Mersin’de 11 Şubat 2015 günü eve gitmek için bindiği minibüste tecavüz edilmek istenen ve karşı koyunca bıçaklandıktan sonra yakılarak bir dereye atılan Özgecan Aslan’ın ölümüyle, kadınlar Twitter’da ‘#sendeanlat’ etiketiyle taciz hikayelerini anlatmaya başlamış, zamanla bu etiket büyük bir kampanyaya dönüşmeye başlamıştı. Hatta 2017’de dünyada ‘metoo’ etiketi gündemin başını çekiyordu.
‘Sen de Anlat’ artık sadece bir kampanya değil, bir platform da. Daha çok yeni. Sen de Anlat platformunu daha yakından tanımak için platformun koordinatörü Gizem Dikmen ile konuştuk.
‘Türkiye’de bir ihtiyaçtı’
Sen de Anlat’ın fikri nereden geliyor?
Sen de Anlat, Özgecan Arslan cinayetinden sonra sosyal medyada ortaya çıkan bir hareket. Sosyal medyada ‘sendeanlat’ etiketi üzerinden bir çok insan başlarından geçenleri veya cinsel taciz/saldırı konusunda ne hissettiklerini paylaştı bugüne kadar. Mısır’daki HarassMap platformuyla tanıştıktan sonra bunun aslında tacizin ve cinsel saldırının çokça yaşandığı Türkiye’de de bir ihtiyaç olmasından dolayı Sen de Anlat ile bu dayanışmaya bir katkımız olabileceğini düşünerek yola çıktık.
‘Mısır’daki HarassMap’in uzantısıyız’
Platform nasıl ve ne zaman kuruldu?
Sen de Anlat platformu, Mısır’daki HarassMap adlı platformun Türkiye uzantısı. Geçtiğimiz Ekim ayında HarassMap ekibiyle tanıştıktan sonra Kadın Çalışmaları Derneği işbirliği ile İstasyon TEDÜ Sosyal İnovasyon Merkezi’nde platformu oluşturmak için çalışmaya başladık. Bu noktada Mısır’daki HarassMap ekibi de bizi teknik bilgileri ve birikimleri ile destekledi. Site geçtiğimiz hafta yayına girdi ve insanlara ulaşmaya başladık.
Sen de Anlat ekibi kimdir?
Ekipden daha çok gönüllü olarak bu platformda yer alan kişiler var. Aynı zamanda sürekli birlikte çalışmasak da, zaman, bilgi, beceri ve profesyonel formasyonları uydukça platformun ihtiyaçlarına göre destek veren insanlar da bizimle beraber.
Platform neyi amaçlar?
Sen de Anlat’a temel olarak kitle kaynaklı bir veri toplama platformu diyebiliriz. Hem kişisel hem de kolektif fayda sağlaması amaçlanan bir platform olduğu için taciz ve/ya cinsel saldırı konusunda birden çok fonksiyonu yerine getiriyor. Psikolojik veya hukuki destek ihtiyaçları karşılama kapasitesi başka ülkelerdeki HarassMap platformlarında var ama biz şu an sadece kaynaklar hakkında bilgi sağlıyoruz. Hem psikolojik, hem de hukuki destek sunumu konusunda adımlar attık, gönüllü destek sağlamak isteyenler de var ama sürdürülebilir bir sistem oluşturmak için zamana ve platformu işleyişini görmeye ihtiyacımız var.
‘Faillerin cesaretlenmesinin önüne geçileceğine inanıyoruz’
Amacınız doğrultusunda beklentileriniz ne yönde?
Bu tarz olayların çoğalmaması, normal karşılanmaması, sineye çekilmemesi, ve tacize uğrayanların şu ya da bu sebeple tacize sebep olduğu ya da hak ettiği gibi yargıların oluşmasına karşı müdahaleye çağırmak denilebilir. Çoğu kez olayın suçlusu olarak maruz kalan kişinin gösterilmesi hem müdahale edecek insanların hem de maruz kalan kişilerin sessiz kalmasına, kendilerini suçlu hissetmelerine neden olabiliyor bazı durumlarda. Sessiz kalmak, bu durumu pekiştiren ve gerçeklerin saptırıldığı bir durumu beraberinde getiriyor. Bu yüzden insanların ses çıkardığı ve müdahale ettiği bir ortamda bu durumların üstesinden gelineceğine ve faillerin cesaretlenmesinin önüne geçileceğine inanıyoruz.
