Aralarında bianet’in de olduğu 14 internet sitesi dâhil toplam 136 adrese erişimin engellenmesine hükmedildi. Kararı veren Ankara 3. Sulh Ceza Hâkimliği, daha önce de çok sayıda erişim engellemesi talebini kabul etmesiyle gündeme gelmişti. bianet’e yönelik kararın “sehven” alındığı sonradan ortaya çıksa da, diğer sitelere yönelik erişim engeli sürüyor.
“Talep eden İçişleri Bakanlığı Jandarma Genel Komutanlığı tarafından verilen 3096743 sayılı ve 16/07/2019 havale tarihli yazısında belirtilen URL internet adreslerinde 5651 Sayılı Kanunun 8/A maddesindeki suçları oluşturduğundan bahisle erişimin engellenmesi talebinde bulunmuştur.”
Atıfta bulunulan söz konusu maddede, “Yaşam hakkı ile kişilerin can ve mal güvenliğinin korunması, millî güvenlik ve kamu düzeninin korunması suç işlenmesinin önlenmesi veya genel sağlığın korunması sebeplerinden bir veya bir kaçma bağlı olarak hâkim veya gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde, Cumhurbaşkanlığı veya millî güvenlik ve kamu düzeninin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi veya genel sağlığın korunması ile ilgili bakanlıkların talebi üzerine Başkan tarafından internet ortamında yer alan yayınla ilgili olarak içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararı” verilebileceği belirtiliyor.
Ancak bianet’in 200 bini aşkın haberine toptan bir erişim engeli getiren kararda bunun somut gerekçesi yazmıyor. Adı geçen diğer internet siteleri Etha, Halkın Sesi TV, Özgür Gelecek, osp.org, geziyisavunuyoruz.org, Gazete Fersude, Yeni Demokratik Gençlik, Umut Gazetesi, Kızıl Bayrak, Marksist Teori, Direnişteyiz, Mücadele Birliği ve Antakya Sokak için de aynı durum geçerli. Neden sadece ilgili sayfalara değil, tüm siteye erişimin engellendiği de henüz belirsiz.
Karar, ayrıca, aralarında Halkların Demokratik Partisi (HDP) milletvekili Oya Ersoy’un Twitter hesabı da bulunan 100’ü aşkın sosyal medya sayfasına erişim engeli öngörüyor.
Ankara 3. Sulh Ceza Hâkimliği daha önce de erişim engelleme kararlarıyla gündeme gelmişti. Ekşi Sözlük’teki ilgili sayfada, avukat Meltem Banko başta olmak üzere birçok başvurucunun bu hâkimliğe erişim engellemesi için başvurduğu belirtiliyor.
Meslek örgütlerinden karara tepki
Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) Genel Başkanı Gökhan Durmuş karar üzerine, “Demokrasiyi, ifade özgürlüğünü içine sindiremeyen zihniyetler sürekli sansürle, engelleme ile halkın haber alma hakkına saldırıyor. Bu engel kararının hukukta hiçbir yeri yoktur” dedi. Durmuş, suç teşkil eden bir haber, içerik veya paylaşım olmamasına rağmen binlerce insanın takip ettiği bianet gibi haber siteleri de dâhil olmak üzere engel kararı verilmesini kınadı. TGS, yaptığı açıklamada da, “bu karara karşı her türlü meşru ve hukuki mücadeleyi yürüteceğini” vurgulayarak engelleme kararının derhal kaldırılması çağrısında bulundu.
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) de kararı “halkın haber alma hakkını engelleme girişimi” ve “basın özgürlüğü açısından yeni bir hukuksuz müdahale” diye niteledi. TGC Genel Sekreteri Sibel Güneş, “İnternet sitelerinin hangi nedenle engellendiğine dair bir gerekçe kamuoyuyla paylaşılmadan engellemelerin gerçekleştiğini görüyoruz. Maalesef Türkiye basın özgürlüğü açısından en sorunlu ülkeler arasında yer almaya devam ediyor” dedi.
Aralarında kararı “sansür” diye niteleyen Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü ile Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği’nin de bulunduğu diğer basın meslek kuruluşları da protesto açıklamaları yayımladılar.
‘Sırayla’ uygulanıyormuş
Karara itiraz eden bianet’in avukatı Meriç Eyüboğlu şunları söyledi: “Erişimi engellenen adresler arasında Gezi duruşması sırasında düzenli paylaşımlarda bulunan adreslerin bulunması, Jandarma Genel Komutanlığı tarafından yapılan ihbarın (!) Gezi davasıyla ilgili olduğunu düşünmemizi sağladı. Oysa bu denli büyük bir sansür kararını, kararın muhatapları olarak tahmin ve varsayımlarla öğrenmeye, anlamaya, açıklamaya çalışmamız ne denli hukuki (!) bir işlemle karşı karşıya olduğumuzun da açık göstergesi. Üstelik bu kararlar muhataplarına tebliğ dahi edilmiyor, bir tesadüf sonucu haberdar olduk. Kararda yer alan onca adres gibi bianet de haberimiz olmadan kararabilirdi. Şimdi bu kararın ne zaman uygulanacağını bilmeden bekliyoruz… Mahkeme kaleminin ifadesiyle ‘sırayla’ uygulanıyormuş.”
bianet’e yönelik kararın “sehven” alındığı 7 Ağustos akşam saatlerinde ortaya çıktı. Eyüboğlu’nun bu tarihte erişebildiği dosyaya göre Jandarma Genel Komutanlığı 16 Temmuz’da bianet’le birlikte 136 adres için “erişimin engellenmesini” talep etti. Mahkeme de aynı gün “erişimin engellenmesi” kararı aldı. Ancak 17 Temmuz’da komutanlık, sadece bianet’e ilişkin olarak talebin sehven yapıldığını belirterek tekrar mahkemeye başvurdu ve karar “düzeltildi.”
Eyüboğlu şunları söyledi:”135 adrese yönelik Jandarma Genel Komutanlığı’nın tümüyle gerekçesiz başvurusu ve Ankara 3. Sulh Ceza Hakimliği’nin de bütünüyle gerekçesiz olan büyük sansür kararı varlığını koruyor. Bu haksız, dayanıksız ve kötü kararın bianet yönünden kaldırılması, karşı karşıya kaldığımız hukuka aykırılığı ve ifade özgürlüğüne, basın özgürlüğüne, haber alma hakkına yönelik büyük ve haksız müdahaleyi ortadan kaldırmıyor elbette. Bu kararın tüm adresler yönünden geri alınması, tüm sonuçları ile ortadan kaldırılması gerekir.”
