97 ülkede yapılan bir bilimsel araştırmanın sonuçlarına göre bir ülkedeki basın özgürlüğü ihlalleri arttığında, o ülkenin ekonomisi de geriliyor. Hukukun üstünlüğünü koruyan kurumlarıyla basın özgürlüğüne sahip çıkan ülkeler ise daha hızlı büyüyor.
Ekonomi ve medya alanında uzmanlardan oluşan bir bilim ekibi, 1972-2014 döneminde 97 ülkenin basın özgürlüğü karnesiyle ekonomik büyüme performanslarındaki ilişkiyi inceledi.
“Basın özgürlüğü ve küresel ekonomi: Geriye gidişin maliyeti” başlıklı araştırmayı yapan akademisyenler, bulgularını The Conversation’da bu ay yayımladıkları makalede özetlediler.
Sonuçlara göre, basın özgürlüğünün gerilediği ülkelerde gayrisafi milli hasıla ortalama yüzde 1-2 oranında düşüyor.
Akademisyenler Alexandra Wake, Abbas Valadkhani, Alan Nguyen ve Jeremy Nguyen’in yaptığı araştırmada, ABD merkezli düşünce kuruluşu Freedom House’un küresel özgürlük endeksinin yanı sıra, ülkelerin ekonomi verileri ele alındı.
Toplumların eğitim, iş gücü ve fiziksel sermayelerinin de göz önünde bulundurulduğu araştırmanın sonuçlarına göre:
- Hukukun üstünlüğünü koruyan kurumlara sahip ülkelerin ekonomik performansı da daha güçlü oluyor. Eğitimin yanı sıra, basın özgürlüğünün artmasının da, ekonomik performansı iyileştirdiğine dair güçlü kanıtlar var.
Basın özgürlüğü bir gün geri gelse de, ekonomik maliyet uzun soluklu oluyor
Freedom House, “uzun süren baskı dönemlerinin ardından birçok ülkede basın özgürlüğünün eski seviyelere yükselebildiğini, çünkü insanların dürüst ve olgulara dayalı gazeteciliğe erişim de dâhil olmak üzere demokratik özgürlüklere yönelik temel arzusunun asla tamamen söndürülemediğini” vurguluyordu.
Ancak araştırmacılara göre, çalışmanın en “önemli ve beklenmedik” bulgusu, Freedom House’un bu görüşüne ekonomi konusunda bir şerh düşüyor. Bu bulguya göre basın özgürlüğü bir ülkede ortadan kaldırıldıktan sonra, yeniden tesis edilse bile, ekonomik büyüme tekrar eski yüksek seviyeye erişemiyor.
Avustralya merkezli araştırmacılar, makalelerinde Asya ülkelerinden örneklere ağırlık verdi. Onlara göre Hong Kong, Myanmar, Filipinler, Malezya ve Hindistan gibi ülkelerde son dönemde gerileyen basın özgürlüğü, yakın gelecekte tekrar tesis edilse bile, ekonomiye verilen zararın etkileri uzun soluklu olabilir.
Araştırmacılar, meslek örgütleri tarafından “gazeteciliğe karşı savaş ilan etmekle” suçlanan Avustralya hükûmetinin de, basın özgürlüğüne bu gözlükle bakması çağrısında bulunarak şöyle dedi: “Bu sonuçlar, Avustralya’nın ve diğer ülkelerin basın özgürlüğüne yaklaşımlarını gözden geçirecek ve kamu yararına gazeteciliğe daha fazla maddi destek verecek motivasyonu sağlamalıdır.”
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR – 12 GAZETECİNİN GÖZÜNDEN: ÖZGÜR BASIN
