Adır Adası, Van Gölü içerisinde bulunan en büyük ada. Tarihi önemi ve özelliğinin yanı sıra, ada binlerce martıya ev sahipliği yapıyor. 232 kuş türünün gözlendiği Van’da bu kuş türlerinden biri de Van Gölü’nde yaşayan Van Gölü martısı. Martıların yaşam alanı Van Gölü kenarında bulunan sazlık, bataklık ve kayalıklar. Van Gölü martısı ağırlık olarak gölde endemik olarak yaşayan i̇nci kefali ile besleniyor. Ancak artık inci kefalinin gölün derinliklerine inmesi ve yaşanan ani sıcaklık artışları, çevresel değişimler ve gölün kirletilmesiyle canlıların yaşam alanı yok edildiğinden martıların da öldüğü belirtiliyor.
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Yaban Hayvanları Koruma ve Rehabilitasyon Merkezi Adır Adası’nda incelemeler yapıyor. Merkezin Müdürü Doç. Dr. Lokman Aslan, adada 500 bine yakın yuva ve her yuvada iki yumurta hesaplandığı zaman bir milyona yakın üremenin gerçekleştiğini kaydederek, martıların temmuz ayının ilk yarısına kadar inci kefali ile beslenmelerinde bir sıkıntı yaşamadıklarını gözlediklerini fakat temmuz ve ağustos ayları sonunda yiyecek azalmasına bağlı stresin meydana geldiğini ve ölümlerin gerçekleştiğini ifade etti.
‘İnsanlar da tehdit altında’
Evsel ve kimyasal atıkların Van Gölü’ne aktığını belirten Çev-Der Başkanı Ali Kalçık, martı ölümlerinin canlıların yaşam alanlarının kirlenmesiyle açıklanabileceğini söyledi. Açlıktan ölmenin tıbben bir açıklaması olabileceğini kaydeden Kalçık, Van Gölü’nün aşırı bir şekilde kirletildiğine ve kanalizasyon atıklarıyla yaşanılmaz hale getirildiğine dikkat çekerek, insanların dahi ölümle karşı karşıya olduğunu vurguluyor.
Suyun, canlıların ortak yaşam alanı olduğunu dile getiren Kalçık, bu kadar Van Gölü balığının olduğu bir havzada kuş ölümlerinin anlaşılmaz olduğunu belirterek, kıyı kanuna uygun hareket edilmesi, canlıların yaşam alanı olan doğaya müdahalede edilmemesiyle ölümlerin önünün alınabileceğini söyleyerek, “İnsanlar denizleri, gölleri, sulak alanları kirletmezse canlılar kendi yaşam ihtiyaçlarını doğadan temin edebilir. Ancak doğa tahrip ediliyor, kirletiliyor ve canlıların yaşam alanı daraltılıyor. Bu da canlılarda açlık ve strese yol açabiliyor” dedi.
Van Gölü havzasının adeta yok edildiğini dile getiren Kalçık, ilgili kurumların buna sessiz kaldığına dikkat çekti.
