Koronavirüs haberleri: Dünya da sosyal medya ve TV'den izledi

Koronavirüs günlerinde Türkiye’deki medya tüketim alışkanlıklarını incelediğimiz “Karantinada Haber” yazı dizisinin ardından, bu kez bir dünya turuna çıkıyoruz. Gazeteci Alya Şahin, 21 ülkeden 25 kişiye COVID-19 küresel salgını sürerken yaşadıklarını sordu.

Türkiye’de olduğu gibi dünyada da geçmişe kıyasla daha fazla insan, haberler için sosyal medyaya ve televizyona döndü. Bunalanlar ise Netflix ve YouTube’da eğlence içerikleri aradı. Şahin’in kapsamlı araştırmasında medya ile ilgili bölümler şöyle:

21 Mart- 30 Mart tarihleri arasında Tayland, Brezilya, Dubai, Kosova, İngiltere, Yunanistan, Rusya, Güney Kore, İtalya, İsveç, Belçika, Çin, ABD (Georgia ve Florida), Kanada, Malta, Polonya, İspanya, İrlanda, Güney Afrika, Sırbistan ve Almanya yaşayan 20-65 yaş aralığındaki 25 kişi koronavirüs süreciyle ilgili soruları çevrim içi olarak yanıtladı.

Katılımcıların büyük çoğunluğu “online olarak çalışmaya devam ettiklerini” ve durumdan “ekonomik olarak etkilenmediklerini” söylerken bazı kişiler işe gitmeye devam ettiklerini bildirdi.

Katılımcılar zamanlarını çoğunlukla Netflix, YouTube ve sosyal medya platformlarında geçiriyorlar. Bir kişi online kursa kaydolduğunu, bir diğeri evde moral yükseltmek için yarışmalar yapmaya başladıklarını ekliyor.

Sosyal medya kullanımı konusunda genel olarak oranlar yüksek. İtalya ve Tayland’daki katılımcılar 12 saat çevrimiçi olduklarını eklediler.

Sosyal medya ile hayatı karşılaştırmanın dezavantajı görüldü

Sosyal medyanın psikolojilerine etkisiyle ilgili kullanıcıların bir kısmı, bu ortamları paranoya, endişe ve korkuyu tetikleyici bulduklarını ve olumsuz etkilendiklerini söylüyor. Bazılarını yalan haberler “çok üzüyor.”

Sosyal medyayı eğlenmek ve gülmek için kullandıklarını ya da olumlu bakarak içeriklerden etkilenmediklerini söyleyenler de var. Sırbistan’da yaşayan katılımcı, koronavirüs süreciyle birlikte yaşamlarımızı sosyal medyada sunulan yaşamlarla karşılaştırmanın dezavantajlarını gördüğünü vurguladı.

Katılımcılar haberleri takip etmek için neredeyse her gün aktif olduklarını belirtirken, bazı kişiler olumsuz etkilenmemek adına kendilerine bu konuda sınırlandırmalar getirmiş. Ve internet olmasa çoğu insan daha fazla kitap okuyacak…

İsim kodları ve yaşadıkları ülke ile beraber katılımcıların medya konulu sorulara verdiği yanıtlar şöyle:

Bugünlerde zamanınızı nasıl geçiriyorsunuz?

