Aşağıda imzası bulunan biz IPI İcra Kurulu üyeleri, Filipinler hükûmetine, kurulumuzun üyesi olan arkadaşımız ve Nobel Barışı Ödülü sahibi Maria Ressa’nın, 10 Aralık’ta Oslo’da yapılacak Nobel törenine katılmasına izin verilmesi çağrısında bulunuyoruz.

Filipinli yetkililerden Ressa aleyhine tüm suçlamaları düşürmesini de talep ediyoruz. Bu suçlamaları, Ressa’nın ve kurucusu olduğu haber kuruluşu Rappler’ın yürüttüğü eleştirel gazeteciliğe karşı bir misilleme olarak görüyoruz.

Bu yılın ödülü, Carl von Ossietzky’nin bu onura layık görüdüğü 1935’ten beri, çalışan bir gazeteciye verilen ilk Nobel’dir. Uzun bir kuraklık döneminin ardından bu yıl Ressa, bu ödülü alan iki gazeteciden biri olarak; hukukun üstünlüğüyle yönetilen açık, demokratik ve adil toplumların temel direği sayılan basın özgürlüğünün korunması savaşında küresel bir örnek hâline gelmiştir. Ressa, çevrim içi saldırılar ve karalama kampanyaları da dâhil kendisine yapılan müthiş baskılara rağmen bağımsız gazetecilikten geri adım atmayı reddederek olağanüstü bir cesaret sergilemiştir. Nobel Barış Ödülü’nü bu yıl birlikte aldıkları saygın meslektaşımız Dmitriy Muratov ile birlikte Maria Ressa, gazetecilik mesleğinin çok değerli bir temsilcisidir.

Bu yüzden Filipinli yetkililerin Ressa’nın Oslo’ya gidip Nobel Barış Ödülü’nü teslim alma planını engelleme girişimini derin bir rahatsızlıkla karşılıyoruz. Tarihte Nobel Barış Ödülü kazanan vatandaşlarını engelleyen devletlerin listesi pek kısa ama çarpıcıdır: 1935’te Almanya’da Nazi partisi gazeteci Carl von Ossietzky’nin Oslo’ya gitmesini engellemişti. Otoriter Çin de 2010 yılında muhalif Liu Xiaobo’ya aynı muameleyi yapmıştı. Aung San Suu Kyi 1991’de Nobel kazandığı açıklandığında Myanmar’daki cunta tarafından ev hapsinde tutuluyordu. Filipinlerin bu baskıcı rejimlerle aynı listede anılmak istemeyeceğini düşünüyoruz. Bu nedenle bu ülke yönetimini, Ressa’nın Oslo seyahatine karşı muhalefetini gözden geçirmeye davet ediyoruz.

Uydurma suçlamalara rağmen hep ülkesine döndü

Filipinler hükûmetinin Maria Ressa’nın “kaçma şüphesi” olduğu iddiasını da reddediyoruz. Ressa, aleyhindeki haksız suçlamalara rağmen ülkesindeki adli süreçlere bugüne kadar hep saygı göstermiş, geçmişte yurt dışına yaptığı sayısız seyahatten dönmüştür. 2019 yılından beri Ressa’nın 36 kez yurt dışına çıkmasına yetlililerce izin vermiştir. Ressa bu süreçte kendisine yeni suçlamalar yöneltiğinde bile Filipinler’e tekrar gelmiştir. “Sürgün bir seçenek değil” vurgusunu hep yapmıştır. Bu kez de bu ödülü kabul etmesinin engellenmesi için hiçbir meşru gerekçe yoktur ve Filipinler hükûmeti de Nobel’in “insanlığa en büyük faydayı sağlayan bireylere verildiğini” geçmişte teyit etmiştir.

Maria Ressa’ya getirilen yurt dışına çıkma yasağının Haziran 2020’de “siber iftira” suçlamasıyla ve 6 yıla kadar hapis talebiyle yargılandığı davada aldığı mahkumiyete dayandırıldığı unutulmamalıdır. İftiranın yanı sıra vergi ve yabancı mülkiyet yasalarını ihlal gibi suçlamalarla Ressa aleyhine açılan 7 daha sürmektedir. Ancak bu davalar özünde basın özgürlüğüne karşı bir saldırı olarak tasarlanmıştır. Bunların, mevcut hükûmetin icraatlarını eleştirel bir biçimde haberleştiren Ressa’yı susturmak ve Rappler’ı kapatmayı amaçladığı açıktır. Bir başka deyişle Maria Ressa mesleğini yaptığı için soruşturmalarla karşılaşmaktadır. Şimdi de bu temelsiz soruşturmaların bir sonucu olarak Nobel Barış Ödülü’nü alması engellenmek istemektedir.

