Analiz

Manşet nedir? Sözlük anlamı, kullanımı ve türleri

"Manşet" ve hatta "haber başlığı" kavramları Avrupa basınında 20. yüzyıl başında geliştirildi ve kısa süre sonra Türkiye'ye ithal edildi.

Sözlüklere göre manşetin 2 anlamı var: 1. Bir gömleğin kol ağzına geçirilen ve bileği saran kısmı. 2. Gazetelerin ilk sayfalarına dikkat çekmek için konan iri puntolu başlık. Gazeteciliğin en önemli unsurlarından biri olan manşeti, bu ikinci anlam üzerinden, kullanımı ve türleriyle birlikte inceleyelim.

Gazetecilikte manşet, önemli bir haberin başlığı olarak kullanılan ve genellikle büyük puntolarla yazılan kelimelerdir. Manşetler, gazetenin ilk sayfasında veya haber sitelerinde en üstte yer alıp okurların ilgisini çekmek için tasarlanır.

Manşetin etimolojik kökeninde Fransızca “manchette” sözcüğü var. Bu sözcük genel olarak başlık anlamının yanı sıra Fransız basın geleneğinde özel bir anlamla da kullanılmış. “Sayfanın kenarına yazılan not” anlamı da olan “manchette” ile, bir haberin içinde yer alan ve dikine yazılan başlıklar tarih boyunca kast edilmiş.

Bugün ise manşetlerin temel amacı, haberin içeriğini özetlemek ve okurlara haberin ne hakkında olduğunu anlatmaktır. Manşetler aynı zamanda haberin önemini vurgulamak ve okurların haber metnine geçmesini sağlamak için de kullanılır.

Manşet nasıl yazılır?

Manşet atarken veya bir başka ifadeyle manşetteki haberin ana başlığını seçerken şunlara dikkat edebilirsiniz:

  • Manşetler doğru ve tarafsız olmalıdır. Yanlış veya yanıltıcı bilgiler verilmemelidir.
  • Manşetler kısa ve net olmalıdır. Fazla kelime kullanmaktan kaçınılmalıdır.
  • Manşetler yaratıcı ve ilgi çekici olmalıdır. Sıkıcı veya klişe ifadelerden uzak durulmalıdır.
  • Manşetler güncel ve zamanlı olmalıdır. Haberin ne zaman olduğunu belirtmelidir.
  • Manşetler dilbilgisi kurallarına uygun olmalıdır. Noktalama işaretleri, imla ve dilbilgisi kuralları dikkate alınmalıdır.

Manşet türleri

Gazetecilikte farklı manşet türleri vardır. Bunlardan bazıları şunlar:

  • Ana manşet: Gazetenin ilk sayfasının ve haber sitesinin ana sayfasının en üstünde yer alan ve en büyük puntolarla yazılan manşettir. En önemli haber için kullanılır.
  • Alt manşet veya sürmanşet: Ana manşetten sonra gelen ve daha küçük puntolarla yazılan manşettir. İkinci derecede önemli haber için kullanılır. Gazetelerin birinci sayfasında logonun altında yer alan bölüme birçok gazeteci “manşet” dese de buranın özgün ismi ‘tribün’dür.
  • Spot manşet: Haber metninin üzerinde veya altında yer alan ve daha küçük puntolarla yazılan manşettir. Haberin detaylarını veya açıklamalarını vermek için kullanılır.
  • İç sayfa manşeti: İç sayfalarda yer alan ve haber başlıklarından oluşan manşettir. Haberlerin konularına göre sınıflandırılmasını sağlar.

Sonuçta manşetler gazeteciliğin en önemli unsurlarından biridir. Okurların ilgisini çekmek, haberin içeriğini özetlemek ve haberin önemini vurgulamak için kullanılır. Manşet atarken kısa, net, yaratıcı, doğru, güncel ve dilbilgisi kurallarına uygun olmaya dikkat edilmelidir.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:

Gazetecilik terimleri sözlüğü

Etiketler

Journo

Yeni nesil medya ve gazetecilik sitesi. Gazetecilere yönelik bağımsız bir dijital platform olan Journo; medyanın gelir modellerine, yeni haber üretim teknolojilerine ve medya çalışanlarının yaşamına odaklanıyor, sürdürülebilir bir sektör için çözümler öneriyor.

Journo E-Bülten