Türk Dil Kurumu’nun (TDK) noktalama işaretleriyle ilgili rehberine göre “dört ve dörtten çok rakamlı sayılar sondan sayılmak üzere üçlü gruplara ayrılarak yazılır ve araya nokta konur.” Kesirli sayılarda ise arada virgül kullanılır. Oysa İngilizce dâhil birçok yabancı dilde bunun tam tersi bir kural geçerli. Yani biz “1.400.000 lira” yazarken, onlar “1,400,000 lira” yazıyorlar. Biz “1,5 gram” derken, onlar “1.5 gram” diyorlar. Hem Türkçe hem çeşitli yabancı dillerdeki haberleri takip eden gazeteciler ise göz alışkanlığıyla bazen bu kuralı karıştırıyor. Ama diller arası bu noktalama farklılığından gazetecilerden bile fazla etkilenen bir grup var: Yazılımcılar.
“Geçen günlerde nokta-virgül dönüşümü yaparken bilimsel bir makale üzerinde bariz işlem hataları yaptığımı fark ettim. Çünkü ‘bul-değiştir’ yaparak Excel üzerinde noktaları virgüle çeviriyordum. Excel bazılarını çevirmemiş nedense. Bundan dolayı bir işlem hatası ortaya çıkmış. Çok üzücü bir durumdu.”
TDK ‘olabildiğince muhafaza etmeye’ çalışıyor
Yazılım geliştirici Mustafa Kerim Yılmaz 2007 tarihli bir blog yazısında bu ifadeleri kullanmıştı. Yılmaz’a göre rakamları ayırmak için nokta ve virgül kullanımında diller arasında var olan fark, kodlama sürecinde de hatalara neden oluyor. “Program yazan insanlar açısından bu problemi çözmek ayrıca külfet demek. Veri tabanları dünya standardına göre çalışırken, kullanıcılar Türkiye sistemine göre veri girişi yapıyor. Arada entegrasyonu sağlamanız lazım” diyor Yılmaz.
Yılmaz bu konuyu dönemin TDK Başkanı Prof. Dr. Şükrü Halûk Akalın’a sorduğunda, TDK Yazım Kılavuzu‘na gönderme yapan şu yanıtı almış: “Sayılarda kesirler virgül ile ayrılır: 15,2 (15 tam, onda 2), 5,26 (5 tam, yüzde 26). Para ile ilgili işlem ve senet, çek vb. ticarî belgelerde geçen sayılarda küsurat kısmı virgülle ayrılır: 650,35 (altıyüzelliTLotuzbeşKr), 1.250,25. Yazım kuralları her şeyden önce bir gelenek işidir. Yukarıda yer alan kurallar da okullarda okutulmakta olan yerleşik kurallardır. Bu kurallar üzerinde değişikliğe gitmek karışıklığa neden olabilir. Kurumumuz bu tür yerleşmiş yazım biçimlerini olabildiğince muhafaza etmeye çalışmaktadır.”
İngilizce, İspanyolca, İtalyanca…
Bu kuralın kılavuza nasıl girdiğinin açıklanmadığına dikkat çeken Yılmaz, buna karşın dilimizde “virgüllü sayı” diye bir terimin yerleşik olduğunu hatırlatıyor.
Yılmaz sonrasında da araştırmasını derinleştirmiş ve Windows’un Denetim Masası’nda yer alan Bölge ve Dil Seçenekleri kısmını incelediğinde; İngilizce, İspanyolca, Zulu, Zosa, Svahali, Setsvana, Malta, Maori, Kuzey Sotho, İtalyanca, Galce, Afrikanca ve İsviçrede kullanılan Fransızca dillerinde binlikleri ayırmak için virgül, kesirli sayıları ayırmak içinse nokta kullanıldığını görmüş.
“İngilizcenin dünyada temel dil haline gelmesi, imalatçıları bu sisteme yönelik üretime zorlamış görünüyor” diyen Yılmaz, şöyle ekliyor: “Yukarıdaki diller dışında dünyanın geri kalanında bizim kullandığımız sistem kullanılıyor. Başlıca diller Almanca, Fransızca, Sami, Sırpça ve Yunanca olarak sıralanabilir. Yani resmi olarak bizim kullandığımız sistem daha yaygın.”
Matbaadaki CMYK benzetmesi
Geçtiğimiz günlerde Yılmaz’a LinkedIn üzerinden ulaşıp diller arasındaki bu noktalama farkının eden özellikle Türk yazılımcılar için sorun olduğunu sorduk. Kendisi şu yanıtı verdi:
“İnsanlar cihazlarla arayüzler (ekran, klavye, fare) vasıtasıyla iletişim kurar. Yazılımcılar arayüzde kullanıcının istediği şekilde veriyi göstermek ve almak durumundadır. Cihazlar kendi iç yapısında arayüzden farklı şekilde çalışabilmektedir. Eğer yayıncılık sektöründeyseniz CMYK iyi bir örnek olabilir. C, M, Y ve K için değerler vererek matbaadan sarı/mavi/kırmızı gelmesini beklersiniz. Müşterilerden birinin matbaaya CMYK yerine RGB kodları gönderdiğini düşünün. Matbaa makinesi RGB değerini CMYK olarak işlerse hata yapacaktır. Muhtemelen değil, kesin hata yapacaktır. Yazılım dünyasında da nokta/virgül ayrımının sorun olmaması için tıpkı matbaa makinesinde yapılması gereken gibi bir dönüşüm yapılır.”