Bu yılın Nobel Barış Ödülü, bağımsız gazetecilerin toplumlarımıza katkısını onurlandırmak için bir fırsattır. Bu gazeteciler iktidar odaklarını denetlemekte ve demokratik hayata tam olarak katılabilsinler diye yurttaşların güçlendirilmesini sağlamaktadır. Tüm dünyada basın özgürlüğüne karşı giderek artan tehditlere rağmen gazeteciler bunu yapmaktadır. Maria Ressa ise gazetecilik topluluğu içinde en iyi örneklerden birini oluşturmaktadır ve bu yüzden Oslo’ya gidip bu büyük onuru kabul etmesine izin verilmelidir.

‘Suçlamaları düşürün, saldırıları soruşturun, tacizi durdurun’

İşte bu nedenlerle Filipinler’e çağrımızı tekrarlıyoruz:

  • Maria Ressa’nın Oslo’ya özgürce gidip Nobel Barış Ödülü’nü almasına izin verin
  • Ressa aleyhindeki tüm suçlamaları düşürün
  • Ressa’ya ve Filipinler’deki diğer gazetecilere yönelen çevrim içi ve çevrim dışı tüm saldırıların soruşturulmasını sağlayın
  • Medyaya yönelik tüm taciz ve gözdağı girişimlerini durdurun

Tüm IPI topluluğu sıkı bir biçimde Maria Ressa’nın arkasındadır. Ona saygı duyuyor ve Rappler’daki meslektaşlarıyla birlikte karşılaştığı baskılara rağmen mesleğine devam edebilmesi için tam destek veriyoruz. Dimitry Muratov ile birlikte, hak ettikleri Nobel Barış Ödülü’nü 10 Aralık’ta Oslo’da bizzat almalarını izlemek istiyoruz.

İmzacılar:

Zaffar Abbas, Dawn gazetesi yayın yönetmeni, Pakistan
Raheem Adedoyin, Herald Medya Grubu yönetim kurulu başkanı ve IPI Nijerya Ulusal Komitesi sekreteri
Mahfuz Anam, The Daily Star yayın yönetmeni ve imtiyaz sahibi, Bangladeş
Beata Balogová, SME yayın yönetmeni, Slovakya
Walid Batrawi, Medya ve iletişim uzmanı, Filistin
Ole Kristian Bjellaanes, Norveç Haber Ajansı’nın spor editörü
Woosuk Ken Choi, Chosun Ilbo gazetesi genel yayın yönetmeni, Güney Kore
John Daniszewski, Associated Press haber ajansının başkan yardımcısı, ABD
Monika Eigensperger, Avusturya Yayın Kurumu (ORF) radyo direktörü
Kim Fletcher, British Journalism Review yayın yönetmeni, Birleşik Krallık
Márton Gergely, HVG yayın yönetmeni, Macaristan
Stephen Gitagama, Nation Medya Grubu CEO’su, Kenya
Johannes Hano, ZDF televizyonunun New York büro şefi, Almanya
David Jordan, BBC editöryel politikalar direktörü, Birleşik Krallık
Emre Kızılkaya, Journo.com.tr proje editörü ve IPI Türkiye Ulusal Komitesi Başkanı, Türkiye
Riyad Mathew, Malayala Manorama & The Week direktörü, Hindistan
Elizaveta Osetinskaya, The Bell medya yöneticisi, Rusya
Khadija Patel, Kamu Yararına Medya Uluslararası Fonu program yöneticisi, Güney Afrika
Virginia Pérez Alonso, Público.es yayın yönetmeni ve İfade Özgürlüğü Savunu Platformu (PDLI) başkanı, İspanya
Etaf Roudan, Radio Al Balad yöneticisi, Ürdün
Markus Spillmann, SPILLMANN Media Strategy Management CEO’su, İsviçre
Hiroki Sugita, Kyodo News haber ajansı icra direktörü yardımcısı, Japonya
Jussi Tuulensuu, Aamulehti gazetesi kıdemli yayın yönetmeni, Finlandiya

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR – NOBEL BARIŞ ÖDÜLÜ İKİ CESUR GAZETECİNİN