‘Dijital çağın dili’ kodlama artık birçok meslek için hayati önemde. Üstelik makinaların dilini dört yaşında okuma-yazma bilmeyen bir çocuk bile öğrenebiliyor. Peki çocukların kodlama öğrenmesi şart mı? Eğitime nereden ve nasıl başlanmalı? Uzmanlar yanıtladı.
Zafer Demirkol, kodlamayla 16 yaşında tanışmış bir eğitmen. Yeditepe, Bahçeşehir ve Maltepe üniversitelerinde öğretim görevlisi olan Demirkol’un yazılım konusunda 10 kitabı var. 2016’da yayınlanan ‘Çocuklar için Kodlama’ kitabı, Amerika’da satılmak üzere yakın zamanda İngilizceye çevrildi. Demirkol aynı zamanda, çocuklar için kodlama eğitimi verilen Makercodes‘un da eğitimcilerinden.
‘Her işte kodlama metodolojileri kullanılacak’
Çocukların neden kodlama öğrenmesi gerektiğini Demirkol şöyle açıklıyor: “Analitik ve sistematik düşünme pratiğini kodlama araçları üzerinden geliştirebilirsiniz. İleride doktor, avukat, müzisyen veya ressam dahi olsanız her meslek ve sanat için analitik düşünme, sistematik yaklaşım gerekli becerilerdir. Böylece yaptığınız işte daha başarılı olursunuz. Kodlama bu noktada size bir yöntem sunar ve farklı araçlarla destekler. Geliştirdiğiniz algoritmanın ve ürettiğiniz çözümün sonuçlarını anında görebilirsiniz. Daha basit söylersek gelecekteki iş yapış biçimlerine uyum sağlamak istiyorsak kodlama becerileri son derece önemlidir. Meslek gözetmeksizin hemen her işte kodlama metodolojileri kullanılacak, yapay zekâ, robotik gibi alanlarda son derece hızlı ilerlemeler yaşanacak. Bütün bunların alt yapısını da kodlama oluşturur.”
‘Puzzle birleştirmek algoritma geliştirmektir’
Demirkol, kodlama eğitimine dört yaşından itibaren başlanabileceğini söyleyerek, eğitim modelini şöyle anlatıyor: “Küçük puzzle parçalarını birleştirmek aslında bir algoritma geliştirmektir. Buradaki önemli husus kodlamaya dair kavramların yaş gruplarına göre, farklı araçlarla, sistematik, tekrarlı ve zenginleştirilerek verilmesidir. Özellikle küçük yaş gruplarında kodlamaya ait kavramları geleneksel oyunlarla zenginleştirip eğlenceli olarak sunmak son derece etkilidir. Sanılanın aksine kodlama eğitiminde -özellik küçük yaşlar için- bilgisayar veya tablet zorunlu değildir. Burada önemli olan kavramların eğitim bilimine uygun olarak aktarılmasıdır.”
Peki aileler, kodlama eğitimi hakkında ne kadar bilgiye sahip? Demirkol ailelerin kodlamanın öneminin farkında olduğunu ama temel kavramlar hakkında fazla bir bilgiye sahip olmadıklarını anlatıyor: “Aileler sağlıklı bir kodlama eğitiminin nasıl olması gerektiği hakkında bilinçlendirilmeliler. Böylece gerek çocuklarının okullarında gerekse özel olarak aldırdıkları eğitimlerde neleri sorgulamaları gerektiğinin bilincine varırlar.”
‘Hangi kodlama dilini bildiğin sorulacak’
Robert Kolej ve İstanbul Üniversitesi mezunu Volkan Keskin ise bankacılıkla başladığı meslek hayatına, Türkiye’nin önde gelen bankalarına yazılım alt yapısı hizmeti sunarak devam etmiş. Keskin de, Demirkol gibi çocuklar için kodlama eğitimi veren Makercodes eğitimcilerinden. Keskin aynı zamanda, çeşitli firmaların çalışanlarına kodlama, teknolojik okur yazarlık ve programlamaya giriş eğitimleri düzenliyor.
Keskin, çocuklar için kodlama eğitiminin neden yaygınlaşmaya başladığını yakın gelecekten örnekler vererek açıklıyor: “3D yazıcı teknolojisinin de gelişmesiyle artık ihtiyaç duyduğumuz pek çok şeyi satın almayıp, internetten indireceğiz. Böylece bu yazıcılarla evde üretim yapmış olacağız. IOT (nesnelerin interneti) kavramının da gelişmesiyle artık teknolojiden uzak kalan bir kişinin günlük yaşamını sürdürmesi çok zor olacak. Asansör kullanmayı bilmediği için sürekli merdiven kullanmak zorunda kalan bir birey düşünün. Meslek açısından da firmalar eleman alacakları zaman yabancı dilleri değil hangi kodlama dillerini bildiğinizi soracaklar. Özellikle alt düzey mesleklerin AI (yapay zeka) ve robotlar tarafından yapılacağı dönemde en azından basit SQL (bir veritabanı yönetim sistemi) komutlarını bilmeyenler okur-yazar değil muamelesi görecek.”
‘Veliler talepkâr olmalı’
Keskin, ilköğretim okullarında geçen yıl müfredata konan kodlama dersine de değiniyor: “Türkiye OECD sıralamasına bakıldığında eğitilmiş işgücü oranında sondan ikinci. Dijital dönüşüme ters akımda yakalanmamak için kodlama çok önemli. Okulların çoğu biraz hazırlıksız yakalandı. Bu konuda eğiticinin eğitimi programıyla pek çok okula katkı sağladık. Okullara kulüp dersi olarak da hizmet sunuyoruz. Velilerin bu konuda okullardan biraz daha talepkâr olması ve iyi araştırma yapması lazım. Çünkü kodlama -iyi verildiği taktirde- çocukların çok hızlı ilerleme kaydettikleri bir konu. Kağıttan uçak yapıp kodlama eğitimi adı verenler var. Çocuklar kodlama eğitiminde ne kodladı, hangi programı ya da robot mekaniğini kullandı, velilerin bunu sorgulaması lazım.”
‘Bilgisayar oyunu oynayan çocuk bir adım önde’
Keskin ekliyor: “Yeni nesil tabletlerle büyüyor. Her şey gibi aşırısı zarar olsa da oyun oynamak kodlama konusunda bir altyapı hazırlıyor. Oyun oynamayı seven çocuk bir adım önde giriyor kodlamaya. Yeni nesilin teknoloji sevgisini üretime yönlendirmemiz gerekiyor. Elon Musk 13 yaşında ilk bilgisayar oyununu yaptı. O zamanlar bizde de atari salonlarından çıkılmazdı. Türkiye’de potansiyeli olan bir nüfus var, bunu değerlendirmemiz gerekiyor.”
