İzmir’in yerel gazetelerinden Yenigün, Işıkçılar Cemaati’ne ait bir öğrenci yurdunun kentte açıldığını duyurduğu “Boşluğa ‘ışık’ sızdı” başlıklı manşetinin, aynı cemaate yakın İhlas Matbaası tarafından sansürlendiğini açıkladı. Journo’ya konuşan Yenigün Genel Yayın Yönetmeni Hakan Dirik, “Gazeteciliğin kamusal bir görev olduğunu, cemaat yurtlarının da kamusal bir sorun olduğunu düşünüyoruz” diyerek kamu yararı için direndiklerini vurguladı. Dirik, iki katı basım maliyetini göze alarak yeni bir matbaayla anlaştıklarını ve sansürlenen haberlerinin Yenigün’ün yarınki sayısında yayımlanacağını söyledi.
Işıkçılar Cemaati’ne ait İhlas Vakfı‘nın, İzmir’deki ilk geniş kapasiteli yurdunu Buca Atatürk Mahallesi’nde açtığı haberi, Yenigün‘ün basılı gazete manşetinde “Boşluğa ‘ışık’ sızdı” başlığıyla yayımlanacaktı. Ancak gazetenin açıklamasına göre aynı cemaate yakın İhlas Matbaası baskı saati yaklaşırken bu birinci sayfayı basmayı reddetti.
Işıkçılar Cemaati, 2001’de ölen kurucusu Hüseyin Hilmi Işık’tan ismini alıyor. Işık’ın 2013’te ölen damadı Enver Ören, 1970’lerden itibaren cemaatin en etkin isimlerinden biriydi. Ören’in o yıllarda kurduğu Türkiye gazetesinin yanı sıra bugün İhlas Holding bünyesinde TGRT televizyonu, İhlas Haber Ajansı (İHA) ve matbaa tesisleri gibi birçok medya varlığı yer alıyor.
Yurtla ilgili haberi internet sitesinde yayımlayan Yenigün, basılı gazeteyi çıkarabilmek için mecburen son anda manşeti değiştirdi ve “Işıklar içinde uyu” başlığıyla Mustafa Kemal Atatürk’ün “Efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki Türkiye Cumhuriyeti; şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz” sözlerini birinci sayfadan verdi:
Gazetecilerden büyük tepki ve dayanışma
Türkiye’de eleştirel haberciliğin matbaa yoluyla da engellenmesi gazetecilerin büyük tepkisini çekti. İzmir’deki diğer yerel gazetelerin yanı sıra, basın meslek örgütleri de Yenigün’e destek verdi:
Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS): Türkiye basın tarihi matbaa baskınlarıyla, savcılık kararıyla gazete toplatmalarla, yayın yasakları ve gazete kapatmalarla doludur. İzmir’de yayımlanan Yenigün gazetesinin bugünkü manşetinin matbaa eliyle sansürlenmesi, basın tarihine geçecek kara bir lekedir. Öte yandan 2024 yılındayız ve bilginin yayılmasını engellemek mümkün değil. Hem sansürcülere bir ders vermek hem de Yenigün’deki meslektaşlarımızla dayanışma içinde olduğumuzu duyurmak üzere, bugün okuyucuya ulaştırılmayan manşeti yayımlıyoruz.
TGS İzmir Şubesi: Yenigün gazetesinin bugünkü birinci sayfası, İhlas Matbaası’nın “Bu sayfayı basmayız” itirazıyla karşılaştı. Sayfadaki manşet, gazetenin çıkmaması durumunda ağır cezai yaptırımlarla karşılaşılacağı için akşam saatlerinde değiştirilmek zorunda kaldı. Gazetecilerin tehdit edilmesinin, gazetelerin sansürlenmesinin giderek olağanlaşması, ülke demokrasisi için büyük bir tehlikedir. Bizler sesimizi kısmaya, susturmaya çalışanlara inat gazetecilik yapmaya devam edeceğiz. Türkiye’nin basın tarihine kara bir leke olarak geçecek bu basın özgürlüğü ihlalini şiddetle kınıyor ve gazetenin okuyucuya ulaştırılamayan manşetini yayımlıyoruz. Türkiye Gazeteciler Sendikası İzmir Şubesi olarak Yenigün’deki meslektaşlarımızın yanındayız.
İzmir Gazeteciler Cemiyeti (İGC): Türkiye yıllardır değişik biçimlerde “sansür” tartışmalarının odağında yer alırken tarihsel süreç içerisinde yaşanan “sansür” uygulamalarına son olarak “matbaa sansürü” eklenmiştir. Yenigün gazetesinin manşetinin matbaa eliyle sansürlenmesi, basın tarihine geçecek kara bir lekedir. İzmir Gazeteciler Cemiyeti olarak bilinsin ki sansüre asla boyun eğmeyeceğiz. Kentimizdeki gazetelerin bu anlamdaki mücadelelerinde yanlarında yer almaya devam edeceğiz. Bu nedenle gazeteyi basmama kararını veren İhlas Matbaacılık’ı kınıyoruz.
Basın Konseyi: Yenigün gazetesinin matbaa marifetiyle sansürlenmesi, basın tarihine geçecek kara bir lekedir. Bu manşetin İhlas Matbaacılık tarafından sakıncalı görülüp basılmaması, mesleğimiz açısından yüz kızartıcıdır. Anayasamızın 28. maddesi açıktır: Basın hürdür, sansür edilemez!
Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD): Bugün İzmir’de yayımlanan Yenigün gazetesinin manşeti, iktidarın oluşturduğu sansür ikliminden güç alan bir matbaa tarafından sansürlenmiş, gazete manşetini değiştirmek zorunda bırakılmıştır. Türk basın tarihine bu kara lekeyi süren zihniyeti kınıyoruz.
Yenigün’ün yayın yönetmeni Hakan Dirik: Atatürk’ün o sözüne inanıyoruz
İzmir’in diğer gazetelerinin de sansürcülüğe karşı tam destek verdiği Yenigün’ün Genel Yayın Yönetmeni Hakan Dirik, matbaanın tutumu karşısında bir karar vermek durumunda kaldıklarını söyledi. Gazeteyi basmamak, okurları diğer haberlerden de mahrum bırakacağı gibi, olası malî yaptırımlar nedeniyle mevcut çalışanların iş güvencesini dahi tehlikeye atacaktı.
Journo’ya konuşan Dirik, “Gazetenin basılması gerekiyordu. Ya boyun eğeceksin ya direneceksin… Biz ikinci yolu seçtik. Bunu da Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Atatürk’ün sözüyle yaptık. Bu söze inanıyoruz. Gazeteciliğin kamusal bir görev olduğunu, cemaat yurtlarının da kamusal bir sorun olduğunu düşünüyoruz. Muhabir arkadaşlar kamu yararını gözeterek o haberi yapmış, biz de gazetenin mutfağında yayına hazır hâle getirmiştik. Bu haberi gazetemizin okurlarına sunamamanın üzüntüsünü yaşadık” dedi.
Dirik’in verdiği bilgiye göre Yenigün gazetesi iki kat yüksek bir basım maliyetini göze alarak bugün farklı bir matbaaya geçiyor. “Boşluğa ‘ışık’ sızdı” haberinin, Yenigün’ün yarınki sayısında yayımlanması planlanıyor.
İLGİLİ:
Basın tarihimizden 120 yasaklı söz: Grev, tahtakurusu, dinamit, cumhuriyet…
TGS Basın Özgürlüğü Raporu: 3 Mayıs’ta gazeteciler özgür değil
