Twitter, Facebook, Apple, Google, Reddit ve Substack ile ilgili son gelişmeler, gazeteciler başta olmak üzere tüm medyayı ve tüketicileri yakından ilgilendiriyor.
1. Yakında eski tweetlerinizi gizleyebilirsiniz
Twitter, yeni mahremiyet özelliklerini test etmeye hazırlanıyor. Bloomberg’in önceki gün yayımladığı habere göre bunlar arasında, eski tweetleri saklamaya imkân veren bir özellik de var. Böylece bir kullanıcının eski tweetlerini tek tek tarayıp artık sakıncalı bulduklarını silmesi gerekmeyecek.
Özellikle ABD medyasında, yıllar önce attığı tweet’ler nedeniyle işten çıkarılan, aralarında gazetecilerin de bulunduğu birçok medya çalışanı haberlere yansımıştı. Yeni özellik devreye girerse bu tür olaylarda işe yarayacak ama gazetecilerin Twitter’da haber malzemesi toplarken yaptığı araştırmalar da, hatırı sayılır oranda kullanıcı eski tweetlerini saklayacağı için muhtemelen zorlaşacak.
Twitter bu hafta ayrıca “Super Follows” (Süper Takip) özelliğini iOS işletim sistemi kullanan cihazlarda da kademeli olarak devreye almaya başladı. Bir Twitter kullanıcısı, bu özellik sayesinde belirli tweetlerini sadece ücretli abonelerinin görmesini sağlayabiliyor.
2. Facebook, yerel medya programı Bulletin’i başlattı
Facebook, yerel medyada çalışan bağımsız gazetecileri desteklemek üzere hazırladığı 5 milyon dolar bütçeli Bulletin programını resmen başlattı. Uluslararası Gazeteciler Merkezi (ICFJ) ve Ulusal Hispanik Gazeteciler Derneği (NAHJ) işbirliğiyle yürütülen programa, ilk aşamada ABD’den 25 yerel gazeteci seçildi.
Özünde bir e-bülten platformu olan Bulletin, seçilen yerel gazetecilere internet sitesi kurma, podcast becerileri, sosyal medya yönetimi, gelirleştirme ve içerik moderasyonu gibi konularda da eğitim desteği ve teknik imkânlar sunuyor. Ayrıca Facebook, Bulletin üzerinden abone toplayan yerel gazetecilere lisans bedeli ödemeyi ve onlardan bir komisyon ücreti almamayı vadediyor.
3. Apple’dan abonelik ve mahremiyette iki önemli yenilik
Apple, dijital ekosistemin “en yüksek duvarlı bahçelerinden” biri olarak biliniyor. Apple’ın bahçesine giren, onun belirlediği kurallarla içeride kalmaya zorlanıyor. İşte bu gelenek, son günlerde Apple’ın attığı iki sıra dışı adımla biraz sarsıldı ve teknoloji devi, bahçe duvarını az da olsa alçalttı.
İlk adım App Store’da geldi. Apple, haber uygulamalarından, iOS cihazlardaki aboneleri için komisyon almamaya başladı. Bugüne kadar örneğin bir gazetenin dijital abonesi, haberleri iPhone’undan da okumak isterse bunun için ayrıca (Apple’ın sistemi üzerinden) abonelik satın alması gerekiyordu. Gazete de bu abonelik bedelinden Apple’a bir komisyon ödüyordu.
Apple’ın Haber Ortağı Programı’na da başvurular açıldı. Apple News uygulaması içinde görüntülenecek haberler için yayıncıların reklam gelirlerinden şirket herhangi bir komisyon almıyor. Bu uygulamadaki aboneliklerde ise Apple yüzde 15 komisyon kesecek. Yayıncıların haberlerini bu uygulamaya Apple News Formatı’nda (ANF) servis etmesi gerekiyor.
