Reuters Enstitüsünün “Gazetecilik, Medya ve Teknoloji Trend ve Öngörüleri 2018” başlıklı raporuna göre medyacıların bu sene üç temel gündemi olacak: Sahte haber, yapay zekâ ve platformlar.
Nic Newman’ın kaleme aldığı rapor kapsamında dijital medya endüstrisinin önde gelen isimleriyle anket yapıldı. Ankete 29 ülkeden 194 deneyimli editör ve üst düzey yönetici katıldı.
Araştırmaya göre;
- Yayıncıların neredeyse yarısı (%44) platformların gücünden endişeli. Facebook ve Snapchat’e karşı yaklaşımları, Twitter ve Google’a oranla daha olumsuz.
- Buna rağmen, yayıncılar (%36) başarıya giden yolda en önemli engelin teknoloji platformları değil iç etkenler olduğuna dikkat çekiyor; en önemli sorunun ‘değişime direnç ve inovasyon eksikliği’ olduğunu söylüyor.
- Katılımcıların neredeyse yarısı (%44) aboneliğin 2018’de önemli bir dijital gelir kaynağı olacağı görüşünde, hatta kimi bunun reklamlardan ve sponsorlu içeriklerden daha fazla gelir getirebileceğini öngörüyor.
- 2018’de daha fazla sesli içerikle karşılacağız. Yayıncıların %58’i podcast’lere yoğunlaşacaklarını söylüyor.
- Katılımcıların önemli bölümü (%72) yapay zekâyı denemeyi planladıklarını, böylece daha iyi içerik önerisi sağlamayı ve ürün verimliliğini arttırmayı hedeflediklerini ifade ediyor.
2018 öngörüleri:
- Platformların gücü artarken dezenformasyon üzerine soruşturmalar da artacak ancak birçok ülkede bu yaklaşım kapsamlı somut adımlara dönüşemeyecek.
- Facebook ve Google cezai yaptırımlardan kaçınmak üzere kaldırdığı içerikler nedeniyle sansürle suçlanacak.
- Veri doğrulama, medya okur yazarlığı ve şeffaflık girişimleri dezenformasyon ve güven sorununun önüne geçemeyecek.
- Yayıncılar, kullanıcıları websiteleri ve uygulamalarına kaydolmaya/giriş yapmaya itecek. Tabii toplanan veri sayesinde kişiselleştirilmiş içerikler sunacak.
- Dijital dönüşümü gerçekleştirenler ile gerçekleştiremeyenler (geleneksel medya) arasında uçurum derinleşecek.
- Daha fazla yayıncı abonelik ya da benzeri gelir modeline geçecek, dijital reklam gelirlerinin önemi azalacak.
- Yayıncıların önemli bir bölümü videodan uzaklaşıp yazıya dönecek.
- Sosyal medyada daha fazla mesajlaşma platformu ve konuşma arayüzü göreceğiz.
Raporun işaret ettiği yedi ana tema:
1. Yayıncıların platformlara bağımlılığını kırma
Rapora göre, yayıncılar platformların yükselişinden kaygı duyuyor. Katılımcıların %44’ü bu sene için durumun daha endişe verici olduğunu söylerken, bu oran hâlihazırda gelir sıkıntısı yaşayan gazetelerde çalışanlar için %55’i buluyor.
Anket sonuçlarına göre, yayıncılar Google ve Twitter gibi platformlara görece olumlu yaklaşırken, Snapchat ve Facebook’a karşı daha temkinli bir tutumları var. Özellikle Facebook’un sahte haberi (fake news) desteklediği yönündeki algı ve video gelirlerinin beklenenden az olması yayıncıların bu platforma olumsuz yaklaşımında etkin rol oynuyor. Dolayısıyla 2018’de daha fazla yayıncının platformlardan çekilmesi bekleniyor.
Rapor ayrıca, Facebook ve Google’ın cezai yaptırımlardan kaçınmak için bu yıl sık sık sansür yapmakla suçlanacağını öngörüyor. Newman, Facebook ve Twitter’ın aşırı sağcı Alman bir milletvekilinin tahrik edici olduğu iddia edilen içeriğini kaldırdığını hatırlatıyor ve devamının geleceğine işaret ediyor.
