Hıyar, haylaz ve haftalık
Bir Charlie Hebdo tarihi (1969-82)
Stéphane Mazurier, 7 Ocak 2015’de silahlı saldırıya uğrayıp 10 yazar ve çizerini kaybeden Fransız anarşist dergisi Charlie Hebdo’nun ayrıntılı bir tarihçesini kaleme almış. Aslında bir doktora tezi ama metin öyle anlaşılmaz, karmaşık akademik ve teorik bir metin değil. Charlie Hebdo’nun kurucuları, yazar ve çizerleri ile uzun söyleşiler yapmış, dergi hakkında yazılmış ne varsa toplamış, değerlendirmiş. Orta boy 511 sayfalık kitabın görselleri de zengin. Charlie’nin ünlü kapakları, ses getiren en önemli yazı ve karikatürleri özellikle de dergi ile Mayıs 68 arasındaki siyasi, ideolojik, kültürel ve toplumsal bağları iyi kuruyor. Çeşitli iktidarların Charlie’yi susturma girişimlerinden Fransız basınındaki refiklerin ‘Sorumsuz Dergi’ye karşı tutumları, sansüre ve tazminat davalarına karşı mücadele, yazı işleri toplantılarındaki fırlamalıklara kadar derginin yaşamıyla ilgili neredeyse her konu var bu kitapta. Kilise karşıtlığı ve Tanrıtanımazlık, erken dönem ekoloji, hatta feminizm Charlie’de… Galiba en iyi Charlie Hebdo monografisi…
Gazeteciliğin aşk sözlüğü
Plon yayınevi, bir ‘Aşk Sözlükleri’ dizisi tasarlamış. Her mesleğin duayen sayılabilecek bir şahsiyetine, mesleğine aşık olan bir uzmana/yazara sipariş veriyor ve mesleği hakkında ansiklopedi maddesi gibi makaleler yazdırıyor. Şimdiye kadar aralarında Siyaset, Bilim, Piyano, Laiklik, Direniş, At, Rock, Mizah, Marcel Proust’un da bulunduğu 81 aşk sözlüğü çıkmış. Konu gazetecilik olunca akla ilk gelen isim Libération’un 33 yıllık kurucu Genel Yayın Yönetmeni Serge July. 1942 doğumlu July, 917 sayfalık kitapta gazetecilik hakkında yaklaşık 140 madde kaleme almış. Bunların arasında kendisi ve Libération da var. Ayrıca Le Monde’un kurucusu HBM, Albert Camus, Canard Enchainé, GGMarquez, De Gaulle, Hemingway, Marx, J.Reed, Watergate, JP Sartre, Voltaire gibi şahsiyetlerin güzel, ilginç, öznel portreleri var. Albert Londres’un aynı zamanda Fransız istihbaratına çalışan bir ajan olduğunu da üzülerek bu sözlükte öğrendim.
Unutur muyum seni hiç Konstantinopol
Bendeki 10-18 dizisinden 1985 baskısı. Ünlü Fransız gazeteci(Muhabir/Röportaj yazarı) Albert Londres’un (1884-1932) 1915 Çanakkale savaşını olay yerinden izlerken gönderdiği haber ve röportajlardan oluşan 352 sayfalık bir kitap. Yani aslında 100 yıllık haber ve röportajlar. Hem tarihi hem de güncel. Röportaj uslubu açısından yani yazım tekniği açısından hala çok taze ve canlı.2 Nisan 1915 ile 3 Kasım 1917 tarihleri arasında gazetesine gönderdiği toplam 87 haber/röportaj. Çanakkale ve çevresi, Selanik, Atina bilahare çeşitli Balkan kentlerinden geçtiği haberler sayesinde hem bir Fransız gazetecinin hem de Fransız istihbaratına çalışan bir ajanın bölge, savaş ve Türkler ve diğer uluslarla ilgili fikir ve yargılarını öğreniyoruz.
TURFANDA DÖRT YERLİ
- Neoliberal Muhafazakâr Medya, Der. Uraz Aydın, Schola, Ayrıntı, 256 s.
- İnternet ve Sokak, Der. Y.İnceoğlu-S.Çoban, Schola, Ayrıntı, 368 s.
- Acemi Eğitimi, Can Kozanoğlu, Can, 256 s.
- Yalan Yıllar, Can Kozanoğlu, Can, 280 s.
(Journo dergisinin Mart-Nisan 2015 tarihli ikinci sayısından alındı)
