Gazetecilik öğrencileri, Kredi ve Yurtlar Kurumu’na (KYK) ortalama 28.894 lira borçla mezun oluyor. Öğrenim kredisi nedeniyle 50.000 liraya yakın borcu olan öğrenciler de var.
Mezunlar bu borcu ortalama 7 yıl içinde ödemeyi planlıyor. Ancak %76,5’lik kesim, mezun olduktan sonra iş bulamadığı için ödeme zorluğu çektiğini söylüyor. Gençlerin çözüm önerileri de var.
Ekonomik kriz ve işsizlik, milyonlarca üniversite öğrencisini zorluyor. Son yıllarda iyice azalan alım gücü, öğrencilerin ailelerinin yaşadığı kentler dışında yaşamalarını neredeyse olanaksız hâle getirdi. Milyonlarca vatandaş, üniversite eğitimleri sırasında aldıkları öğrenim kredilerini ödemeyemediği için icralık oldu.
Zaman zaman Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden geçen torba yasalarla öğrenim kredilerinin faizleri silinse ve bazı geri ödeme kolaylıkları getirilse bile sorun çözülebilmiş değil. Gazetecilik öğrencilerinin KYK borçlarının boyutu ve bu konuda neler düşündükleri ise hemen hiç konuşulmuyor.
2021 itibarıyla toplam kaç öğrencinin, ne kadar öğrenim kredisi kullandığını; bunların ne kadarının eğitim esnasında bursa döndüğünü ve mezunların ortalama kaç yılda KYK borçlarını geri ödediğini saptamak istedik. Ancak Bilgi Edinme Hakkı gereği #2104056967 numarasıyla KYK’nın (güncel adıyla Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü’nün) bağlı olduğu Gençlik ve Spor Bakanlığı’na yaptığımız başvuruya yanıt alamadık.
En yüksek borç, 49.000 TL
İletişim fakültelerinde okuyan 100 öğrenci ve mezunla yaptığımız anket ise manzaranın tamamını göstermese bile, sorunun büyüklüğü hakkında bir izlenim edinmemizi sağladı. Atatürk, Ege, Gaziantep, Kocaeli, Erciyes, Sivas ve Selçuk üniversitelerinden 54 kadın ve 46 erkekle yaptığımız bu ankete katılanların 78’i gazetecilik bölümünden.
Sonuçlar özetle şöyle:
- Öğrencilerin %87’si, burs veya öğrenim kredisi almayı tercih ediyor. %13 ise herhangi destek kullanmıyor.
- Aldıkları burs veya öğrenim kredisi, öğrencilerin çoğunun ihtiyaçları için yeterli değil.
- Burs veya kredi almayan öğrencilerin %62,1’si çalışarak ihtiyaçlarını karşıladığını belirtiyor. %41,4’ü ailesinden destek alıyor.
- Öğrencilerin mezuniyet tarihinde beklediği ortalama borç miktarı 28.894 lira.
- KYK’ya en çok borcu olan öğrencinin 49.000 TL borcu var.
Burslar borca dönüşüyor
- Peki ya borca dönüşen burslar ve bursa dönüşen borçlar? Bu soruya yanıt veren 87 öğrenciden sadece 2’sinin kredisi bursa döndürülmüş. Bursların %13’ü ise geri ödemeli krediye dönüştürülmüş. Bu dönüşümlerin yarısı COVID-19 salgın sürecinde yapılmış.
- %76,5’lik bir kesim, mezuniyet sonrası iş bulunamadığı için ve maddi yetersizlikten kredi borcunu ödemeyemediğini söylüyor.
- Öğrenciler ve mezunlar, KYK borçlarını ortalama 7 yıl içinde ödeyebileceklerini düşünüyor.
