Haber

Sıcak yorgunluğundan korunma yolları

Nilgün Balkaç
TRT Haber sunucusu Nilgün Balkaç, sıcak havada dört saat kesintisiz devam eden 30 Ağustos Zafer Bayramı özel yayını sırasında baygınlık geçirdi. Sıcak yorgunluğu ve sıcak çarpmasına karşı habercilerin de alabileceği önlemleri hatırlatıyoruz.

TRT Haber sunucusu Nilgün Balkaç, Büyük Taarruz’un başladığı Kocatepe’den yapılan canlı yayın sırasında önce su istedi, ardından zorlu şartlar altında yayın yaptığını belirtirken fenalaştı.

TRT sosyal medyada bu olay nedeniyle eleştirildi. Bazı gözlemciler rejinin, birkaç kez su isteyen Balkaç’ın bayılmak üzere olduğuna dair işaretlerini anlamadığını veya bu sağlık sorununa rağmen yayını sürdürdüğünü belirtti. 

Uzun süre sıcakta kalmak, sıcak yorgunluğuna neden olabiliyor. Sıcak yorgunluğu yaşayanlar gerekli önlemler alınmazsa sıcak çarpması nedeniyle daha da ciddi risklerle karşılaşıyor.

Sıcak yorgunluğu nedir

Isı bitkinliği de denilen sıcak yorgunluğu, insanın alışık olmadığı kadar yüksek bir sıcaklığa uzun süre maruz kalması nedeniyle hissedilen ve bayılmaya kadar varabilen yorgunluk olarak tanımlanıyor.

İnsan vücudu normal şartlar altında kendi sıcaklığını sabit tutuyor. Ancak özellikle havadaki nem oranı yükseldiğinde ter buharlaştırmayı engellediğinden vücut kendisini soğutamıyor.

Sıcak yorgunluğunun belirtileri susuzluk (dehidrasyon), hâlsizlik, terleme ve baş ağrısı ile başlıyor. Bu aşamada bilinç kaybı da yaşanabiliyor.

Asıl riskler sıcak çarpmasına dönüşmesi hâlinde ortaya çıksa bile sıcak yorgunluğu da doğru müdahalede bulunulmazsa beyin ve diğer hayati organlara zarar verebilecek kadar ilerleyebiliyor.

Sıcak çarpması nedir

Güneş çarpması olarak da bilinen sıcak çarpması, vücudun kendi sıcaklığını ayarlama mekanizmasının (termoregülasyon) ısıya maruz kalınması nedeniyle tamamen bozulmasından kaynaklanıyor.

Bu durumda vücut sıcaklığı 40 derecenin üstüne çıkıyor ve hipertermi oluşuyor. Acilen müdahale edilmezse kişi bilincini yitiriyor ve yüksek sıcaklık nedeniyle hayati organlardaki hücreler, dokular ve enzimler ağır hasar görebiliyor. Bu hasarlar kalıcı olabiliyor.

Sıcak yorgunluğu ve sıcak çarpmasına karşı önlemler

Sadece gazeteciler değil, birçok meslek grubu aşırı sıcak ve kimi zaman yüksek nemli ortamlarda uzun süre çalışmak zorunda kalabiliyor. Fırıncılardan çiftçilere, sporculardan askerlere dek…

Sıcak çarpması ve sıcak yorgunluğu konusunda tansiyon, kalp ve şeker hastaları; diyabetliler, obezler ve kronik bir hastalık nedeniyle ilaç kullananlar yüksek risk grubunda.

  • Hipertermiyi önlemek için mümkünse güneş altında 10.00-16.00 saatleri arasında uzun süre kalmamak gerekiyor.
  • Böyle bir ortamda kalacaksak hafif, açık renkli, bol ve rahat kıyafetler giymek, güneş gözlüğü ve şapka takmak, güneş kremi kullanmak faydalı olabilir.
  • En önemlisi, bolca su tüketmek. Çok soğuk su yerine, vücudun daha kolay emebildiği serin su içilmeli. Meyveler de vücuda su sağlar.
  • Kafein ve alkol, vücuttan sıvı atılmasına neden olduğu için alınmamalı. Meyve suyu ve gazoz gibi içecekler de içindeki şekerin sıcak havadaki fiziksel faaliyet sırasında emilimi daha zor olduğundan tavsiye edilmiyor.

Sıcak çarparsa ne yapmalıyız

Sıcak çarpması, tıbbi bir acil durumdur. Bu yüzden mutlaka hastaneyi aramak gerekiyor. 

Ambulans beklenirken hasta güneşten uzaklaştırılıp serin bir yere götürülür. Sıkı giysileri gevşetilir. Mümkünse su içmesi sağlanır. Eldeki imkânlarla (örneğin bir örtüyü ıslatarak) vücut ısısı düşürülmeye çalışılır. Ancak çok soğuk buz torbası gibi yöntemlerle hastanın üşüyüp titremesine neden olunmamalıdır.

Sıcak yorgunluğu da risk grubundakiler için ciddi sağlık sorunları yaratabilir. Yapılması gerekenler, sıcak çarpmasıyla aynı. Risk grubunda yer almasa bile sıcak yorgunluğu yaşayan bir kişi eğer yaklaşık bir saat sonra kendisini hâlâ iyi hissetmiyorsa hastaneye başvurulmalıdır.

Journo

Yeni nesil medya ve gazetecilik sitesi. Gazetecilere yönelik bağımsız bir dijital platform olan Journo; medyanın gelir modellerine, yeni haber üretim teknolojilerine ve medya çalışanlarının yaşamına odaklanıyor, sürdürülebilir bir sektör için çözümler öneriyor.

Journo E-Bülten