2. Sahte haber çağında güveni yeniden tesis etmek
2017’yi “fake news” (sahte haber) tartışmalarıyla geride bıraktık. Newman olgulara karşı şüpheci yaklaşımın bu sene de artarak devam edeceğini, öngörüyor. Bunun kötüye değil, aksine iyiye işaret olduğuna dikkat çeken Newman, üretim tarafında kalitenin artacağını insanların da daha iyi birer medya okuryazarı olabileceğini ifade ediyor.
3. Sosyal medya ve mesajlaşma
Rapora göre, Whatsapp ve Instagram 2018’de de büyümeye devam edecek. Öte yandan Facebook’un kullanıcı sayısında doyum noktasına ulaştığı, Twitter’ın ise kullanımı kolaylaştırmak için yeni özellikler üzerine çalıştığı belirtiliyor.
Facebook 2018’de, normalde girişlerine izin verilmeyen 13 yaşından küçüklerin üyeliğine yoğunlaşacak. Bunu da anne babaların izniyle gerçekleştirmeyi hedefliyor. Anne baba çocuğun hangi arkadaşı ekleyebileceğini kontrol edebilecek ama içerikleri göremeyecek.
Özellikle Instagram’ın başı çektiği story’ler 2018’de yükselişini sürdürecek. Medya şirketlerinin bu alana daha fazla yatırım yapması bekleniyor.
4. Yayıncılar videodan uzaklaşıp yazıya dönüyor
Facebook medya devi olma yolunda ilerliyor. 2018’de Facebook’un Netflix gibi kendi programlarını yapacağı, ve bu alana milyarca dolar yatıracağı öngörülüyor. Rapora göre, Facebook’un kendi içeriklerini üretme planları online içerik sağlayıcıların (BuzzFeed, Mashable etc.) videodan aldıkları gelirin düşmesine ve bu alandan çekilmeye başlamasına neden olacak. Facebook’tan yeterli gelir sağlayamayacak olan bu platformların zaten masraflı olan kısa video üretiminden uzaklaşarak yazılı metne doğru kaymaları bekleniyor.
5. Değişen iş modelleri: Reklamdan aboneliğe
Katılımcıların yarısından fazlası (%62) zaman içinde reklam gelirlerinin öneminin azalacağını söylüyor, hatta az da olsa ilerde reklamları tamamen kaldırma görüşü de var.
Yayıncıların neredeyse yarısı (%44) dijital aboneliğin önemli bir gelir kaynağı olabileceğini düşünse de, Newman bu strateji değişikliğinin çok da kolay olmadığını, yayıncıların bu yeni iş modeline uygun içerik üretmesi gerektiğinin altını çiziyor.
6. Veri, kaydolma ve yeni izinler
Newman’a göre, 2018 veri medya şirketleri için kritik öneme sahip olacak. Zira yayıncıların %62’si, veri kapasitelerini geliştirmenin bu sene ele alacakları en önemli konu olduğunu söylüyor. Kayıt ol tuşuyla, hedef kitle artık anonim olmaktan çıkıp kişiselleşecek ve bu da medya için yeni bir alan açacak. Doğru veri altyapısıyla kişiye özel içerik ve servis sunmaları mümkün olacak.
7. Haber merkezleri yapay zekâya kapılarını açıyor
Yapay zekayı birçok haber merkezi hali hazırda kullanıyor. Ankete katılanların dörtte üçü de bir şekilde yapay zekâyı kullandıklarını söylüyor. En çok kullanılan alan ise içerik önerisi geliştirme; ki bu da web siteleri, uygulamalar ya da uyarılar üzerinden kullanıcıya iletiliyor.
Ve robot gazetecilik…
En çok tartışılan konulardan biri de robot gazetecilik… Dreamwriter adlı otomatik haber yazım programı bugün finans, teknoloji ve spor üzerine günde 2500 haber üretiyor. Rapora göre, yakın zamanda canlı yayınlarda dahi yapay zekâdan yararlanmak mümkün olacak. Canlı yayınlar eş zamanlı olarak metne dökülebilecek.
Ancak Newman uyarıyor: Yapay zekâ ile ilgili gelişmeler yaratıcılık ve verimlilik açısından iyiye işaret etse de bu ilerde daha fazla dezenformasyon ve manipülasyona neden olabilir. Newman’a göre yakın gelecekte derdimiz neyin doğru neyin yanlış olduğunu ayırd etmek değil, bilginin kim tarafından (insan ya da robot) üretildiğini anlamak olacak. Algoritmaları kimin programladığıyla ilgili endişelenmeye başlayacağız.