Konuştuğumuz öğrenciler, genç işsizliğinin bu kadar yüksek olduğu bir ortamda, krediden bursa dönüş işlemlerinin daha sık yapılmasını talep ediyor. Atatürk Üniversitesi Gazetecilik Bölümü’nden bir öğrenci şu ifadeleri kullanıyor:
- Aldığım öğrenim kredisi her öğrenciye yetmediği gibi bana da yetmedi, yetmiyor. Öğrenim kredisinin yetmediği zamanlar ailemden destek alıyorum. Alternatif çözümler çok var ama bunların yapılması mümkün görünmüyor. En azından öğrenciye biraz daha yardımcı olunabilirse iyi olur. Bunlar ulaşım, kira, kırtasiye veya faturalar olabilir.
- Öğrenim kredisi borçlarının devlet tarafından ödenmesi gerektiğini düşünüyorum. Zaten öğrencinin durumu olsa o borca girmez. Öğrenim hayatında her öğrenci zorluk çeker, kimi maddi kimi manevi… Devlet en azından maddiyatta yardımcı olabilir.
‘Geri alınacaksa faizsiz alınsın’
Mersin’den bir gazetecilik 3. sınıf öğrencisi ise devletin öğrencilere karşılıksız destek vermesi gerektiğini, en azından geri ödemelerin faizsiz alınabileceğini söylüyor:
- Esasında kredi değil, karşılıksız destek verilmesi gerekiyor. Bunca vergiden bu iş için pay ayırmak ülke hazinesini yok etmez sanırım. Yine de eğer alınacaksa faizsiz alınmalı, o zaman devletten destek aldığımıza gerçekten inanabiliriz.
- Bazı vakitler para kalmıyor. Hiçbir şey için. Bazı aktiviteler için ücret ödemek gerek veya sosyalleşebilmek için az da olsa bir miktar para gerekiyor. Bunlar, tabii diğer sorunların yanında pek önemsenecek gibi durmuyor.
- Sonuçta parası olmadığı için aç kalanlarla, yolculuk yapacak parayı bulamadığı için okula gidemeyip öğrenimini aksatanlarla karşılaştım. Bu sorunlar hakikaten ilgilenilmesi gereken konular, fakat ne yazık ki bunlar görülmüyor.
İş bulduktan sonra en az 4 yıl geri ödeme olmamalı
Gazeteci Cihat Öztürk, öğrencilik hayatının bitmesinden 4 yıl sonra iş bulabilmiş. Öğrenim kredisiyle ilgili olarak yaşadıklarını şöyle anlatıyor:
- Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü mezunuyum ve yaklaşık 5 yıldır muhabirlik yapıyorum. Okulu kazandığım yıldan itibaren öğrenim kredisi aldım. Fakat aldığım kredi hiçbir şekilde eğitim hayatımda yeterli olmadı.
- Okuldan sonra part-time çalışmak zorunda kaldım. İş bulamadığım dönemlerde ise ailemden maddi destek aldım. Öğrencilik serüvenim bu şekilde devam ederken mezun oldum. Mezun olduktan sonra tam 4 yıl iş bulamadım. Bu 4 yıl kolay geçmedi. Kısmi olarak iş bulup çalışsam da sektörde uzun yıllar iş aradım.
- 4 yılın sonunda iş buldum ve sigorta girişim yapıldı. KYK, sigorta girişimin başladığını gördüğü andan itibaren bu öğrenim kredisini benden taksitli ama faizli bir şekilde aldı. Anaparanın üzerine misliyle faiz ödüyorum.
- Yetkililer sigorta girişi olduğu andan itibaren bu parayı tahsil etmemeli. Kendimi maddi anlamda toparlamam en az 3 yılımı aldı. Zaten öğrenciye öğrenim kredisi vermek başlı başına yanlış. Eğitim masraflarımız devlet tarafından karşılanmalı. Hadi diyelim kredi veriliyor, o zaman mezun olan arkadaşlarımız iş bulduktan en az 4 yıl sonra bu borcu faizsiz ödesin. Zaten anaparayı ödeyemiyoruz, faizi nasıl ödeyelim? Kangrenleşen bu soruna yetkililer bir çözüm bulmalı.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR – GAZETECİLİK ÖĞRENCİLERİNİN MEDYA TÜKETİMİ
