Yeni bir araştırmaya göre devletlerin dijital platformlardan kişisel veri talepleri 8 yılda 4 kat arttı. Dünya ortalamasına kıyasla bu şirketlerden %88 daha fazla kullanıcı verisi talep eden Türkiye 23. sırada.
Apple, Google, Facebook ve Microsoft‘un şeffaflık raporlarında yer alan ve 177 devletin taleplerini içeren veriler, Hollanda merkezli siber güvenlik şirketi Surfshark’ın bu hafta yayımladığı araştırmada derlenip analiz edildi.
Bir hükûmet yetkilisi yahut mahkemeler gibi resmi makamlardan şirketlere iletilen bir talepte, birden fazla kullanıcının verisi istenebiliyor. Söz konusu araştırmada ise verisi talep edilen tekil kullanıcıların sayısı esas alındı. Öne çıkan bulgular şöyle:
- 7 yıllık dönemde dünya çapında “hükûmet gözetimi” arttı. 2020’de kişisel verisi talep edilen hesap miktarı, 2013’ün 4 katından fazla oldu. 2020’de bir önceki yıla göre de %40’lık bir artış yaşandı.
- Dijital platformlardan en çok veri talep edenler arasında ABD ve AB ülkeleri başı çekiyor. Bu dönemde dünyadaki tüm kişisel veri taleplerinin 3’te 2’si ABD ve Avrupa’dan geldi. ABD, AB’ye kıyasla 2 kattan fazla veri talep ediyor. Tüm dünyada bu dönemde devletler 5 milyon kullanıcının verilerini şirketlerden isterken bu taleplerin yaklaşık 2 milyonu ABD’den geldi. Nüfusa oranla veri talebinde Singapur, Avustralya ve Tayvan da ilk 10’da yer alıyor.
- Dijital platformlar giderek daha fazla kullanıcı verisini devletlerle paylaşıyor. 2013-2020 döneminde kabul ettikleri talep oranı yaklaşık %280 arttı. Ortalama her 10 talebin 7’sini kabul edip kullanıcı verilerini devletlerle paylaşıyorlar.
Türkiye 106 bin kullanıcının verisini talep etti, şirketler 73 binini paylaştı
- Araştırmaya göre Türkiye, 2013-2020 döneminde her 100 bin vatandaşından 126’sının kişisel verilerini dijital platformlardan talep etti. Nüfusa oranla kişisel veri talebinde Türkiye, 177 ülke arasında 23. sırada yer aldı. Bu sıralamada Türkiye’nin hemen üstünde İspanya, bir altında Hong Kong var.
- Türkiye Asya kıtasında en çok veri talep eden 5. ülke. Çin ve Rusya gibi ülkelerin, ABD merkezli bu şirketlerden nadiren veri talep ettiğini, bunun yerine sansür ve diğer baskıcı yollara başvurduğunu da hatırlamak gerek.
- Türkiye’nin kişisel veri talepleri 8 yılda %30 arttı. Araştırma raporuna göre Türkiye 106.500 kullanıcının verisini talep etti. Türkiye’den en çok veri talebini Microsoft ve Facebook aldı. Microsoft dünya çapında giderek daha az talebi kabul ederken diğer üç şirket için tam tersi bir durum geçerli.
- Teknoloji şirketleri Türkiye’nin taleplerine karşı yaklaşık 73.000 kullanıcının verisini yetkililerle paylaştı. Yani Türkiye’nin kişisel veri taleplerinin %69’u bu şirketlerce kabul edildi.
Araştırma yöntemi de dâhil ayrıntılı veriler şu sayfada.
Kişisel verilerin peşini bırakmayan Facebook ve Google yeni taktikler geliştirdi
