Temmuz, ağustos ve eylül aylarını kapsayan BİA Medya Gözlem Raporu’na göre üç ayda en az dört gazeteci gözaltına alındı. Yedisi yerel medyada çalışan 11 gazeteci saldırıya uğradı. 89 gazeteci sanık. RTÜK ise 15 kez yayın durdurma ve toplamda 13 milyon lirayı aşan 46 para cezası verdi.
Türkiye, basın özgürlüğünün en ağır darbelere maruz kaldığı dönemlerden birini yaşıyor. Son olarak Sözcü gazetesi davasında gazeteciler hapis cezasına çarptırılmış, aynı saatlerde bir yerel mahkeme de Anayasa Mahkemesi’nin Enis Berberoğlu hakkında verdiği yeniden yargılama kararını tanımamıştı.
Erol Önderoğlu, Sinem Aydınlı ve İdil Aydınoğlu’nun hazırladığı Temmuz – Ağustos – Eylül 2020 BİA Medya Gözlem Raporu da manzaranın vahametini teyit etti. Rapora göre Türkiye, “gazetecilerin artık padişah eleştirisinden gözaltına alındığı, televizyon kanallarının aynı gerekçeyle beş günlüğüne susturulduğu, özellikle yerel habercilere yönelik şiddetin yaygınlaştıkça cezasız kaldığı bir ülke” hâline geldi.
7 müebbet, 760 yıl hapis cezası istemi
Bu raporda yer alan bulgulardan bazıları şöyle:
- 81 gazeteci Türk Ceza Kanunu (TCK), Terörle Mücadele Kanunu (TMK), MİT Kanunu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Kanunu ve Sermaye Piyasaları Kanunu (SPK) kapsamında toplamı 7 müebbet ve 760 yıl 3 ay hapis cezası, sekiz gazeteci de toplam 1 milyon 410 bin TL tazminat istemiyle karşı karşıya.
- Libya’da yaşamını yitiren MİT mensubunun cenazesinin haberleştirilmesi nedeniyle tutuklanan Oda TV sitesi genel yayın yönetmeni Barış Pehlivan ve Oda TV sitesi muhabiri Hülya Kılınç “istihbarat faaliyeti ile ilgili bilgi ve belgeleri ifşa etmek” suçundan 3 yıl 9 ay hapis cezası; Yeni Yaşam gazetesi yetkilileri Aydın Keser ve Ferhat Çelik ile Yeniçağ gazetesi yazarı Murat Ağırel’i de MİT Kanunu 27/3. maddeden 4 yıl 8 ay 7 gün hapisle cezalandırdı.
- Pehlivan, Kılınç ve Ağırel mahkumiyetle birlikte bu dönemde adli kontrolle tahliye edilirken, “Askeri Casusluk” iddiasıyla gözaltına alınıp tutuklanan Müyesser Yıldız dört aydır hapiste.
Yeni gözaltılar, fiziksel ve sözlü saldırılar
- Üç aylık dönemde en az dört gazeteci daha gözaltına alındı. Dokuzu yerel medyadan 11 gazeteci ve bir gazeteci cemiyeti fiziksel saldırıların hedefi oldu.
- Bu dönemde en az beş gazeteci de sözlü olarak hedef alındı. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, kendisini eleştiren yayın kuruluşlarından Tele1 TV’yi, Cumhuriyet gazetesi köşe yazarı Barış Terkoğlu’nu ve Sözcü gazetesinden Saygı Öztürk’ü hedef aldı. MHP MYK Üyesi Selami Şişman, Şirin Payzın’ı tehdit etti.
- “MİT TIR’ları” dosyasından “gizli kalması gereken bilgileri casusluk maksadıyla temin” iddiasıyla yargılanan Can Dündar’ın Türkiye’deki mallarına el konuldu.
- Die Welt gazetesinin Türkiye muhabiriyken bir yıl keyfi şekilde tutuklu bırakılan Deniz Yücel’e “örgüt propagandası” gerekçesiyle 2 yıl 9 ay 22 gün hapis cezası verildi.
Davalar ve para cezalarıyla yıldırma, işten uzaklaştırma
- Sekiz gazeteci daha (Mustafa Hoş, Ahmet Sever, Engin Korkmaz, Mustafa Sönmez, Oktay Candemir, Cem Şimşek, Erk Acarer ve Necla Demir) yazı veya kitaplarındaki Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a ilişkin görüş ve eleştirileri nedeniyle “Cumhurbaşkanına hakaret” iddiasıyla ve toplam 37 yıl 4 ay hapis istemiyle yargılanıyor.
- Fatih Portakal için yeni bir iddianame hazırlanırken, Can Ataklı ve Mustafa Sönmez için yeni davalar açıldı, Deniz Yücel aynı suç kapsamında savcılığa şikâyet edildi ve Hacı Boğatekin’e soruşturma açıldı.
- Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), son üç ayda haber ve program yayınlarından dolayı TV kuruluşlarına 46 kez para cezası ve 15 kez yayın durdurma cezası verdi. TELE1 kanalı, Genel Yayın Yönetmeni Merdan Yanardağ’ın Sultan Abdülhamid hakkında söylediği sözler nedeniyle; Halk TV ise gazeteci Ayşenur Arslan’ın dış politikayla ilgili eleştirileri nedeniyle beşer gün kapatıldı.
- Son üç aylık dönemde, NTV’de toplam yedi medya çalışanının işine son verildi. FOX TV haber sunucusu Fatih Portakal görevini bıraktı. Rapora göre 21 yıldır Demirören Haber Ajansı’nda çalışan Ferit Demir de bu dönemde işlerini bırakmak zorunda bırakılan gazeteciler arasında.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR – TORBA YASA TASARISINDA GIDA HABERLERİNE SANSÜR DE VAR