SA-Tayland: Çalışıyorum, müzik yapıyorum, video düzenliyorum, YouTube izliyorum ve sosyal medyayı takip ediyorum.
BM-Belçika: Sevdiğim TV showlarını izliyorum.
WMF-Brezilya: TV izliyorum, okuyorum ve çalışıyorum.
TT-Dubai: Netflix kullanıyorum ve rahat takılıyorum.
FG-Kosova: Video oyunları oynuyorum, film izliyorum ve köpeğimle bahçede yürüyorum.
H-İngiltere: Çevrimiçi ücretsiz bir kursa kaydoldum, uzun yürüyüşlere çıkıyorum, sosyal medyada arkadaşlarla iletişimde kalıyorum, yemek pişiriyor ve TV izliyor veya okuyorum.
OD-Rusya: Her zaman yaptığım şeyleri yapmaya devam ediyorum.
BK-Yunanistan: Yemek yapıyorum, müzik dinliyorum, dizi izliyorum. Yapması zaman alan uğraştıran özlediğim geleneksel yemekleri yapıyorum.
SJC-Güney Kore: Netflix ve Facebook, Instagram gibi sosyal medya platformlarıyla.
MC-İtalya: Netflix, PlayStation, kitap okuma ve yemek pişirme ile.
BT-İspanya: Evden çalışma ve olağan temizlik işleri yapıyorum. Bahçecilikle uğraşıyorum.
X-Çin: Bütün gün birçok film ve müzik izledim. Ama okumak için zihnimi sakinleştiremiyorum.
SC-Güney Afrika: Ekstra çevrimiçi eğitim aldım. Çocuklarımın sabit bir okul programı var. Çok az haber izliyoruz. Biz evde her gün egzersiz yapıp formda kalıyoruz. Günlerimizi ‘normal bir gün’e çok benzettik ancak saatlerimizi çok katı bir rutin olarak planladık. Bu, çocuklarımın okul çalışmalarına ayak uydurmalarına ve durum üzerinde çok fazla panik yapmamalarına yardımcı oluyor.
JM-Sırbistan: Çalışmanın yanı sıra oyun oynar, gösteri ve film izleriz.
B-İrlanda: Zamanımı köpeğimle gezerek ve çoğunlukla online eğitmenlik yaparak doldurdum.
R-İsveç: Çalışıyorum ve yazıyorum.
VC-Polonya: Sabah ve gün boyunca online eğitim veriyorum ve bunlar arasında meditasyon yapıyorum. Netflix izliyorum, video konferans toplantıları, ders planlama, içerik oluşturma, ailem ve arkadaşlarınızla görüntülü sohbetler yapıyorum.
JT-Kanada: Sosyal medya ile ailem ve arkadaşlarımla daha çok iletişim kuruyorum. Ayrıca daha fazla film geceleri, evdeki moralleri yükseltmek için mini yarışmalar yapıyoruz.
L-Kanada: Çalışıyorum, her gün egzersiz yapıyorum, sağlıklı yiyecekler hazırlıyoruz, televizyon izliyorum, torunumla takılıyor, temizlik yapıyor, insanlarla konuşuyorum, okuyorum. Çok meşgul olduğumu fark ettim ama aslında bu virüsten önceki hayatımdı.
MÇ-Malta: Uyanıp çalışmaya başlıyorum ardından mesaim bitince dizi izliyorum. Biraz temizlik, kitap okuma ve bolca sosyal medya kullanıyorum.
YdT-Malta: Her gün sekiz saat online eğitim veriyorum. Kalan vakti yemek yaparak ve Netflix izleyerek geçiriyorum.
GG-ABD, Georgia: Netflix, evdeki hobilerin yanı sıra eğlence seçimimizdir.
V-ABD, Florida: Bilgisayardayım, egzersiz yapıyorum, televizyon seyrediyorum ve ailemle oyun oynuyoruz.
MM-ABD, Florida: Uyuyorum, dua ediyorum, televizyon izliyorum, bahçe işleri yapıyorum, strateji geliştiriyorum ve yemek yapıyorum.
DA-Almanya: Farklı yemekler deniyorum, her gün mutlaka film izliyorum ve boş boş zaman geçirmenin tadını çıkarıyorum.

Sosyal medyayı takip ediyor musunuz? Gün içinde internette geçirdiğiniz süre ne kadar?

