Türkiye’yi sarsan 6 Şubat depremlerinden en fazla etkilenen 11 ilde yayın yapan yerel haber sitelerini inceledik. 105 sitenin depremden bir önceki ve bir sonraki hafta yayımladığı haber sayısını karşılaştırdık. Depremden en çok etkilenen Hatay, Adıyaman ve Kahramanmaraş’ta en az 26 haber sitesinin yayını tamamen durdu. Çok az haber yayımlayabilen siteler de sayılırsa 11 ilde bu sayı 36’ya yükseliyor. Birkaç sitenin ürettiği haber sayısı depremle arttı. Toplam haber üretimi ise %54 düştü.
Bu çalışmanın ilk aşamasında 11 ilden 210 haber sitesini inceledik. Depremlerin gerçekleştiği 6 Şubat tarihinin öncesindeki 7 gün ile, sonrasındaki 7 günde kaç haber yayımladıklarını karşılaştırmayı amaçladık.
Saptadığımız haber sitelerinden 117’sinin verilerini site arşivlerinden taradık. Bu teknik nedenlerle mümkün olmadığında ise site yetkilileriyle iletişime geçerek onların verdiği sayıları esas aldık. Bu sitelerin bir kısmı uzun zamandır güncel değildi veya yetkilileri bilgi paylaşmayı reddetti.
Adana’dan yayın yapan Kozanbilgi.net gibi siteler ise sunucuları enkaz altında kaldığından ve arşivleri düzgün çalışmadığından veri sağlayamadı. Bu sitenin bir yetkilisi, yaklaşık 120 bin adet içerik barındıran 17 yıllık arşivlerinin depremde yok olduğunu söyledi.
Yerel haber sitelerinin %84’ü için depremin etkisi ağır oldu
Sonuçta ilk listede bulunan 93 haber sitesini araştırma dışında bıraktık. 11 ilden 105 yerel sitenin deprem öncesi ve sonrası yayımladığı 70 bini aşkın içeriğini belirleyerek bunlar üzerinde bir analiz yaptık.
Veriler, afet bölgesindeki yerel haber sitelerinin 3’te 1’inden fazlasının depremden sonraki haftada yayınlarını tamamen durdurmak zorunda kaldığını gösteriyor. Yayınları yok denecek kadar seyrekleşenler de sayılırsa bu oran %84’e çıkıyor.
Yayın hayatına devam edemeyen haber sitelerinin oran olarak en fazla olduğu iki il Hatay ve Adıyaman. Depremden bir hafta sonra Adıyaman’dan incelediğimiz tüm haber sitelerinin %89’unda yayınlanan son içerik, depremden bir önceki güne aitti. Hatay’da ise bu oran %82’yi buldu. Her iki ilde de bugün güncel yayın yapan haber siteleri bulunsa bile bu sitelerin neredeyse tamamı 13 Şubat tarihine kadar düzenli olarak haber veya içerik yayımlayamadı.
Kahramanmaraş %31 ile üçüncü sırada yer alırken, Malatya’da bu oran %28, Adana’da %11. Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Kilis, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinden deprem dolayısıyla bugün yayın hayatına devam edemeyen haber sitesine rastlamadık.
Haber sitelerinin %72,6’sında 6 Şubat'tan sonraki hafta yayımlanan içerik sayısı, bir önceki haftaya göre düştü. %19,7’sinde tam tersi bir durum söz konusu iken, %7,7’sinde iki hafta boyunca yayımlanan içerik sayılarının sabit kaldığı görülüyor.
Toplam içerik sayısında ise depremden sonra artış söz konusu. Vatandaşların depremle ilgili haber alma talebi arttıkça, özellikle afetten daha az etkilenen bölgelerdeki sitelerin yayınları yoğunlaştı. Bu yüzden çok sayıda yerel sitesinin yayını durmasına rağmen bölgede üretilen toplam haber sayısı arttı.
Ajans haberlerini otomatik yayımlayan siteler sayıları şişiriyor
İncelediğimiz yerel haber siteleri 30 Ocak – 13 Şubat döneminde toplam 71.323 içerik yayımladı. Bunlardan 4.714’ü deprem günü, 32.997'si depremden önceki 7 gün içinde yayına girdi. Depremden sonraki bir hafta boyunca yayımlanan içerik sayısı ise toplam 33.719.
Yerel sitelerin her gün yayımladığı haber sayısı kendi aralarında da çok değişken. Ajans haberlerini otomatik olarak yayımlayan sitelerde bu sayı 2.000'i geçebiliyor. Ancak bölgedeki yerel siteler için genelde bu sayı günde 20-100 haber arasında.
Ayrıntılı verilere şu tablodan ulaşabilirsiniz.
Aşağıdaki grafikte tamamen yeşil görünen haber siteleri, deprem sonrası yayımladıkları haber sayıları azalmayanlar. Bunlar arasında haber sayısı %100'ün üzerinde artış kaydedenler şöyle: Gaziantep Haberler (8 kat artış), Osmaniye Başak Gazetesi (%217), Malatya Sanal Haber (%169), Siverek Gençlik (%156), Elazığ Detay (%128), Güncel Haber 23 (%122)
İLGİLİ:
IPI heyeti: Deprem bölgesinde gazeteciliği dayanışmayla yeniden kuralım
Türkiye’nin haber çölleri: 973 ilçeden 1.1 milyon haberi taradık, 3 haritayla anlatıyoruz
