İstanbul’un Fatih ilçesinde bavul ticaretinin merkezi olarak anılan Laleli, Rusya ile yaşanan uçak krizinden sonra belini bir daha doğrultamadı. Yıllarca Rus turistlerin gözdesi olan semt dönem dönem umutlansa da esnaf kepenk kapatmaya devam ediyor.
Semtte dolaşırken turist sayısının azlığı ve birçok dükkânda kiralık ilanlarının asılı olması dikkat çekiyor. Esnafla konuşurken öncelikle onları gazeteci olduğumuza ikna ediyoruz. Fotoğraflarını çekme isteğimizi kabul etmeseler de bazıları isimlerini söylüyor. Laleli’de yaşanan durgunluğun nedenini Türkiye’nin yanlış dış politikası, yaşanan terör olayları ve Rus vatandaşlarının alım gücünün zayıflamasından kaynaklandığı belirten esnaf, tüm bunların ticareti vurduğunu ifade ediyor.
‘Kirayı dolar üzerinden ödüyoruz’
Ordu Caddesi üzerinde bulunan bir hazır giyim mağazasının sahibi olan Kemal Vural, 25 yıldır Laleli’de esnaflık yapıyor. Vural, hiç bu kadar kötü bir dönem yaşanmadığını söylüyor. Yanında çalışanların haftalıklarını dahi vermekte zorlandığını anlatıyor:
“Böyle giderse diğer esnaf arkadaşlar gibi ben de kapatıp gitmek zorunda kalacağım. En basitinden buradaki dükkanların kiraları dolar üzerinden alınıyor. Eğer müşteri gelip benden alışveriş yapmazsa ben cebimden Türk Lirasıyla yüksek kurdan zarara uğrayıp döviz alarak ödemek zorunda kalıyorum.”
Rusya ile Türkiye arasındaki siyasi krizin düzelmesi sonrası umutlandıklarını ancak kötü gidişin sürdüğünü belirten Vural, “Öyle bir hâl aldık ki dışarıda her gün yeni bir kriz yaşayacağımız korkusu var. Rus Elçi Andrey Karlov’un öldürülmesi, Rusya’nın askerlerimizi vurması gibi olaylar oldu. Ne kadar ilişkilerimiz düzeldi imajı verilse de bu olaylar bize endişe veriyor” diye konuşuyor.
‘Savaştan kaçıp geldim ama Laleli de korkutuyor’
Mesihpaşa Caddesi’nde bir iç çamaşır mağazasında tezgâhtar olarak çalışan Ukrayna vatandaşı Alona, ülkesinde yaşanan savaştan dolayı geçinmenin çok zor olduğunu, bu yüzden Türkiye’de daha iyi kazandığını söylüyor:
“Laleli büyük bir pazar ve bu pazarda Rusların önemli bir yeri var. Eğer Rus turistler gelmezse veya böyle az gelmeye devam ederse hiçbir şey düzelmez. Başka ülkelerden de geliyor müşteri ama fiyatı çok düşürüyorlar. Şimdi burada da yaşanan kriz sonrası birçok iş yeri ya eleman sayısını azaltıyor ya da kapatıyor. Çalışmak isteyen çok insan var, dolayısıyla iş bulmak da zorlaştı.”
Laleli’de yaşanan ekonomik durgunluğun bir sebebinin de Rusya’da yaşanan ekonomik kriz olduğunu belirten bir başka esnafsa “Rus müşterilerde de alım gücü iyi değil” diyor.
‘Ticaret dost ülkelerden başlar’
Türkiye’nin mevcut dış politikası ve komşu ülkelerle yaşanan sorunların, özellikle de Suriye iç savaşına müdahil olunmasının en başından beri ekonomiye zarar verdiğini belirten otel sahibi Erkan Demir, “Dostu olmayanın ziyaretçisi de olmaz. Ticaret komşu ülkelerden başlar. Bizim işimiz de ziyaretçi ağırlamak ama biz zaten burada misafir gibiyiz, ne zaman çekip gideriz bilmiyorum” ifadelerini kullanıyor.
‘Görüşme sonrası ekonomik ilişkiler düzelir’
Türkiye ve Rusya arasında yaşanan siyasi gelişmelerin Laleli piyasasını doğrudan etkilediğini belirten Marmara Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Emre Erşen,“Rusya ve Türkiye arasında yaşanan kriz Türkiye’nin ihracatında ve Laleli piyasasında bir gerileme yarattı” diyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Mart ayında bir araya geleceğini ifade eden Erşen, bu görüşme sırasında ekonomik ilişkilerinde masaya yatırılacağını ve krizin aşılacağı kanaatinde: “Ekonomik ilişkilerin normal seyrine dönmesi ile beraber Laleli ihracatının da düzeleceğini düşünüyorum.”