SA-Tayland: Vay! Büyük olasılıkla 12 saat ve çevrim içi olarak geçirdiğim en uzun süre bu.
BM-Belçika: Şu dönemde her zaman internetteyim ve devamlı takip ediyorum.
WMF-Brezilya: Evet takip ediyorum. Belki günde dört saat.
TT-Dubai: Zamanımın çoğunu sosyal medya ve internette geçiriyorum.
FG-Kosova: Çoğunlukla zamanımı WhatsApp ve online oyunlarla harcıyorum.
H-İngiltere: Muhtemelen her gün sosyal medyada yaklaşık bir saatimi arkadaş / aile ile sohbet etmek ve ilginç yayınlar okumakla geçiriyorum, ayrıca genellikle belgeseller olmak üzere birkaç YouTube videosu izliyorum.
OD-Rusya: Sosyal medyayı takip ediyorum. Günde birkaç saatim internette geçiyor.
BK-Yunanistan: Sosyal medyayı ve haberleri takip etmiyorum. Sadece arkadaşlık uygulamaları. Maksat muhabbet olsun.
SJC-Güney Kore: Toplam iki üç saat.
MC-İtalya: Evet, 12 saat internetteyim.
BT-İspanya: Evet sosyal medyayı takip etmeye çalışıyorum. Günde yaklaşık bir saatimi internette geçiriyorum.
X-Çin: Yeni haberleri almak için her zaman sosyal medyayı takip ediyorum. Soruyu yanıtlamak için ekranımı kontrol ettim, günlük yedi saat ortalama.
SC-Güney Afrika: Kişisel antrenmanım ve fitness nedeniyle sosyal medya takibim arttı. Günlük olarak sosyal medyayı takip ediyorum. Salgından bu yana yabancı öğrencilerimi de yakından izledim ve sosyal medyada günde yaklaşık dört saat geçirdim. Daha sonra panik ve stres seviyelerini ortadan kaldırmak için bunu günde bir saatle sınırlandırdım.
JM-Sırbistan: Çok fazla Facebook, ama pandemi hakkında bilgi almaktan daha fazla değil. Yedi sekiz saat çalışıyorum ve sosyal medyada ve YouTube’da günde yaklaşık beş saat geçirip bir şeyler izliyoruz.
B-İrlanda: Evet, ne yazık ki sosyal medyada çok fazla zaman harcıyorum. Şu anda günde üç dört saat belki.
R-İsveç: Online çalışmanın yanı sıra e-postaları yanıtlama ve bilgi arama gibi şeylerle, günde yaklaşık 10 saat diyebilirim.
VC-Polonya: Her gün sosyal medyadayım ve bunu almamı sınırlamalıyım. Öğrencileri kazanmak için sosyal medyayı kullanıyorum, bu yüzden gün boyunca işteyim.
JT-Kanada: Evet, sosyal medyayı takip ediyorum. İşim ve eğlenmek için günde yaklaşık 10 saat internette geçiriyorum.
L-Kanada: Facebook ve görüntülü sohbeti kullanıyorum ve insanların gönderdiği komik şeylere (muhtemelen günde bir saat) çok fazla kahkaha atıyorum.
MÇ-Malta: Sosyal medyayı takip ediyorum ama kısa süreli kontrol edip kapatıyorum. Toplam üç saat gibi bir süre olabilir ama tam emin değilim.
YdT-Malta: Evet takip ediyorum. İnternette öğretmenlik yaptığım için takip ediyorum ve öğrencilerim de sürekli bildirim veriyor.
GG-ABD, Georgia: İnternette geçirdiğimiz zaman, her gün ne yapmamız gerektiğine bağlı olarak değişiyor.
V-ABD, Florida: Online öğretmenlik yaptığım ve haber güncellemelerini okuduğum için günümün çoğunu internette geçiriyorum.
MM-ABD, Florida: Evet takip ediyorum. Günde iki saat geçiriyorum.
DA-Almanya: Sosyal medyada saatlerimi geçiriyordum bir iki gün öncesine kadar. Doğuma kısa bir zaman kaldığından, olumsuz haberlerden çok etkilenmemek için kendime sınırlar koydum. Günde bir iki kez girip gelişimleri okuduktan sonra çıkıyorum.

Sosyal medya psikolojinizi nasıl etkiliyor?

