Journo, yapay zekâ desteğiyle üretilen ve “deepfake” (derin sahte) denilen düzmece videoların, siyasi manipülasyon amacıyla Türkiye’de de dolaşıma sokulmaya başladığını saptadı. Bu kişilerin kullandığı araçları araştırıp test ettik.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun basın toplantısı görüntülerini tamamen ücretsiz araçlarla birleştirip basit bir “deepfake” video hazırlamamız için 5 dakika yetti.
Kasten “fazla inandırıcı” olmaması için tasarladığımız bu videonun hangi araçlarla, nasıl üretildiğini de etik ilkeler gereği ayrıntılarıyla anlatmıyoruz.
Küresel bir teknoloji şirketinin sunduğu makine öğrenme ve görüntü işleme altyapısı ile bir dizi ücretsiz araç, bu tür sahte videoların üretilebilmesini sağlıyor. Bunlara özellikle İngilizce ve Rusça internet sitelerinden kolayca ulaşılabiliyor.
Ücretli araçlarla ve daha fazla vakit harcanarak çok daha gerçekçi videolar yaratılabiliyor. Örneğin bir kişinin sesini de, yine bu araçlarla ve aslından ayırt etmesi çok zor biçimde bilgisayar ortamında taklit etmek mümkün.
Bu düzmece videoyla habercileri ve kamuoyunu uyarmak istedik: “Deepfake” ile açılan “derin sahtekârlık” çağında, şüphecilik ve çifte kontrol gibi gazetecilik ilkeleri ve yöntemleri artık daha da önemli.
İster iktidarı, ister muhalefeti, isterse bambaşka çevreleri ve kişileri hedefliyor olsun, sosyal medyada dolaşan bir videonun manipülasyon amacıyla üretilmiş olabileceği düşünülmeli.
Özellikle ABD’de kasım ayında yapılacak seçimlerle birlikte siyasi manipülasyon amaçlı bu tür videoların sayısı ve erişimi arttı.
Türkiye’de de gazetecilerin ve kamuoyunun önlerine düşen videoyu “adli bilişim” (digital forensics) araçlarıyla teyit etmesi gerekiyor.
Haber malzemesi olabilecek videoların bu araçlarla teyit denetiminden nasıl geçirilebileceğini anlatan yeni içeriklere önümüzdeki günlerde Journo’da yer vereceğiz.
Haftalık Journo bültenine şu sayfadan abone olarak da bu içerikleri takip edebilirsiniz.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR – DEEPFAKE NEDİR?