‘Anonim bir şekilde bildirimde bulunabilirsiniz’
Anlatımda bulunan kişilerin güvenliği için hangi yöntemleri kullanıyorsunuz?
Sen de Anlat’a anonim bir şekilde bildirimde bulunabilirsiniz. Bunu siteye üye olmadan ya da siteye üye olarak yapabilirsiniz. Bildirimlerde de aynı anonimliği koruyarak kişilerin kendisi veya olayın faili ile ilgili herhangi kişisel bilgiye yer vermemesini istiyoruz. Bunu da anlatan kişilerin güvenliğini tehlikeye atmamak için bir önlem olarak görüyoruz.
‘Veri eksikliğini gidermek için de bir adım’
Topladığınız verilere herkes ulaşabilecek mi? Peki bu yönde nangi yöntemleri kullanıyorsunuz?
Sen de Anlat, bir dayanışma zemini olmanın yanında açık veri platformu olma özelliği de taşıyor. Kitle kaynak kullanımı (crowdsourcing) yoluyla anlattığınız her olay haritalandırılıyor ve Sen de Anlat’da verisi tutuluyor. Yazarak anlatılan her taciz ve cinsel saldırı olayı bu konudaki veri eksikliğini gidermek ve bu olaylara karşı savunuculuğu güçlendirmek için bir adım olmuş oluyor aynı zamanda.
‘Desteğe ihtiyacımız var’
Cinsel tacize ve/veya cinsel saldırıya maruz kalan kişilere ne gibi destek(ler) sunuyorsunuz?
Şu anda Sen de Anlat kolaylaştırıcı bir görev görüyor diyebiliriz. Bildirimde bulunduktan sonra eğer yaşadığınız şehirde ulaşabileceğiniz destek kanalları varsa onları paylaşıyoruz. Kişiler kendilerine dair bilgi verir ve onlara geri dönmemizi isterse bunu yapıyoruz. Ancak biz sadece güvenilir desteğe aracı olabiliriz. Kendimizin bu tür profesyonel destek verebileceğimiz gibi bir iddiamız olamaz, zaten böyle bir şey sorumsuzluk olur. Şu an sağlayabildiğimiz destek yeterli değil. Bu durumun üstesinden gelebilmek için desteğe ihtiyacımız var. Bunun yanında gelen bir kaç bildirimde insanların yorumlar aracılığıyla bir dayanışma içine girdiğini görmeye başladık. Bunun da bu tarz olaylara maruz kalanlar olarak destek noktasında insanları tek başınalık durumundan bir nebze de olsa çıkardığına inanıyoruz.
Sen de Anlat platformuna her yaştan mağdur kişiler nasıl ulaşabilir? Kolay mıdır?
Sen de Anlat online bir platform bu yüzden bazı sınırlayıcılıkları var tahmin edildiği gibi. Ancak bildirimde bulunmak için etrafınızdaki bir olaya tanık olmanız ya da etrafınızda bu olaya maruz kalan bir kişi için bildirimde bulunmanız da mümkün. Sen de Anlat’a sokaklar, kafeler, okullar vb. kamusal alanda olan bütün olayları olayın neresinde yer alırsanız alın bildirebilirsiniz.
‘Ne kadar insanı bir araya getirirsek sesimiz o kadar artar’
Şu ana kadar herhangi bir anlatım geldi mi?
Sen de Anlat sitesi çok yakın bir zamanda açıldı, o yüzden şimdilik az da olsa farklı şehirlerden bildirimler gelmeye başladı. Ne kadar insana ulaşırsak, ne kadar insanın hikayesini bir araya getirirsek sesimizin o kadar artacağına ve ne demek istediğimizin o kadar anlaşılacağına inanıyoruz. Anlatmak, kaydetmek, olanların haritalandırmasını yapmak önemli. Elimizde ne kadar çok anlatı olursa, olanların boyutunu hep birlikte görme ve ona göre yeni adımlar atma şansımız olacak.