SA-Tayland: Beni daha paranoyak yapıyor ve daha az motive ediyor. Açıkçası çevrim içi olarak çok fazla zaman harcamak sağlıklı değil.
BM-Belçika: Pek etkilemiyor. Oldukça gerçekçi biriyim, bu yüzden sahte hesapların psikolojimi etkilemesine izin vermem.
WMF-Brezilya: Beni etkilemiyor.
TT-Dubai: Bana iyi geliyor.
FG-Kosova: Pek etkilemiyor çünkü haberleri sosyal medyada okumuyorum.
H-İngiltere: Sosyal medyanın psikolojimi çok fazla etkilediğini hissetmiyorum.
OD-Rusya: Beni etkilemiyor.
BK-Yunanistan: Çok kötü etkiliyor, bu yüzden hiç takip etmiyorum. Birçok sohbet grubundan da ayrıldım bu süreçte.
SJC-Güney Kore: Tüm dünyadaki arkadaşlarımla neler olup bittiğini takip etmek beni uykudan önce meşgul ediyor.
MC-İtalya: Her haberi kontrol ederim.
BT-İspanya: Sosyal medyanın üzerimde zararlı bir etkisi yok. Ben olumlu biriyim.
X-Çin: O zamanlar gerçekten üzülüyordum ve kötü bir haber gördüğümde ruh halim daha da kötü oluyordu ve her şeyden sıkıldım. Endişe bana işkence yaptı.
SC-Güney Afrika: Sosyal medyanın psikolojimi olumsuz etkilediğini gördüm. Medya, zaman zaman işlenemeyecek kadar ince olan her ince ayrıntıya odaklanıyor. Uluslararası hastanelerin ve yoğun bakım ünitelerinin videoları izlemek çok üzücüydü ve bu beni daha da panikletti.
JM-Sırbistan: Yaşamlarımızı sosyal medyada öngörülen yaşamlarla karşılaştırmanın dezavantajlarını görüyorum, ama aynı zamanda dünyanın dört bir yanındaki arkadaşlarınız ve ailenizle iletişim halinde kalmak bizim için harika bir araç. Bence sosyal medya bizi hala kendi düşüncelerimizle birlikte olma, sezgilerimizi dinleme yeteneğinden uzaklaştırıyor. Oldukça bağımlılık yapıcı ve bağlantımızı tamamen kesmek zor.
B-İrlanda: Sosyal medya tehlikeli bir yer olabiliyor. Yanlış bilgi / sahte haber paylaşan insanlar başkalarının panik yapmasına ve endişelenmesine neden oluyor.
R-İsveç: Oradaki tüm yanlış bilgilerle üzülüyorum.
VC-Polonya: Yayınlarımı sınırlandırmam ve videoları izlemem gerekiyor çünkü endişe ve korkuyu tetikliyor.
JT-Kanada: Sorun değil, ama ruh halimi olumsuz yönde etkilediğini fark edersem, kullanmayı bırakacağım. Sadece olumlu bir şekilde kullanıyorum.
L-Kanada: Bilgiden hoşlanıyorum ve bana komik şeyler gönderiyorlar.
MÇ-Malta: Ne yazık ki sürekli kötü haberler aldığımız için moralim bozuluyor ama haberleri bu kaynaktan bu kadar çabuk öğrenebildiğim için de vazgeçemiyorum.
YdT-Malta: Psikolojimi kötü etkiliyor. Öğrencilerimle de ilk zamanlar tek konuştuğumuz konu buydu. Moralimi bozuyordu çünkü sabahtan akşama kadar herkes “Kaç vaka var, durum nasıl” diye soruyordu. Şimdi bunu dengelemeye çalışıyorum. Sosyal medyayı sınırlandırdım.
GG-ABD, Georgia: Sosyal medya, sevdiklerinizle iletişim halinde kalmak için çok önemli ve bu anlamda iyi.
V-ABD, Florida: Pek değil, beni biraz güldürüyor.
MM-ABD, Florida: Evet, çünkü sosyal medyadan ve aşırı paylaşımlardan gelen haberlere aşırı bağımlı olan başkaları tarafından etkileniyorum. Güvenilir bulduğum sitelerden haberdar olmak için sosyal medyayı kullanırım.
DA-Almanya: Kesinlikle olumsuz etkiliyor.

Haberleri ne sıklıkla takip ediyorsunuz?

SA-Tayland: Genellikle pek değil ama bir iki haftadır sürekli takip ediyorum.
BM-Belçika: Her zaman dünya haberlerini takip ederim. Asla yerelleri takip etmem.
WMF-Brezilya: Belki günde iki kez veya daha az.
TT-Dubai: Bir iki saatte bir kontrol ediyorum.
FG-Kosova: Son zamanlarda haberleri daha çok televizyondan izliyorum.
H-İngiltere: Haberler tekrarlandığı ve insanlarda korku ve panik yarattığı için takip etmemeye özen gösteriyorum, bunun için yıllardır haber kanallarını izlemedim.
OD-Rusya: Günde birkaç kez kontrol ediyorum.
BK-Yunanistan: Etmiyorum, bir şekilde beni buluyor anksiyetik arkadaşlarım sağ olsun.
SJC-Güney Kore: Her gün.
MC-İtalya: Her saat.
BT-İspanya: Günde iki kere.
X-Çin: Tekrar kontrol etmek için bir saatte bir olabilir.
SC-Güney Afrika: Haberleri günlük olarak takip ediyorum, ancak ulusal bir sesleniş olmadığı sürece, süreleri günde iki kez 10 dakika ile sınırlandırdım.
JM-Sırbistan: Haberleri hiç izlememeye çalışıyorum. Bazen arkadaşlarım bana bilmem gerektiğini düşündükleri şeylerin videolarını gönderiyor. Virüsün öncelikle öğrencilerim aracılığıyla yayılmasını takip ediyorum, bunlar ağırlıklı olarak Asya ülkelerinden.
B-İrlanda: Haberleri günlük olarak takip ediyorum.
R-İsveç: Günlük olarak.
VC-Polonya: Covid-19 hakkındaki haberleri sadece şu şekilde kontrol etmeye karar verdim: Pazartesi ve cuma günleri yani haftada sadece iki kez.
JT-Kanada: Günde bir saat.
L-Kanada: Her gün haberleri ve Dr. Öz’ü haberdar olmak için izliyorum.
MÇ-Malta: Günde en az iki kez vaka sayısını kontrol ediyorum. Elime telefonu aldığım zamanlarda da gelişmeler var mı diye sıklıkla kontrol ediyorum.
YdT-Malta: Her gün ama zamanım zaten sınırlı olduğu için sadece duruma bakıyorum, aksi halde beni depresif yapıyor.
GG-ABD, Georgia: Haberlere ve sosyal medyaya sık sık ara veriyoruz.
V-ABD, Florida: Gün boyunca.
MM-ABD, Florida: Günde iki kez.
DA-Almanya: Artık günde bir iki kez.

