Haber

21 Ekim Dünya Gazeteciler Günü: İktidar uydurdu, muhalefet peşine takıldı, dünyanın haberi yok

21 Ekim 2021
Journo @JournoComTr

İktidardaki siyasetçiler 2014 yılında hiçbir açıklama yapmadan 21 Ekim’i “Dünya Gazeteciler Günü” diye aniden kutlamaya başladı. Bugün bazı muhalefet temsilcileri de kutlama mesajları yayımladı. Ama ’21 Ekim Dünya Gazeteciler Günü’nü dünya bilmiyor, Türkiye’deki gazeteciler ise bu tarihin “sırrına” dair siyasetçilerden açıklama bekliyor.

21 Ekim Dünya Gazeteciler Günü‘nün Türkiye’de ilk olarak 2015 yılında kutlanmaya başladığı birçok kaynakta yer alsa da sosyal medyadaki ilk kutlama mesajlarının 2014’te yayımlandığı görülüyor.

Bu mesajların ortak özelliği, neredeyse tamamının iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi temsilcileri ile bakanlıklar ve belediyeler gibi çeşitli kamu kurumlarından gelmesi:

2015’ten beri her 21 Ekim’de ağırlıklı olarak iktidar partisi mesajlar yayımlamasa da bazı muhalefet temsilcileri de bu furyaya katıldı. Bu siyasetçilerin genelde milliyetçi/muhafazakâr çizgide olması dikkat çekiyor.

‘Dünya Gazeteciler Günü diye bir gün yok!’

Kutlama mesajlarına bakıldığında 21 Ekim Dünya Gazeteciler Günü’nün tarihini ancak 2014’e kadar uzatmak mümkün olsa bile, o tarihlerde de bu konuyla ilgili herhangi bir duyuru göze çarpmıyor.

Basın İlan Kurumu’nun bugüne dair ilk kutlama mesajlarına göre 21 Ekim 1860 tarihinde Tercüman-ı Ahval gazetesinin Osmanlı Devleti’nde bir Türk vatandaşının çıkardığı ilk özel Türkçe gazete olarak yayımlanması nedeniyle bu tarih seçilmiş.

Ancak gazeteciler zaten birkaç farklı tarihte çeşitli anmalar ve kutlamalar yaparken 21 Ekim’i de kimin ve neden seçtiği, üstelik uluslararası bir niteliği olmamasına rağmen niye “dünya gazetecileri” için bir gün ilan ettiği meçhul.

2016’da Eynesil Haber sitesinde Ali Şükrü Kara imzasıyla yayımlanan yazıda bu tuhaflığa dikkat çekiliyordu. “Dünya Gazeteciler Günü diye bir gün yok!” başlıklı bu yazıya göre İstanbullu bir grup gazeteci, 2010 yılında 22 Ekim tarihini “Yerel Medya Günü” ilan etmişti. Çünkü Tercüman-ı Ahval’ın çıkış tarihi bazı kaynaklara göre 21 Ekim değil, 22 Ekim’di.

Yazıda şu ifadeler kullanılmıştı:

  • Bu gün ile ilgili olarak ortalıkta alınan bir karar yok. Nereden çıktığı net belli değil… Olmayan bir gün… Bu günü kim nerede ilan etti ise bana da söylesin, öğrenelim, cahil kalmayalım! Ya da bu kadar kişi ve kurumu cahil konuma sokmayalım! İşte nereden çıktığı belli olmayan böyle bir gün için gazeteciler başta olmak üzere, valiler, belediye başkanları, çeşitli kurumlar kutlama mesajları yayınlıyor…

Gazetecilerin günleri: 3 Mayıs, 24 Temmuz ve 10 Ocak

Uluslararası alanda gazeteciliğin kutlandığı en yaygın tarih, 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu bu tarihi 1993’te aldığı kararla bir gazetecilik günü ilan etmişti. O günden beri her yıl bu tarihte UNESCO himayesinde kutlamalar yapılıyor.

Türkiye’de de gazeteciliğe dair anma veya kutlamaların yaygın olarak yapıldığı iki önemli tarih var.

İlki, Türk basınından sansürün kaldırılışının (1908) yıl dönümü olarak 1948’ten beri takvimlerde yer alan “24 Temmuz Basın Bayramı.” Önceleri gerçek bir bayram gibi kutlanan bu tarihte, 12 Mart 1971 askeri darbesinden beri, basın özgürlüğü ihlallerini protesto etmek amacıyla anma ve dayanışma etkinlikleriyle/mesajlarıyla yetiniliyor.

İkinci önemli tarih ise 1961’den bu yana takvimlerde yer alan 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü. O tarihte Türkiye’deki basın çalışanlarının önemli yasal kazanımlar elde ettiği “212 sayılı kanun” yasalaşmıştı.

Gazetecilerin yıllardır kutladığı bu tarihler varken 21 Ekim’i 7 yıl önce kimin, neden “Dünya Gazeteciler Günü” ilan ettiğini açıklayabilen olursa o bilgiyi de buraya ekleyeceğiz.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR – TERCÜMAN-I AHVAL VE TÜRKİYE’DEKİ İLK GAZETELERİN TARİHİ

Etiketler

Yazar hakkında

Tüm içeriklerini gör

Journo

Yeni nesil medya ve gazetecilik sitesi. Gazetecilere yönelik bağımsız bir dijital platform olan Journo; medyanın gelir modellerine, yeni haber üretim teknolojilerine ve medya çalışanlarının yaşamına odaklanıyor, sürdürülebilir bir sektör için çözümler öneriyor.

Journo E-Bülten