Analiz

Sahte Obama: Distopya mı, kolaylık mı?

Özellikle yeni iletişim teknolojilerinin manipülasyona açık olduğu iddiaları, sahte haber suçlamalarının artması ve haber doğrulama gibi pratiklerin çoğaldığı günümüzde öngörülen gelişmeler bir bir olmaya başladı. Post-Truth olgusunun çok dillendirilir olduğu günümüzde kamuoyuna ilginç bir gelişme daha yansıdı: Sahte Obama.

Washington Üniversitesi’ndeki bilim insanları sentetik bir Obama oluşturdu. Eski ABD Başkanı’nın yayınlanmış konuşmaları ve ses kayıtlarından örnekler seçen ekip yapay sinir ağları kullanrak Obama’nın birebir ağız yapısını modellediler. Ardından da bu modeli Obama’nın yüzüne haritalandırdılar. 14 saatlik bir çalışmayla neredeyse gerçeğinden ayırmak imkânsız olan sahte bir başkanın konuşmasını izledik. Araştırmadan çıkan sonuç, bu modelle her türlü konuşma Obama’nın yüzüne eşleştirilebiliyor.

Washington Üniversitesi’ndeki araştırmacıların, herkesi çok kısa sürede birebir taklit edebilecekleri videolar öğrenmesi ne anlama geliyor?

Üst düzey bir siyasetçinin ve devlet görevlisinin bile bu kadar kusursuz taklidinin olması, özellikle toplumsal olaylarda yaşanabilecek manipülasyonun öngörülemez boyutlarını düşündürtüyor. Bu gelişmenin özellikle habercilik pratiklerinde teyit işleyişi açısından da büyük sıkıntı yaratacağını düşünmek zor değil.

1938 yılında H. G. Wells’in yazarı olduğu Dünyaların Savaşı kitabının Orson Welles tarafından radyoda bir haber bülteni şeklinde anlatımı sonrasında, ‘Marslıların dünyayı istila ettiğini’ sanan ABD’lilerin ülke genelinde çıkardığı kaosu hatırlayalım. Günümüzde bundan daha büyük olaylarla karşılaşmamız işten bile değil.

Bir yandan da bu yeniliğin çeşitli sanal gerçeklik amaçları için kullanılabileceğini ve video konferansın geliştirilebileceğini düşünenler var. Rutinleşmiş siyasi, idari veya ticari toplantılarda bu teknoloji kullanılabilir mi? İnsanlar evlerinden çıkmadan bu teknolojiyle kendi ara görüntülerini oluşturabilir mi? Daha da ileri gidelim Suretler (2009) filminin artırılmış gerçeklik versiyonuna mı geçiş yapacağız?


Araştırma hakkında Washington Üniversitesi’ndan Supasorn Suwajanakorn, Steven M. Seitz, Ira Kemelmacher-Shlizerman
Detaylı bilgi ve süreçler hakkında Synthesizing Obama: Learning Lip Sync from Audio – SIGGRAPH 2017 adlı rapor için
tıklayınız. (PDF)
Araştırma’nın web sitesi için tıklayınız.

Mehmet Şafak Sarı

Mehmet Şafak Sarı çeşitli kişi ve kurumlara yeni medya, dijital güvenlik, dijital dönüşüm ve iletişim eğitimleri düzenliyor, dijital iletişim danışmanlığı yapıyor. NewsLabTurkey'in eski Sorumlu Yazı İşleri Müdürü olan Sarı, birçok dijital gazetede yazarlık ve editörlük yaptı, çeşitli gazetecilik projeleri yürüttü. Aynı zamanda serbest gazeteci olarak Journo.com.tr'ye katkıda bulunuyor.

Lisans eğitimini Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi'nde (İLEF) tamamlayan Sarı, aynı zamanda ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından yürütülen mesleki profesyonel değişim programı olan The International Visitor Leadership Program (IVLP) 2020 mezunudur.

Journo E-Bülten