Görüş

Bakan Koca’nın en çok kullandığı sözcükler: Tedbir zirvede, Erdoğan ilk 10’da

19 Haziran 2020
Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca'nın 1 Şubat - 15 Haziran 2020 tarihleri arasındaki 723 tweet'te en sık kullandığı sözcükler. Etkisiz kelimeler hariç tutuldu. Kırmızı sözcükler uyarıcı, sarılar bilgilendirici tonda. Sık anılan tek özel isim ise Cumhurbaşkanı Erdoğan.
Journo @JournoComTr
Koronavirüs salgınıyla beraber Sağlık Bakanı Koca’nın Twitter’daki takipçi sayısı 5.7 milyona ulaştı. Koca’nın tweetleri medya için de önemli bir haber malzemesi. Hatta bugünlerde birçok haber, Koca’nın her gün Twitter’dan yaptığı açıklamaların kopyalanıp yapıştırılmasından ibaret hâle geldi.
Sağlık Bakanı’nın 1 Şubat’tan beri paylaştığı 723 tweeti inceledik. Koca en çok “tedbir” dedi. En sık kullandığı sözcükler arasında uyarıcı nitelikte başka ifadeler de var. 94 kez bilim sözcüğünü, 42 kez dini ifadeleri kullandı. Tweetlerde sık yer alan tek kişi ise Cumhurbaşkanı Erdoğan.

Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca’nın koronavirüs salgınının ilk haftasından itibaren düzenli olarak yaptığı basın toplantılarına tüm gazetecileri aldığını, ancak çoğu muhabirin ona yönelttiği soruların kamuoyunu tatmin etmediğini daha önce yazmıştık.

Bu günlük toplantılar bir süre sonra bitti ve “kontrollü normalleşme” söylemiyle birlikte salgındaki günlük duruma dair veriler için neredeyse tüm medya kuruluşları Koca’nın Twitter hesabını takip etmeye başladı.

Günlük koronavirüs tablosuyla beraber uyarı ve tavsiyelerini de paylaşan Koca’nın tweetleri, haber siteleri ve televizyonlar başta olmak üzere medyanın büyük bölümüne aynen yansıyor. Sağlık Bakanı olarak atandığı ve ilk tweetini attığı 10 Temmuz 2018’den beri takipçi sayısını artıran ve salgınla beraber ülkenin en çok takip edilen isimlerinden biri olan Koca’nın tweetleri bu yüzden daha da büyük bir önem kazanıyor.

Koronavirüs salgınının kısa tarihçesi

Yeni tip koronavirüs ilk olarak yıl başında Çin’de ölümlere neden olunca gündemimize girmeye başlamıştı. Sonradan bu yeni virüs türüne  SARS-CoV-2, neden olduğu hastalığa ise COVID-19 adı verildi. 3 Şubat’ta Türkiye, Çin’den gelen tüm uçuşları durdurduğunu açıkladı, 23 Şubat’ta İran sınırı kapatıldı ve bu ülkeyle de uçuşlar durdu.

Artık tüm Türkiye koronavirüsü konuşuyordu. Türkiye’de koronavirüs kaynaklı olduğu açıklanan ilk vaka 10 Mart’ta, ilk ölüm 17 Mart’ta duyuruldu. Sonraki haftalarda önce artıp ardından düşüşe geçen vaka ve ölüm sayılarıyla beraber 1 Haziran’dan itibaren “kontrollü normalleşme” başladı.

15 Haziran’a gelindiğinde Türkiye’de 2.6 milyon insana test yapılmış, 179 bin 831 vaka tespit edilmiş, 4 bin 825 kişi hayatını kaybetmiş ve 152 bin 364 kişi iyileşmişti. Ancak vaka sayısının son günlerde tekrar artması endişe yaratıyordu.

Her gün en az bir kez tedbir

Bu süreçte, 1 Şubat – 15 Haziran 2020 tarihleri arasında Bakan Koca 723 tweet attı. En sık kullandığı sözcüklere baktığımızda şunları görüyoruz:

  • Bakan Koca’nın tweetlerinde en çok kullandığı sözcük “tedbir” oldu (“önlem” ve “koruma” sözcüklerini de bu sayıma dâhil ettik). Toplam 262 kez. Yani günde bir defadan fazla.
  • İkinci sırada “koronavirüs” geliyor ve Koca bazen kısaca “virüs” diye de yazdı (toplam 261).
  • “Sağlık,” “mücadele” ve “sosyal” (hayat, mesafe vb.) sözcüklerini uyarı içeren cümlelerinde çok sık kullandı. Bu tondaki tweetlerde “risk” (77) ve “kural” (54) sözcükleri de öne çıktı.

