Tablet kullanımının çocuklar için faydaları ve zararları, bilim dünyasının medya araştırmaları alanındaki çalışmalarında odak noktası olmayı sürdürüyor. MIT Technology Review’un haberleştirdiği yeni bir çalışmada, pek de alışık olmadığımız türden sonuçlar elde edildi. Buna göre çocuklar okumayı, kağıda kıyasla elektronik ekranlardan daha hızlı öğrenebiliyor. Araştırmada iPadler gibi tabletlerin yanı sıra, Kindle gibi statik e-kitap okuyucular da incelendi. Sözcüklerin animasyonla canlandırıldığı e-kitapları anlamak ve hatırlamakta çocukların daha başarılı olduğu gözlendi. Ama uzmanların ebeveynlere bu konuda önemli bir uyarısı da var.
Developmental Psychology (Gelişim Psikolojisi) adlı uluslararası akademik dergide geçen ay yayımlanan araştırmada, e-kitapların çocuklarda öğrenme ve dikkate etkisi incelendi.
Yaşları üç ile beş arasında değişen 35 çocuk, “Cat’s Pajamas” (Kedinin Pijamaları) ve “Zoom City” adlı iki popüler e-kitap kullanılarak üç deneye tâbi tutuldu. Deneylerde yetişkinler, hikâyeyi çocuklarla beraber, onlara okuma öğretmek amacıyla beraberce okudu.
Basılı kitap, tablet ve e-kitap okuyucu
Habere göre birinci gruptaki çocuklar aynı hikâyeyi tabletten ve basılı kitaptan okudu. Tabletteki hareketli kitapta çocuklar sözcükleri doğru seslendirdikçe canlanan animasyonlar vardı. Örneğin “kedi” sözcüğü doğru okunduğunda, ekranda küçük bir kedi beliriyordu.
İkinci grupta tabletteki animasyonlu versiyon, Kindle’daki gibi statik bir e-kitap versiyonuyla karşılaştırıldı. Yani iki elektronik ekran söz konusuydu ama biri görünüm ve işlev olarak kağıttan çok da farklı değildi.
Üçüncü grup ise iki tür animasyon karşılaştırılıp hangisinin okumayı öğrenme ve sözcükleri hatırlama konusunda daha etkili olduğu saptandı. Bir versiyonda, sözcük doğru okunduğunda ekrana animasyon geliyordu. İkinci versiyonda ise animasyon, sözcükler nasıl okunursa okunsun sayfanın en başında beliriyordu.
Tek cümlede sonuç: Animasyonlar çocukların okumasına yardımcı oldu
Birinci deneyde basılı kitap verilen çocuklar, okuduklarının yüzde 47’sini hatırlayabildi. Okudukça canlanan sözcüklerin olduğu tabletteki e-kitabı okuyanlarda ise bu oran yüzde 60’a çıktı. İkinci ve üçüncü deneylerde de, çocuklarda öğrenme ve hatırlama açısından animasyonlu kitap kazandı.
Araştırmacılardan Carnegie Mellon Üniversitesi psikoloji doçenti Erik Thiessen, örneğin “kedi” sözcüğünü gören daha deneyimli bir okurun beyninin otomatik olarak kedi resimlerini zihninde canlandırdığını vurguladı. Thiessen’a göre bu deneyime sahip olmayan küçük çocuklar, “k-e-d-i” harflerinin anlamını çözmeye çalışırken hikâyedeki kedinin rolünü kavramakta zorlanıyor. Tam bu noktada eklenen bir kedi animasyonu, o sözcüğü okumayı ve anlamayı kolaylaştırıyor.
Anne-babanın çocuğa kitap okuması kadar faydalı olamaz
Bu konuda bilim insanları arasında henüz bir oydaşma olmadığını vurgulamak gerekiyor. E-kitapların okumaya yeni başlayan çocuklara verilmesinin doğru bir tercih olmadığını savunan geçmiş araştırmalar da haberde hatırlatıldı. Thiessen, “Benim tahminim e-kitapların okumaya yardımcı olduğu yönünde ama muhtemelen bir insanla kurulacak etkileşim kadar faydalı olamazlar” dedi.
Yine de Thiessen, düşen e-kitap ve tablet fiyatlarıyla beraber yaygınlaşan animasyonlu e-kitapların, özellikle dezavantajlı çocuklara okuma becerisi kazandırılmasında faydalı olduğunu düşünüyor. Bu kapsamda aynı akademisyenlerin bir sonraki amacı, çocukların arada hiçbir yetişkin olmadan e-kitaplarla doğrudan etkileşime girdiğinde daha kolay okuyup okumadığını araştırmak olacak.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR – TÜRKİYE’DE E-KİTAP NEDEN YAYGINLAŞMIYOR?
