London School of Economics (LSE) Türkiye dâhil 23 ülkede, aralarında TRT’nin de bulunduğu 71 haber kuruluşunda bir anket yaptı. Sonuçlara göre gazetecilikte yapay zekânın kullanımında en beğenilen uygulamalar; ABD, İngiltere, Çin, Almanya, Finlandiya ve Ukrayna medyasında… Ancak çoğu haber kuruluşunun bir yapay zekâ stratejisi yok.
The Journalism AI (Gazetecilik Yapay Zekâsı) başlıklı rapor LSE’nin internet sitesinde dün yayımlandı. Rapor için yapılan ankette farklı görevlerden gazetecilere yapay zekâya nasıl baktıkları ve habercilik sektörüne getirdiği risk ile fırsatları nasıl gördükleri soruldu. Sonuçlara göre gazeteciler yapay zekânın şimdiden işlerinin önemli bir parçası olduğunu, fakat henüz her ülke ve kuruluşa eşit bir şekilde yayılmadığını düşünüyor. Raporun özet bölümünde şöyle denildi:
“Yapay zekâ gazetecilere daha fazla güç veriyor, ama editoryal ve etik sorumlulukları da artırıyor. Yapay zekânın gelecekteki etkisi belirsiz. Buna karşın gazeteciliğin nasıl yapıldığına ve ne şekilde tüketildiğine dair geniş kapsamlı ve derinlemesine bir nüfuza sahip olma potansiyeli var. Yapay zekâ habercilik sektörünün ekonomik sürdürülebilirlik ve kamusal güven için mücadele ettiği bir dönemde gazetecilerin elini rahatlatarak işlerini daha iyi yapmasını sağlayabilir. Kullanıcıların ilgi duyacağı, faydalı ve hayatlarını canlandıracak güvenilir bilgiyle daha rahat temasa geçmelerini sağlayarak kamuoyunun haberlerle dolu bir dünyada aşırı bilgi yüklemesi ve dezenformasyonla başa çıkmasına yardımcı da olabilir.”
Raporda haber toplama, haber üretimi ve dağıtımı alanlarındaki yapay zekâ pratiklerine yer verildi. Ankete cevap veren medya çalışanlarının yüzde 68’i bu sayede gazetecilerin daha verimli çalışabileceğini söylerken, yüzde 45’i artık kullanıcıların daha çok ilgi duyacağı içeriklerin hazırlanabileceğini, yüzde 20’si ise iş verimliliğinin artacağını söyledi. Anket, söz konusu medya kuruluşlarının yüzde 63’ünün bir yapay zekâ stratejisi olmadığını da gösteriyor.
Robot gazeteciliğinden çeviri ve reklamlara
Katılımcıların medya sektöründe en beğendikleri yapay zekâ uygulamaları ise şöyle:
- Wall Street Journal’ın dinamik ödeme duvarı: New York merkezli gazete, dijital abonelik sistemini makine öğrenme teknolojisiyle yönetiyor. Sistem, WSJ sitesine gelen her kullanıcının dijital abone olma ihtimalini hesaplayarak içeriklere erişim düzeyini buna uygun bir şekilde ayarlıyor.
- Washington Post’un Heliograf uygulaması: Bu robot gazeteciliği platformu, 2016 yılındaki Yaz Olimpiyatları ve ABD Kongresi seçimlerinde başarıyla hayata geçirilmişti.
- İngiltere Basın Derneği’nin RADAR’ı: Derneğin Urbs Media ile birlikte kurduğu sistem, ilk üç ayında otomatik olarak 50 bini aşkın yerel haber yazdı.
- Times’ın JAMES’i: Londra merkezli gazetenin bu uygulaması, “kendi kendine öğrenme yoluyla daha yüksek etkileşim için otomatik mesaj yolculuğu” ifadesinin baş harflerinden oluşan bir isme sahip. “Dijital uşak” diye sunulan bu program, kullanıcının alışkanlıklarını, ilgi alanlarını ve tercihlerini öğrenerek haberleri ona göre sunuyor.
- Bloomberg’in Cyborg’u: Finans ağırlıklı ajansın yapay zekâ uygulaması da bu alana yoğunlaşıyor. Cyborg, binlerce şirketin bilanço ve raporlarını inceleyip kritik veri noktalarını tespit ettikten sonra saniyeler içinde haber yazıp başlık atabiliyor.
- ByteDance’in Toutiao’su: Çin’den çıkan bu mobil uygulama, yapay zekâlı bir kişiselleştirme motoruna sahip. Platforma dâhil olan 4 bin haber sitesini, her kullanıcının ilgi ve alışkanlıklarına uygun bir şekilde derliyor.
- DeepL: Almanya merkezli şirket derin öğrenme teknolojisi kullanan uygulamasıyla İngilizce, Fransızca, Almanca, İspanyolca, Portekizce, İtalyanca, Hollandaca, Lehçe ve Rusça’ya otomatik tercüme yapıyor. Özellikle Avrupa’da birçok yayıncı, DeepL çevirilerinin başarısına dikkat çekiyor.
- New York Times’ın “Feels” (Hisler) projesi: Bu proje kapsamında gazetenin haberlerinin kullanıcıda uyandırdığı duygular analiz ediliyor. Bu sayede duygulara göre kişiselleştirilmiş reklamlar servis edilebiliyor.
- Texty’nin “Toprağın Cüzzamı” haberi: Listeye girebilen tek içerik, Ukrayna’da yapılan bu araştırmacı gazetecilik hikâyesi. Gazeteciler ülkedeki yasa dışı kehribar madenlerini bir “makine öğrenme modeli” kullanarak saptayıp kamuoyuna duyurdu.
- Yle’den Voitto: Finlandiya’nın kamu yayıncısının akıllı haber asistanı, “okurların kaçırmak istemeyeceği haberleri” mobil cihazların kilit ekranında sunuyor. Bildirimler yapay zekâlı kişiselleştirilmiş birer tavsiye olarak paylaşılıyor.