129 kez hayat, 21 kez ölüm

  • Koca, “maske” (75) ve ‘mesafe’yi (58) ise Twitter’da daha az vurguladı.
  • 14 kez “normalleşme” ve bir kez “Normalleşmeyelim” derken hijyen ve temizlik sözcüklerini sadece 11 kez tercih etti.
  • 96 kez bilim, 34 kez Allah sözcüğü tweetlerinde geçti (“eyvallah” ve ‘inşallah’lar da sayılırsa 42 oluyor).
  • 129 kez “hayat,” 21 kez “ölüm,” 18 kez “şehit” ifadesini kullandı.

Her bir buçuk günde bir Erdoğan

  • Koca’nın bilgilendirme amacıyla güncel verileri paylaşırken kullandığı “nötr” sözcükler de tweetlerinde geçiyor. Bunlar içinde en sık kullandıkları: Sayı, yeni, hasta, vaka.
  • Tweetlerde cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a referans veren sözcükler (Erdoğan, Sayın Cumhurbaşkanı vb.) 97 kez kullanıldı. Yani bir buçuk günde bir.

Bakan Koca, 10 Temmuz 2018’de bakan olur olmaz açtığı Twitter hesabından 1 Şubat 2020 tarihine kadar 1.676 tweet atmıştı. Bu dönemdeki tweetleri, salgın sürecindekilerle kıyasladığımızda, sözcük sıklığı açısından ilk göze çarpanlar şunlar oluyor:

  • Türkiye’deki salgın öncesinde Bakan Koca koronavirüs sözcüğünü tweetlerinde 10 kez kullanmış. İlki ise 10 Ocak 2020’deki şu tweet:

  • Koronavirüs öncesinde Bakan Koca 216 tweetinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’a referans vermiş. Bu da her iki buçuk günde bir kez demek. Yani salgınla beraber Koca’nın, Erdoğan’ı Twitter’da daha sık andığı görülüyor.
  • Salgın öncesinde tweetlerinde 116 kez “AK Parti” diyen Koca, salgının başından beri bu ifadeyi sadece 7 kez kullandı.
  • Salgın öncesinde Koca’nın tweetlerinde en sık geçen diğer sözcükler şöyle: Ziyaret (147), rahmet (146), Allah (142), şehir (111), bilgi (103), teşekkür (102), acil (87).

Bonus: Fahrettin Koca’nın en çok etkileşim alan tweet’i

Hazır tüm tweetleri önümüzdeyken not edelim: Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca’nın en çok etkileşim alan ilk 25 tweet’inin tamamı mart ayından ve salgın konulu. Yani koronavirüs haberlerine ilginin tavan yaptığı dönemde Koca’nın Twitter etkileşimi de zirvedeydi. Nisan sonundan itibaren bu ilgi azalmaya başlayınca Koca’nın tweetlerinin etkileşimi de düştü.

Sağlık Bakanı’nın en çok etkileşim alan ilk üç tweet’i de büyük harflerle “RETWEET” çağrısı yapıyor, yani özellikle reklamcıların sık kullandığı ifadeyle bir “eylem çağrısı” (call to action) içeriyor. Hepsi bilgilendirme amaçlı.

İkisi 100 binin üzerinde retweet alan bu tweetlerin birincisine bir ünlünün yer aldığı video iliştirilmiş. Diğerlerinde ise Dr. Koca aynı gün içinde iki infografiği sadece altı dakika arayla ve kısa cümlelerle paylaşmıştı:

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR –  GAZETECİLİĞİN SORU KRİZİ

Etiketler

Yazar hakkında

Tüm içeriklerini gör

Journo

Yeni nesil medya ve gazetecilik sitesi. Gazetecilere yönelik bağımsız bir dijital platform olan Journo; medyanın gelir modellerine, yeni haber üretim teknolojilerine ve medya çalışanlarının yaşamına odaklanıyor, sürdürülebilir bir sektör için çözümler öneriyor.

Journo E-Bülten