O iple çektiğimiz hafta sonu daha erken gelebilir mi? Bir diğer deyişle haftada dört gün çalışmak mümkün olabilir mi? Almanya, Hollanda, Norveç, Danimarka ve Fransa gibi çalışanların iş ve özel hayat dengesinin korunduğu ülkelerde bazı uygulamalar buna imkân tanıyor.
Pazartesi can sıkıcı, Salı-Çarşamba renksiz, Perşembe olsa da olur olmasa da derken işte o sabırsızlıkla beklediğimiz gün… The Cure böyle anlatıyor şarkısında Cuma aşkını… (Dinle: Friday I’m in Love)
Hafta sonunun sözlük anlamı Cumartesi-Pazar olarak tanımlansa da Cuma’dan esiyor havası. Öğleden sonra önemli bir toplantının planlanmadığı, herkesin hafta sonunun hayalini kurduğu, hatta aktif olarak planladığı bir gün olması doğal karşılanıyor. Öyle ki şirketler çalışanlarını memnun etmek için “Free Friday”, “Summer Friday” gibi bu günü olabildiğince serbestleştiren, hafta sonuna geçişi kolaylaştıran uygulamalar getiriyor.
OECD Raporu’na göre Almanya’da yıllık ortalama çalışma saati 1363 iken, Meksika’da bu 2255. Ancak Almanya çalıştığı saatleri daha verimli geçirirken, Meksika’da uzun mesai verimliliği arttırmıyor aksine düşürüyor.
Yılda ortalama 1681 saat çalışan İngiltere’de ise tartışma sürüyor. İşçi Partisi Lideri Jeremy Corbyn geçtiğimiz sene konuyu gündeme getirmiş, otomasyonun herkesin yararına olabileceğini ve çalışanlara daha fazla zaman kazandırabileceğini ifade etmişti. İngiliz Ticaret Birliği Kongresi Genel Sekreteri Frances Lorraine O’Grady de umutlu konuşuyor: “20. yüzyılda iki günlük hafta sonu ile ücretli tatil hakkını kazandık, bu yüzyılda da herkes için makul ücretler karşılığında dört gün çalışma hakkını kazanabiliriz” diyor.
Hayal mi, gelecek mi?
Uzun çalışma saatlerinin yol açtığı stres verimliliği düşürüyor. Daha fazla kâr etmek isteyen kurumlar esnekliğe pay bırakmayan politikaları yüzünden her geçen gün kaybediyor. Araştırmalar daha az çalışmanın insan sağlığı, çevre, kadın-erkek eşitliği ve iş verimliliği bakımından faydalı olduğunu gösteriyor.
Yeni Zelanda’da bir şirket dört günlük mesaiyi hayata geçirmeyi gündemine aldı bile. Perpetual Guardian isimli şirket 240 çalışanıyla Mart ve Nisan ayında bir deneme yaptı. İki ay süren kısa mesai sonrasında yapılan ankette azalan saatlerin iş ve özel hayat dengesini kolaylaştırdığı, stresi azalttığı ve şirkete bağlılığı arttırdığı ortaya çıktı.
Kaynak: Guardian, Independent, OECD.
