Cinsel şiddet vakalarıyla ilgili içeriklerde editörlerin haber dilinin yanı sıra görselleri de bilinç bir şekilde tasarlayıp kullanması büyük önem taşıyor. Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği (CŞMD), medya mensuplarının cinsel şiddet haberlerinde “hak temelli görsel” kullanmalarını teşvik etmek ve bu görsellere ulaşmalarını kolaylaştırmak amacıyla csgorselarsiv.org sitesini kullanıma açtı.
Derneğin bugün düzenlediği basın toplantısında paylaşılan bilgilere göre, 2017 yılından beri düzenlenen atölyeler ve kurulan işbirlikleri ile medya ve basın emekçilerinin özellikle cinsel şiddet haberleri yaparken yaşadıkları sorunlar dinlendi. Bu görüşmelerde özellikle şu sorunlar ve eleştiriler seslendirildi:
- Hak temelli görsellerin sayısı az.
- İmaj bankalarından ve gazetelerin görsel havuzlarından alınan temsili görsellerin birçoğu, cinsel şiddete dair yanlış inanışları yeniden üretiyor.
- Haberlerde kullanılan görseller, özellikle şiddete maruz bırakılanın haklarını gözetmiyor.
- Eski haberler örnek alınarak tekrar tekrar bu görseller kullanılıyor.
Herkese açık görsel arşivde 16 fotoğrafçının eserleri var
Medyadaki bu ihtiyacı saptayan CŞMD, hak temelli bir bir görsel arşiv sitesi oluşturma fikrini geliştirip uygulamaya koydu. Basın toplantısında, görsel arşivin ortaklaşa bir çalışmanın ürünü olduğunu belirten dernek, şu ifadeleri kullandı:
“Fotoğrafçılar, grafik tasarımcılar, görsel iletişim çalışanlar, aktivistler ve karikatüristlerle iki görsel üretim atölyesi gerçekleştirdik. Son atölyeden sonra bir eylem planı hazırladık. Bu plan doğrultusunda bir çağrı yaparak kadın ve LGBTİ+ fotoğrafçılardan fotoğraf istedik. 16 fotoğrafçının katkısıyla bu arşivi hayata geçirme imkânımız oldu.”
‘Gazetecileri değişim için sorumluluk almaya çağırıyoruz’
Toplumsal değişim için medyanın dönüştürücü gücünün yadsınamaz olduğunu sözlerine ekleyen dernek üyeleri şunları ekledi:
“Cinsel şiddet; öğrenilen, normalleştirilen, sosyal yollarla inşa edilen ve aktarılan bir şiddet biçimidir. Medya da bu kültürel üretimin en önemli parçası. Kültür yoluyla aktarılan cinsel şiddetin, yine kültür yoluyla, algı değişimiyle durdurulabileceğine, önlenebileceğine inanıyoruz. İçinde bulunduğumuz, hızlı tüketimin gerçekleştiği iletişim çağında, medya kurumlarını ve gazetecileri sorumluluk alarak yaygınlaştırdığı dil ve görsel üretimlerle bu değişimin olumlu yönde parçası olmaya çağırıyoruz.”
Görsel arşiv sitesine csgorselarsiv.org adresinden ulaşabilirsiniz. Siteye girdikten sonra fotoğraf indirmek için üye olmanız gerekiyor. Fotoğraf desteğinde bulunmak isteyenler de üye olarak fotoğraf ekleyebilir.
Sitedeki fotoğraflar “editoryal kullanım için ücretsiz.” Yüksek çözünürlüklü fotoğraf indirmek, renk paletini incelemek, benzer fotoğraflara göz atmak mümkün. Elbette fotoğrafçının imzasını da habere eklemeyi unutmamak gerekiyor.
Cinsel şiddet haberi yazarken dikkat edilmesi gerekenler
CŞMD, cinsel şiddet haberleri yaparken dikkat edilmesi gereken unsurları ise şöyle sıralıyor:
- Cinsel şiddet haberleri nötr, eyleme çağıran, tetikleyici ayrıntılara yer vermeyen ve failin ceza alması yolunda otoriteleri harekete geçiren bir yerden verilmeli.
- Haberlerde özellikle şiddeti erotikleştiren bir dilden kaçınılmalı, sansasyon yaratarak gereksiz röntgenci bir hazza hizmet edecek detaylara yer verilmemeli ve olaya magazinsel içerikler yüklenmemeli.
- Cinsel şiddete maruz bırakılan kişilerin şiddeti hak ettikleri imasından kaçınılmalı ve yaşanılan şiddetin sorumluluğu faile yüklenerek haber yapılmalı.
- Haberde topluma doğru ve net bilgi aktarılmalı. İddialar gerçekmiş gibi yansıtılmamalı.
- Cinsel şiddete maruz bırakılan kişinin suçlanmasına, yalnızlaşmasına, utanmasına neden olacak görseller kullanılmamalı.
- Kullanılan görseller kişileri çaresiz hissettirmeyecek, harekete geçirecek güçlendirici görseller olmalı.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR – ÇOCUK İSTİSMARI HABERLERİNDE BU KELİMELERİ KULLANMAYIN
