibi romanlarından tanıdığımız İngiliz yazar George Orwell (1903-1950) aslında geçimini gazetecilik yaparak sağlamış. Edebiyat eleştirisinden, röportaja, kültür-sanat sayfası editörlüğünden deneme/köşe yazısına kadar gazeteciliğin çok çeşitli alanlarında görev yapmış. Orwell uzmanı akademisyen Peter Davison, Orwell’in gazete ve dergilerde kalmış, BBC arşivlerinde bekleyen yazı, makale, röportaj, söyleşi ve konuşmalarını taradıktan sonra ‘Olguları Olduğu Gibi Görmek’ başlıklı, ‘Gazetecilik ve diğer alanlardaki yazılardan seçmeler’ altbaşlıklı kitabı 2014’de çıkarmış. Ölümünden 65 yıl sonra yayınlanan bu yazıların bir çok özelliği var: Hala taze yani aktüel, sade, kolay anlaşılır bir üslup, siyasetten ahlaka, dış politikadan yoksulluğa kadar değinmediği konu neredeyse yok, hep solcu, sosyal adaletçi bir perspektif… Yazıldığında adı bile bilinmeyen bedava gazeteler, İskoçya’nın bağımsızlığı, mültecilerin dramı ve İngiliz Basın Konseyinin sorunlarını ele almış. Türkçeye çevirilmesinde yarar var.
Seeing Things as They Are: Selected Journalism and Other Writings
George Orwell
Harvill Secker / 496 sf.
Amerikan Tarzı Küresel Gazetecilik
Internews’ün kurucusu ve CEO’su David Hoffman’ın kaleme aldığı ‘Vatandaşlar Ayaklanıyor’ kitabının altbaşlığı ‘Bağımsız Gazetecilik ve Demokrasinin Yayılması’. Başlıklar güzel. Ne var ki Amerikan liberal ekolünün bir ürünü olan bu yaklaşım, ilk başlarda SSCB’nin yıkımında Batı medyasının rolünü överek anlatıyor. Yeni medyanın da, piyasaya yeni çıkan çok lezzetli bir yemek gibi yani çok dengeli olmayan bir şekilde tanıtılmasının ardından Arap baharında sosyal medyanın konumu hakkında basma kalıp yaklaşımlar sergileniyor. Gazeteciliği siyasal ve ideolojik konumundan koparan yazar, Internews’ün başkanı olarak 90’ı aşkın ülkede yerel ortaklarla çok sayıda radyo ve televizyon istasyonu ile internet sitesi kurduğunu da anlatıyor. İktidar, kamu çıkarı, sendika gibi konulara kitapta pek yer verilmemiş. Yine de dünyanın çeşitli ülkelerindeki medya girişimciliği ve esas olarak Amerikan tarzı anlayış hakkında zengin bilgiler ve yaklaşımlar var Hoffman’ın anlatısında.
Vatandaşlar Ayaklanıyor (Bağımsız Gazetecilik ve Demokrasinin Yayılması)
David Hoffman
Çeviren: Füsun Özlen
Paloma / 246 sf.
Eski ama güncel: Propaganda ve İkna
Amerikalı iki iletişim profesörü Garth S.Jowett ve Victoria O’Donnell, propagandanın özel olarak teorik ve tarihi konumuna yoğunlaşmış olsalar da, her seferinde verdikleri somut örnekler ve son bölümdeki ‘Modern Toplumlarda Propaganda Nasıl Çalışır?’ makalesiyle bugün özel olarak Türkiye’de siyaset ve medya dünyasındaki giderek güç kazanan propagandanın mekanizmalarını, tahlilini öğrenmek/anlamak mümkün. Hem akademik hem de mesleki alanda tartışmalara yol açan propaganda konusunda iki bilim insanı dengeli, çok yanlı, ikna edici tahliller sunuyor. İlk baskısı 1986’da çıkan kitabın 6. Baskısı 2014’de yayınlandı.
Propaganda & Persuasion
Garth S Jowett – Victoria J. O’Donnell
Sage / 294 sf.
Yenilerden 3 başlık
Babıâli Anılarım / Osman S. Arolat / İş Bankası Kültür Yayınları / 200 sf.
Gazetecilikte Bir Ömür / Nuyan Yiğit / Tarihçi Kitabevi / 344 sf.
Yeni Medya Çağında Televizyon / Kolektif – Editör: Sedat Özel / Derin Yayınları / 270 sf.
