2022’ye girerken 30 gazetecinin yaptığı gazetecilik tanımlarını derlemiş ve görüşlerinizi sormuştuk. En sık kullanılan 5 sözcük, sizlerden gelen gazetecilik tanımlarında da değişmedi.
Gazetecilerin yanı sıra farklı mesleklerden okurlar ve izleyiciler, Journo haberindeki form ve sosyal medya üzerinden onlarca tanım ve yorum gönderdi.
Yıl sonunda görüşlerini aldığımız 30 gazetecinin tanımlarında en sık kullanılan sözcükler haber (31), bilgi (23), toplum (21), gerçek (20) ve meslek (18) olmuştu.
Sizlerden gelen tanımlarda en sık geçen sözcükler ise üstteki grafikte görüldüğü gibi.
Sıralama biraz değişik bile olsa, tanımlarda en sık geçen 5 sözcük aynı kaldı. Gazeteciler “haber” kavramını daha fazla vurgularken okurların ve izleyicilerin tanımlarında “bilgi” öne çıkıyor.
30 gazetecininkine kıyasla “sıradışı” tanımların bolluğu da dikkat çekiyor. Gazetecilerin yorumlarında bazı sanatsal benzetmeler, okurların ve izleyicilerin bazı yorumlarında ise alaycı serzenişler göze çarpıyor.
Sizlerden gelen gazetecilik tanımlarından 30’u, tarih sırasına göre şöyle:
Güç, tarafsızlık, taraflılık, ahlâk, objektiflik
Cihan Yıldırım: Seçilmiş, atanmış ya da kazanılmış gücü kontrol etmektir.
Yunus Karaüzüm: 5N 1K’daki ‘kim’e tarafsız, toplum yararına taraflı olmaktır.
Ali Murat Güven: Gazetecilik, ahlâklı olmayı son nefese kadar sürüp giden bir mesleğe dönüştürmektir.
Mine Sanem: Gazetecilik uyuyanları uyandırmaktır.
Bedirhan Muhsin Aybar: Gazetecilik, toplumun aydınlatılması adına en elzem olan zanaatlerden biridir. Hakkıyla ve yerinde gazetecilik kamusal olarak çok çok önemli bir işleve sahip.
Rawin Sterk: Oluveren ve tek bir kişi bile olsa kendisini ilgilendiren bir nokta var ise oluvereni elde edilebilecek bütün detaylarıyla bilgi haline getiren veya oluveren hakkında doğrudan bilgi veren kişiye gazeteci denir.
Yiğit Sarıca: Gazetecilik her yerde olup hiçbir yere ait olmamaktır.
Ahmet Kasırga: Anayasal haklarımızın sigortasıdır.
Gökhan Korkmaz: Gazetecilik evrendeki tüm canlıları merkeze alarak, evrensel değerlere uygun şekilde bilgiyi, mesajı ve gerçekleri kamuoyuna objektif bir şekilde aktarmaktır.
Hakikat, hayat, iş, kamu hizmeti, sanat
İrem Yöreoğlu: Siyasi ve toplumsal kokuşmuşluğu masaya yatırmaktır.
Falih Kocaman: Bulunması ne denli zor olursa olsun gerçeği aramak, bulmak, bu bir süreç ise devamını izlemek ve bu bilgiyi en duru dille aktarma işidir gazetecilik.
Deniz İpek: Gerçeğin halka ulaşmasını sağlayan bir kule vinçtir.
Barış Kop: Gazetecilik, üstü örtülen veya örtülmeye çalışılan hakikatlerin gün ışığına çıkarılması; halkın doğru bilgi ve haber alma hakkının savunulmasıdır. Egemenlerin halk adına denetlendiği ve eleştirildiği bir kamu hizmetidir. Sesi kıstırılanın sesi, gözü kapatılanın gözü, demokrasinin olmaz ise olmazıdır.
Hilal Ersarı: Gazetecilik, hayatın tam da kendisidir. Her şeyden haberdarlıktır.
Soner Tanyeri: İlgililerine olay ve olguları yorumsuz,tarafsız bir biçimde ileten kişi veya organizasyon..
Cumhur Cepoğlu: Egemen güçlere elinden geldiğince iyi haberler yapmak, bol bol “Sen neymişsin be başkan” demektir. Yaptığı soygunu, hırsızlıkları, haksızlıkları görmeyip “Sana bunları Allah yaptırıyor” deyip alkışlamaktır. (!)
