Google Earth uygulamasının yeni özelliği “Timelapse” tanıtıldı. Bu özellik, uydu fotoğraflarını canlandırarak Dünya’nın herhangi bölgesinde 1984’ten beri yaşanan fiziksel değişimi “hızlı çekim” görmeyi sağlıyor.
Uluslararası medya, iklim değişikliğinin etkilerini göstermek için Timelapse görüntülerini kullanmaya başladı. Türkiye’de insan eliyle yürütülen doğa katliamlarının “büyük resmi” de bu uygulamada görülebiliyor.
Google Earth Studio gibi habercilikte de kullanılabilecek Timelapse özelliğini, Kaz Dağları örneği üzerinden 3 soruda açıklamaya çalıştık.
1. Google Earth Timelapse nedir?
Google Earth, uydu görüntülerini kullanarak Dünya’nın 3 boyutlu bir modellemesini etkileşimli olarak kullanıcılara sunan ve 2001’den beri hayatımızda olan ücretsiz bir web uygulaması. Timelapse ise Google Earth fizik motoruna entegre edilen ve geçen hafta tüm dünyada kullanıma açılan yeni bir özellik.
Bu özellik, uydu görüntüleri başta olmak üzere Earth platformundaki durağan görselleri kullanarak dinamik ve 4 boyutlu (3 boyut + zaman) bir deneyim sunuyor. Kullanıcılar, Dünya yüzeyindeki değişimleri bu özellikle sayesinde zaman atlamalı olarak görebiliyor. Örneğin Dünya’nın herhangi bölgesinde kentlerin büyümesi, buzulların erimesi ve ormanların yok olması Timelapse ile izlenebiliyor.
Ortaya çıkan görüntü, “Dünya boyutunda dev bir video” diye niteleniyor. 4.4 terapiksel çözünürlüğünde, 20 petabyte boyutunda bir görüntü bu. Bu boyut; 4K çözünürlüğünde, yarım milyon adedi aşkın videoya denk.
2. Timelapse nasıl geliştirildi?
Timelapse, 1984-2020 döneminde kaydedilmiş toplam 24 milyon uydu fotoğrafına dayanıyor. Google’ın açıklamasına göre bu fotoğraflar, makine öğrenme teknolojisi kullanılarak 2 milyon saat boyunca işlenerek Earth uygulamasına aktarıldı. Bu kadar fazla uydu görüntüsünün işlenebilmesi sayesinde örneğin bulutların silinmesi ve görüntünün netleştirilmesi mümkün oldu.
Timelapse özelliğinde kullanılan teknolojinin geliştirilmesi için NASA’nın yanı sıra ABD Jeolojik Araştırma Kurumu’nun Landsat programı, Avrupa Birliği’nin Kopernik programı ve Sentinel uyduları ile Carnegie Mellon Üniversitesi’nin CREATE laboratuvarı ile işbirliği yapıldı. Bu arada Landsat’ın, en uzun süredir devam eden Dünya gözlem programı olduğunu da hatırlatmak gerek.
3. Timelapse nasıl çalışıyor?
Google Earth Timelapse ile “hükûmetlerin, araştırmacıların, gazetecilerin, öğrencilerin ve savunucuların; uydu görüntülerini analiz edip trendleri belirleyip bulgularını paylaşabileceği” vurgulandı.
Google Earth yöneticisi Rebecca Moore, geçen perşembe yayımladığı blog yazısında, “Görsel kanıtlar, bir tartışmanın kalbidir. Sözcüklerin yapamadığını yapıp karmaşık konuları herkesin anlamasını sağlayabilirler” dedi.
Google, uygulamayı tanıtmak için Alaska’daki buzullar gibi birkaç bölgede “sanal turlar” düzenledi. BBC ve CNN gibi haber kuruluşları da bu yeni aracı kullanarak yaptıkları ilk haberlerde, dünyanın çeşitli bölgelerinde iklim değişikliğinin 37 yılda yarattığı etkilere dikkat çekti.
Biz de Google Earth Timelapse’i denerken ilk olarak Kaz Dağları’na baktık ve birkaç dakika içinde alttaki videoyu oluşturduk. (Güncel gelişmelere dair ayrıntılar, DW’den Serkan Ocak’ın, bu bölgede altın çıkarmak isteyen ve ağaç katliamıyla tepki çeken Doğu Biga Madencilik’in temsilcisiyle söyleşiyi de içeren şu haberinde.)
Uygulamanın kullanımı çok basit: Tarayıcı üzerinden Google Earth Timelapse‘a girip bir yer ismi yazıyorsunuz (koordinatlarla da aranabiliyor). “Kirazlı, Çanakkale” yazdığımızda, aradığımız bölgeye “uçuyoruz.” Aşağıdaki oynat (play) logolu tuşa bastığımızda ise tarihi uydu görüntüleri akmaya başlıyor.
2004-2005 yıllarında bu bölgedeki ormanın içinden önce yol geçirildiği, 2019-2020’de ise Doğu Biga Madencilik’in altın arama sahasının açılmasıyla büyük bir ormanlık alanın yok edildiğini bu görüntülerde görebiliyoruz.
İsterseniz 2 boyutlu, isterseniz 3 boyutlu
Yeni özelliğe bu yöntemle ulaşıldığında, uydu görüntülerinin zaman atlamalı akışı, kuş bakışı ve 2 boyutlu izlenebiliyor. Alternatif olarak Google Earth ana uygulamasına girip sol taraftaki dümen görseline tıklayarak buradan Timelapse özelliğinin 3 boyutlu versiyonuna ulaşabilirsiniz..
Geçmişte uydu ve görüntüleme teknolojileri bugünkü kadar gelişmiş değildi. Örneğin 1980’lere ait uydu görüntüleri oldukça düşük çözünürlüklüydü. Google Earth Timelapse geliştirilirken yapay zekâ ile bu görüntülerin de çözünürlüğü yükseltilip 3 boyutlu hâle getirmiş. Görsel sonuç mükemmel olmasa da, geçmişe kıyasla çok daha net.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR – GOOGLE EARTH STUDIO NASIL KULLANILIR?