İkinci adım ise mahremiyet konusunda. iOS 15 işletim sistemiyle birlikte iPhone ve iPad cihazlarda artık kullanıcılara “Bu uygulamanın sizi takip etmesine izin veriyor musunuz” diye soruluyor. Birçok kullanıcı hedefli reklam sisteminin nasıl çalıştığını böylece öğrendi ve uygulamaların kendisini takip etmesini kolayca engellemeye başladı. Apple ise son güncellemeyle bu kuraldan kendisini muaf tutmayı bıraktı. Artık varsayılan ayarlarda Apple’ın kişiselleştirilmiş reklamlar için kullanıcıları takip etmesi de engelleniyor. Eğer kullanıcı isterse bunu açabiliyor.
Apple’ın bu adımları “hayrına” atmadığını, olası bir tekelleşme davasından kaçınmaya çalıştığını vurgulayalım. Nitekim App Store’daki değişiklik, uygulanan çifte standart nedeniyle Japonya Adil Ticaret Komisyonu’nun Apple’ı kusurlu bulan kararından sonra geldi. Hedefli reklam konusundaki değişiklik ise Apple’a Fransa’da açılan anti-tröst davasının bir sonucu gibi görünüyor.
4. Google, Fransa’nın 500 milyon euro’luk cezasına itiraz etti
Fransa’da kamu otoritesi, Apple’ın yanı sıra Google’ın tekelci uygulamalarına karşı da teyakkuzda. Son olarak Fransa Rekabet Kurumu, haber içerikleri için adil bir ödeme yapmak üzere bu ülkedeki medya kuruluşlarıyla masaya oturma kararına uymadığı için Google’a geçen temmuzda 500 milyon euro ceza kesmişti.
Google bu hafta bu kararı temyize götürdü. Google Fransa yöneticisi Sebastien Missoffe, cezanın “orantısız” olduğunu savunurken 1.200 yayıncıyla görüşmeleri sürdürdüklerini, ayrıca Rekabet Kurumu’nun talebini karşılayarak daha fazla veri paylaşacaklarını vurguladı.
Kurumun kararına göre Google’ın 2 ay içinde haber kuruluşlarına içeriklerinin lisans bedeli konusunda teklif sunması gerekiyor. Aksi halde şirkete, karara uymadığı her gün 900.000 euro’ya kadar ek ceza kesilecek.
Bu arada ABD Adalet Bakanlığı’nın da, Google’a ikinci bir anti-tröst davası açmaya hazırlandığı medyaya yansıdı.
5. Reddit’teki dezenformasyon isyanı, yasak getirdi
Türkiye’de o kadar popüler olmasa da Reddit, İngilizce başta olmak üzere birçok dilde başlıca haber kaynaklarından biri.
“Subreddit” denilen kategorilerin kimilerinde sıkı topluluklara ve zengin tartışmalara evsahipliği yapan Reddit’te bu hafta büyük bir protesto düzenlendi. 135 adet subreddit, Reddit yönetiminin COVID-19 salgınıyla ilgili komplo teorilerinin ve asılsız bilgilerin yayılımını engellemediğini vurgulayarak kapılarını dışarıya kapatıp sadece mevcut üyelerin erişebileceği birer forum hâline geldiler.
Reddit yönetimi ilk gün geri adım atmasa da bu demokratik protesto sürünce taviz verdi. 124.000’ü aşkın abonesi olan ve aşı karşıtlığı yapan r/NoNewNormal adlı tartışma grubu yasaklandı. Ayrıca salgınla ilgili komplo teorileri paylaşan 54 subreddit de bir uyarı cezası niteliğindeki “karantinaya alındı.”
6. Substack gazetecilerden sonra yazarları da transfer ediyor
E-bülten platformu Substack, ABD’de birçok gazeteciyi saflarına katmıştı. Bu platformun son transferi ise ünlü bir yazar oldu. Salman Rushdie, yeni kitabını Substack’te yayımlayacağını açıkladı. Rushdie, teklifin Substack’ten geldiğini söyledi.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR – E-BÜLTENLER: ESKİ DOSTTAN, GAZETECİLİĞE YENİ SOLUK
