Haber

Algoritma imaları anlayamıyor, insan muhakemesi şart

Otomatik veri doğrulama henüz yolun başında ancak geleceği parlak görünüyor. Yine de insan aklına ihtiyaç duyulan alanlar az değil.

Reuters Enstitüsünün yayımladığı rapora göre, otomatik veri doğrulama uzun vadede etkili bir model olabilir. Algoritmalar özellikle dezenformasyon ile mücadeleyi büyük ölçüde kolaylaştıracak. Ancak kısa vadede insan muhakemesi önemini korumaya devam edecek.

Dr. Lucas Graves‘in kaleme aldığı “Otomatik Veri Doğrulamanın Vaadini ve Limitlerini Anlamak” başlıklı özet rapor, veri doğrulama ve bilişim uzmanlarıyla yapılan görüşmelere dayanıyor. Graves’in ulaştığı sonuçlar şöyle:

  • İnsan veri doğrulayıcıların ilgilendiği alan daha çok yargı ve hassasiyet gerektiren durumları içeriyor ve otomatik veri doğrulama bunu henüz yapacak seviyede değil.
  • Basit veriye dayalı iddiaları doğrulamak için otomatik veri doğrulama mekanizmaları büyük ilerleme kaydetse de, insan müdahalesi hâlen gerekli görünüyor.
  • Hem araştırmacılar hem de uzmanlar bu teknolojilerin yardımcı araçlar olarak kullanıldığı konusunda hem fikir.
  • Şimdilik, bağımsız ve kâr amacı gütmeyen veri doğrulama kurumları otomatik veri doğrulamayı geliştirme ve kullanma konusunda yol kat etse de, geleneksel medya tarafında sadece küçük adımlar söz konusu.
  • Bazı otomatik veri doğrulama araçları fazla maliyet gerektirmeden geliştirildi. Ancak, gelecekte daha ileri kapasitelerde çalışacak sistemleri geliştirebilmek için vakıflar, üniversiteler ve çeşitli platform şirketlerinin bu alana destek vermesi gerekiyor.

Otomatik veri doğrulama imalarda zorlanıyor

Tanımlama, doğrulama ve düzeltme ekseninde hareket eden otomatik veri doğrulama girişimleri, bu üç alana birden hizmet etmeyi hedefliyor.

Dünyada birçok veri doğrulama platformu hâlihazırda, yazılımlardan faydalanıyor. Rapora göre, ABD’de the Duke Reporters Lab‘in yakın zamanda kullanmaya başladığı ClaimBuster aracı Politifact, FactCheck.org, Washington Post ve AP’de çalışan veri doğrulama uzmanlarına ilginç olabilecek iddiaları gönderiyor. Ancak, bu araçlar henüz kapalı iddiaları ya da karmaşık cümleler içindeki imaları ortaya koyabilmekte başarılı değil. Özellikle konuşmaların yoğun olduğu, geçmişe referansların yapıldığı tartışma programlarında otomatik veri doğrulama araçlarının işi daha da zor.

Özet rapor, otomatik veri doğrulamanın gelişebilmesi için üç önemli konuya dikkat çekiyor: Araştırmacılarla uygulayıcıların işbirliği, devamlı finansal destek ve geleneksel medyanın hâlihazırda sahip olduğu veri doğrulama girişimleriyle bu alana sağlayacağı katkı.

Sergül Nguyen

Boğaziçi Üniversitesi Sosyoloji bölümünde lisans, Sciences Po Paris'te Avrupa Çalışmaları üzerine yüksek lisans eğitimini tamamladı. Ardından CNN Türk'te istihbarat ve dış haber muhabirliği yaptı. Şu an Galatasaray Üniversitesi'nde Medya ve İletişim Çalışmaları bölümünde doktor adayı. Tezini medya etiği ve kozmopolitanizm üzerine yazıyor. University of Applied Sciences Utrecht'te araştırma yöntemleri üzerine dersler verdi.

Journo E-Bülten