İnternetiniz olmasaydı evde zamanınızı nasıl geçirirdiniz?

SA-Tayland: Müzik / gitar / yazma / düzenleme / okuma / yemek yapma.
BM-Belçika: Kitap okuyarak ve oyun oynayarak geçirirdim.
WMF-Brezilya: Okuyarak ve çalışarak.
TT-Dubai: Muhtemelen internetsiz yapamam.
FG-Kosova: Çok fazla spor aktivitesi yaparım.
H-İngiltere: Eğer internet olmasaydı daha fazla kitap okurdum, daha uzun yürüyüşler yapar ve muhtemelen daha fazla TV izlerdim.
OD-Rusya: Sadece TV izlerdim.
BK-Yunanistan: TV izlemiyorum bu yüzden delirirdim herhalde tek başıma!
SJC-Güney Kore: Bazı ev işlerini yapardım ya da kitap okurdum. Bir şeyler çalışırdım.
MC-İtalya: Daha fazla kitap okurdum.
BT-İspanya: Çizmeyi / boyamayı, okumayı ve çalışmayı severim, bunlarla geçirirdim.
X-Çin: Kesinlikle kitaplara âşık olurdum.
SC-Güney Afrika: Eğer internet olmasaydı, haber gibi şeyler için radyo gibi başka araçlar kullanırdım. Şu anki gibi günlük faaliyetlerime devam ederdim.
JM-Sırbistan: Okuma, yazma, oyun oynama, konuşma, meditasyon, egzersiz yapma, şarkı söyleme, dans etme, yeni tarifler deneme.
B-İrlanda: İnternetim olmasaydı, zamanımı bahçede, dekupaj testereleri ya da oyun kartları ile geçirirdim.
R-İsveç: Daha çok okur ve yazardım. Resim yapardım. Çizimlerimi yapardım.
VC-Polonya: Günlük yazma, video günlükleri, egzersiz, listeler ve takvim geri sayımları yapardım.
JT-Kanada: Çok şey okurdum, yoga yapardım, egzersiz yapardım ya da kendimi meşgul edecek her şeyi yapardım.
L-Kanada: İş yapar, telefonda konuşur, egzersiz yapar ve okurdum.
MÇ-Malta: Çok zor bir soru. Tek yapabileceğim şeyin kitap okumak olduğunu düşünüyorum ama o da artık bir zorunluluk hâlini alacağı için kısa bir süre sonra bırakabilirdim. Sanırım temizlik yapıp uyurdum ve gerçekten çok zorlu bir süreç yaşardım.
YdT-Malta: Böyle olursa sadece kitap okurdum. Okuduğum kitapları bile tekrar okurdum. Müzik dinlemeyi çok seviyorum ve sanırım çok müzik dinlerdim. Yemek yapmayı çok seviyorum ve yeni yemekler yapardım. Reçeller, tatlılar yapardım. İşim için çok kötü olurdu. Okulda öğretmeye devam ederdim ve yine ders vermeye çalışırdım.
GG-ABD, Georgia: Ailem birbiriyle konuşuyor, kitap okuyor ve gürültülü dünyanın gürültüsünden sessiz inzivaların tadını çıkarıyor. Bu bizim için çok farklı değil. Değiştiremeyeceğimiz şeyler hakkında endişelenmek de anlamsızdır.
V-ABD, Florida: Çok sıkılmış olurdum!!! Çok zor olurdu!
MM-ABD, Florida: Dolaplarımı, çekmeceleri temizler ve düzenlerdim. Birçok şeyi atardım. Bir sürü kitap okurdum. Özgeçmişimi ve mektuplarımı düzenler, sıraya koyardım.
DA-Almanya: Kitap okuyarak ve ev işleriyle zaman geçirerek.