Fatih Çakıcı: Gazetecilik milliyeti olup milliyetsiz olmaktır, dini olup dinsiz olmaktır, LGBTi+ olmaktır, insana karşı hayvanı, bitkiyi, doğayı ve mazlum insanı korumaktır.
Murat Dinler: Korkusuz haber yapma sanatıdır.
‘Etik kurallarına bağlı kalınması en önemli kıstasımızdır’
Veysi Baylan: Gazetecilik, yatarken olanları uyandığında anlatmaktır.
Özkan Hınıslı: Kalp ile beyin vücutta yer değiştirdiğinde yeni yer yadırganmıyorsa o beden gazetecidir.
Çağlar Dursun: Gazetecilik, olanı olduğu gibi, yalın bir şekilde topluma aktarmaktır. Toplumu ilgilendiren olayları, gelişmeleri takip edip vatandaşla paylaşmaktır. Bir bakıma sıradan vatandaşların takmış oldukları at gözlüklerini çıkarmasına vesile olur. Böylece çevresinde olup bitenleri yakından takip etmesini, bilgi edinmesini sağlar. Ama bunları yaparken de gazetecilik meslek etik kurallarına bağlı kalınması en önemli kıstasımızdır. Mesleğimiz bir yerlere takla atmak, şirin gözükmek ve makam elde etmek değildir.
Hasan Yadigar: Mazlumun ve fakirin üstünlere yenilmemesi için çalışmaktır.
Kerim Küçük: Hakikattir.
İbrahim Çağlar Sinan: Gazetecilik, karanlıkta aynaya bakıp gördüklerini anlatabilme sanatıdır.
Erdal Zengi: Kalemini en çok para verene kiralayandır! Bence bu değildir tabii ki ama bugünkü gazetecilere bakınca bunu görüyorum.
Burak Demirbaş: Gazetecilik, gazetecinin çalıştığı kurumun yayın politikası çerçevesinde belirlediği konuların yanı sıra gazetecinin haber değeri gördüğü konulara ilişkin hiçbir yönlendirmeye yer vermeksizin objektif bir şekilde bilgi aktarımı yapması olayıdır.
“Bak şunu görmen gerekiyor ” diyebilmektir
Ali Güzel: Gazetecilik, ahlâk ilkeleri çerçevesinde; toplumu ilgilendiren ya da ilginç olayları, konunun özünü bozmadan, anlaşılır bir dille aktarmaktır. Bu yüzden ahlâki bir değeri veya vicdanı olmayan birinin yaptığına “gazetecilik” demek doğru olmaz (Örneğin yandaşlık).
Ali Burak Aküren: Olgunun, olayın, yaşandığı an, yer, şekil ve etkileri ile birlikte ve tüm gerçekliği ile kitlelere anlaşılır şekilde aktarımı işidir. Gazeteci de bu doğrultudan sapmadan toplum için gerçeği arayan, bulan ve katmadan, yanaşmadan, çarpıtmadan aktaran kişidir.
Mehmet Sait (Civan) Değer: Gazetecilik; kültürel, sosyal, sanatsal, ekonomik, doğa, çevre ve doğal kaynaklar başta olmak üzere, yaşamın bütün alanlarında yaşananları tarafsız bir şekilde, bilgi ve belgelere dayalı kamuoyuna aktarmaktır. Gazetecilik yapılırken mutlaka ilkelere bağlı kalmak şartıyla; dil, din, ırk, mezhep hatta coğrafya ayrımı olmadan mesleki değerleri göz önünde bulundurulmalıdır. Kişisel çıkarlardan kesinlikle uzak kalıp daha çok toplumsal açıdan düşünmek ve bu doğrultuda haber üretmek gerekir.
İhsan Birgül: Gazetecilik, kör göze “Bak şunu görmen gerekiyor ” diyebilmek ve kalemin onuruna sahip çıkmaktır. Çünkü kalemin onuru çiğnediği zaman, gazeteci değil sadece bir bilgilendirici olursunuz.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR – GAZETECİLİK NEDİR, GAZETECİLER NE İŞ YAPAR?
Gazetecilik nedir, gazeteciler ne iş yapar? 30 gazeteciden 30 tanım
