Fatih Sultan Mehmet (FSM) Mahallesi, yıkım tehdidiyle karşı karşıya. Küçük Armutlu ve Büyük Armutlu olarak da bilinen, 1980’li yılların sonuna doğru kurulan bölge hakkında daha önce de sayısız yıkım kararı verilmiş, mahalleli farklı gerekçelerle buradan çıkartılmak istenmişti. Armutlu sakinleri, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Kanununda geçen “Riskli alanlardaki yapılar ile riskli yapılara elektrik, su ve doğal gaz verilmez ve verilen hizmetler kurum ve kuruluşlar tarafından durdurulur” maddesinin bir cezalandırma aracı olarak uygulanmasından endişeli.
Mahalleli, her pazar Küçük Armutlu Köyiçi Meydanında oturma eylemi yapıyor. Kapı kapı mahallelilere olası yıkımlara karşı birlik olunması gerektiği anlatılıyor. Mahalle sakinleri 2012 yılında olduğu gibi bu dönem de “Kentsel dönüşüm değil, yerinde ıslah istiyoruz” diyor.
‘Ellerinden gelse hava bile vermezler’
Yıkım kararına tepki gösteren mahalle sakinlerinden Muharrem Özkan (69), bölge hakkında sıklıkla yıkım kararı çıktığını ancak bu kararların henüz uygulanmadığını dile getiriyor:
“Altyapısı, asfaltı falan yapıldıktan sonra iyice değer kazandı burası. Etiler’e sınır, sahile yakın, boğaz manzaralı… Daha önceleri köy diyen birçok kişinin ağzı sulandı. Buradaki halkın öyle bir derdi yok. Biz konut sorununa çözüm için yerleştik buraya. Adı kentsel dönüşüm oldu, riskli alan oldu, isim hep değişti ama amaç hep aynı kaldı. Riskli bölge denildi ama deprem olduğunda buradaki evlerin birinde çatlak olmamıştır, neyin riskli alanı? Devlete yıllardır vergimizi verdik. 90’larda su elektrik gibi yaşamsal ihtiyaçlarımızı kısıtlıyorlardı. Ellerinden gelse hava bile vermezler.”
‘Muhalif mahalleler üzerinde planlar yapılıyor’
Kentsel Dönüşüm Yasasının 2012 yılında Meclisten geçmesinin ardından mahalle, aynı yıl kentsel dönüşüm bölgesi ilan edilmiş. Bu ilana itiraz eden sakinlerden biri olan ve 1993’den beri Küçük Armutlu’da yaşayan 51 yaşındaki belediye işçisi Yücel Hanoğlu, yerinde ıslahın önemini vurguluyor. Sulukule örneğini hatırlatan Hanoğlu, Romanların yerlerinden edilerek evsiz bırakıldığını söylüyor:
“Sulukule’de metrekare fiyatının çok altında paralarla arsaları satın aldılar. Şimdi ise mahkeme kararıyla durdurulan villalar boş duruyor. Hükümetin kentsel dönüşüm politikası kendine muhalif olan yerlerden başlıyor. Gazi, Okmeydanı, 1 Mayıs, Gülsuyu gibi hem muhalif olan hem de rantın döndüğü mahalleler üzerinde planlar yapılıyor. Ne zaman ekonomik olarak çıkmaza girilse bu mahallelerde kentsel dönüşüm hayalleri kuruluyor.”
‘Dilek Doğan’ın öldürülmesi gözdağıydı’
Mahalle sakini terzi Sadiye Canik (53), iki sene önce Küçük Armutlu’da bir ev baskınında polis tarafından öldürülen Dilek Doğan ve ailesinin yaşadıklarını, yıldırma ve sindirme politikasının bir parçası olarak gördüğünü dile getiriyor:
“İnsanları katlederek mahallede oturan halka gözdağı vermek istiyorlar. ‘Ben evine kadar girerim çocuğunu bile öldürürüm gerekirse’ diyorlar. Son dönemde saldırıların artması kentsel dönüşümden bağımsız değil. Hem Büyük Armutlu’ya hem Küçük Armutlu’ya gözdağı veriyorlar. İstedikleri kadar gözdağı versinler, benim 30 yıllık emeğim bu evim. Çocuklarım burada büyümüş. Bu mahallenin dışında başka gidecek bir yerim yok.”
Alevi mahallelerinde kentsel dönüşüm: Kaygı, korku, belirsizlik
Kentsel dönüşümün sonuçlarının Sulukule gibi olacağını düşünen Armutlulular, yıkıma şiddetle karşı çıkıyor. 30 yılı aşkın süredir mahallede düzenli bir hayatı olan yurttaşların iş yerleri de semt ve çevresinde yer alıyor. Mahalle sakinlerine göre, Armutlu’nun yıkılması demek, eğitimden sosyal hayata kadar her şeyin değişmesi demek.
Yücel Hanoğlu, belediyenin evlerin metrekaresine ortalama 25 bin liralık bir değer biçtiğini belirterek, “Tapularımızın karşılığında bir bedel ödememiz gerekiyorsa, belediyeyle uygun bir şekilde anlaşarak öderiz. Bizim isteğimiz yerinde ıslahtır. İnsanları oradan oraya sürmek çözüm değil” diyor.
