Türkiye iki yılı aşkın süredir dünyanın en büyük çevrim içi ansiklopedisi olan Wikipedia’ya erişim engeli uyguluyor. Türkiye’de mahkemelerindeki girişimlerinin ve resmi makamlar nezdindeki görüşmelerinin sonuç vermediğini belirten Wikimedia Vakfı, erişim engelinin kaldırılması için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvurduğunu açıkladı.
Türkiye, Wikipedia ile onun Türkçe sürümü olan Vikipedi sitelerine erişimi 29 Nisan 2017’de engellemişti.
Yetkililer, bu “idari tedbir” konusunda daha sonra açıklama yaparken, Wikipedia’nın İngilizce sitesinde yer alan “Suriye İç Savaşı’na Dış Müdahaleler” ve “Devlet Destekli Terörizm” gibi başlıkları işaret etmişlerdi. Bu içeriklerin “Türkiye’yi çeşitli terör gruplarıyla aynı düzlemde ve iş birliği halinde göstermeye çalıştığı” öne sürülmüştü.
Wikipedia’nın bağlı bulunduğu Wikimedia Vakfı iki yıldır Ankara’da çeşitli girişimlerde bulunarak yasağı kaldırmaya çalıştı. Ankara 1. Sulh Ceza Mahkemesi, Wikipedia’nın erişim engellenmesinin kaldırılması talebini 5 Mayıs 2017’de reddetti. Vakıf Başkanı Katherine Maher’in Türkiye’deki mahkeme kararlarına konu olan makalelerin değiştirildiğini açıklamasına rağmen yasak geçen yıl da kalkmadı.
‘Hafife aldığımız bir adım değil’
Anayasa Mahkemesi vakfın başvurusunu henüz karara bağlamasa da, Wikipedia 23 Mayıs’ta AİHM’e başvurduğunu açıkladı. Vakıftan yapılan açıklamada öne çıkan noktalar şöyle:
* Bu başvuruyu her insan için temel haklar olan bilgi ve ifade özgürlüğüne bağlılığımızın bir parçası olarak yapmaktayız. Bu hafife aldığımız bir adım değil.
* Strazburg Mahkemesi’ne başvurumuzda, Vikipedi’nin tamamen erişime engellenmesinin Avrupa Sözleşmesi Madde 10 ile güvence altına alınan ifade özgürlüğü hakkı da dahil olmak üzere temel özgürlükleri ihlal ettiğini savunuyoruz.
‘Endişelerin kaynağı belli değil’
* Dahası, engellemeden etkilenen Türkiye’nin 80 milyonu aşkın vatandaşı bu özgürlüklerden, dünyanın geri alanı ise Wikipedia’nın 50 milyondan fazla maddesine katkıda bulunan, tartışan ve eklemeler yapan bu milletin zengin perspektifinden mahrum kalmıştır.
* Vikipedi’yi erişime engelleyen karar, engele rağmen herkes tarafından geliştirilmeye ve gönüllüler tarafından düzenlenebilmeye açık olan, iki maddeye atıfta bulunmakla yetindi. Endişelerin kaynağının – eğer varsa – ne olduğu henüz belli değil.
* Wikimedia Vakfı, temel bir insan hakkı olarak bilginin, herkes ve dünya genelindeki milyonlarca kullanıcımız tarafından kullanımının korunmasını savunmayı taahhüt ediyor. Bugün, bu bağlılığın bir parçası olarak, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvuruda bulunma kararımızı ilan ediyoruz.
