ChatGPT haberleri alıntılarken sık sık yanlış kaynak gösteriyor

Yeni bir araştırmaya göre, ChatGPT haberleri kaynak gösterip alıntılarken sık sık hata yapıyor. Haber kuruluşlarının ChatGPT’nin sahibi OpenAI şirketiyle işbirliği yapıp yapmaması da bu durumu değiştirmiyor. Öte yandan OpenAI, New York Times gazetesinin kendisine açtığı davayla ilgili kritik verileri, “teknik bir hata” yüzünden yanlışlıkla sildiğini açıkladı.

Columbia Üniversitesi’ne bağlı Tow Dijital Gazetecilik Merkezi‘nin yaptığı araştırmada, 20 medya kuruluşunun haberlerinde geçen 10’ar özgün alıntı kullanıldı.

Toplam 200 alıntıyı, Google ve Bing gibi arama motorlarında tırnak içinde arattığınızda özgün kaynağına ulaşabiliyorsunuz. Araştırmacılar, ChatGPT’yi internete bağlayan tarayıcı özelliğini kullanarak bunları sohbet botuna sorup onun da özgün kaynakları verip vermediğini test etti.

ChatGPT, 200 alıntıdan 153’ünün kaynağını eksik veya yanlış söyledi. Üstelik bunların sadece 7’sinde, cevabın yanlış olabileceğini belirtti. 200 alıntıdan 47’sinde ise ChatGPT’nin kaynak olarak gösterdiği yayıncı, tarih ve bu ifadelerin yer aldığı bağlantı adresi (URL) doğruydu.

ChatGPT gazeteciliği bağlamından koparıyor

Tow araştırmacıları Klaudia Jazwinska ve Aisvarya Chandrasekar’ın bulgularına göre, ChatGPT’nin kaynak gösterimi sistematik bir sorun içeriyor.

Araştırmacılar, yanlış alıntıların yayıncılar için ciddi itibar sorunlarına yol açabileceğini belirtiyor. Örneğin, bir test sırasında ChatGPT, New York Times’ın derinlemesine hazırlanmış bir haberini, çalıntı içerik yayımlayan bir web sitesine atfetti.

Araştırmacılar, hâlihazırda yayıncıların, içeriklerinin ChatGPT tarafından nasıl kullanıldığı üzerinde ‘anlamlı bir kontrol’e sahip olmadıklarını belirtiyor.

Çoğu haber kuruluşu, OpenAI ve ChatGPT çevresindeki gelişmeleri izlemekle yetiniyor. Küçük bir kesim, OpenAI botlarının izinsiz şekilde içeriklerini almaması için web sitelerinde engelleyici kullanıyor. Bir başka küçük kesim ise OpenAI ile lisans anlaşması imzalayarak içeriklerinin yapay zekâ eğitiminde ve sohbet botu metinlerinde kullanılmasına izin vermiş durumda.

Tow araştırmasında OpenAI ile farklı ilişki türlerine sahip yayıncıların haberlerinden alıntılar test edildi. Haber yayıncılarının OpenAI ile ilişkilerinin, alıntılardaki hataları etkilemediği saptandı. Araştırmacılar, bu durumu ChatGPT’nin gazeteciliği “bağlamından koparılmış içerik” olarak ele almasıyla ilişkilendiriyor.

New York Times, OpenAI ile telif hakları konusunda mahkemelik olmuş durumda. Financial Times, OpenAI ile lisans anlaşması yaptı. Washington Post ise çoğu yayıncı gibi, ChatGPT ile ilgili gelişmeleri izlemekle yetiniyor.

OpenAI, araştırmayı “ürünümüzün tipik olmayan bir testi” olarak nitelendirerek eleştirdi. Şirket ayrıca, kullanıcılarına kaliteli içeriği keşfetmeleri için yardımcı olduklarını ve doğruluk oranını artırmak üzere paydaşlarıyla çalışmaya devam edeceklerini savundu.

Ancak Tow’dan gelen eleştiriler, OpenAI’ın mevcut sisteminin yayıncıların içeriklerini doğru bir şekilde temsil edemediğini ortaya koyuyor. Popüler sohbet botlarının haberleri alıntılarken bu kadar fazla yanlış yapması, toplumun bilgi edinme hakkının da bir ihlali olarak görülüyor.

OpenAI’ın “teknik hatası” NYT davasını olumsuz etkileyecek

Bu arada dünyanın önde gelen gazetelerinden New York Times da dâhil çok sayıda medya kuruluşlarının OpenAI’a karşı açtığı telif davası, şirketin mühendislerinin yaptığı açıklanan “teknik hata” yüzünden daha karmaşıklaştı.

ABD’de 2023 aralığında açılan davada haber kuruluşları, içeriklerinin yapay zekâ modellerini eğitmek için izinsiz olarak kullanıldığı gerekçesiyle OpenAI’dan milyarlarca dolarlık tazminat talep ediyor.

Dava sürecinde 1 yıl içinde yaklaşık 1 milyon dolar masraf yapan New York Times’ın uzmanları, son aylarda 150 saatten fazla süre harcayarak OpenAI’ın veritabanlarını inceledi. Haberlerinin yapay zekâyı eğiten veri kümelerinde kullanıldığına dair izler bulan gazete uzmanları, OpenAI’dan gelen yanıtla şoke oldu. Buna göre OpenAI, ilgili veri kümelerini “yanlışlıkla” silmişti. Bunların geri getirilmesi de mümkün değil.

Şirketin “teknik bir aksaklık” diye geçiştirmeye çalıştığı bu duruma karşı New York Times, OpenAI’ın savunmasını ikna edici bulmadı. Medya şirketlerini temsil eden avukatlardan Jennifer Maisel, OpenAI’ın durumu düzeltme çabalarına rağmen verilerin kurtarılamadığını ve olayın dava sürecine olumsuz etki edebileceğini söyledi.

Dava sürecinde OpenAI, kendisine bu türden masraflı davalar açabilecek Axel Springer gibi büyük medya holdingleriyle anlaşma yoluna giderek büyük telif ücretleri ödüyor. New York Times ise “adil kullanım” ve “telif hakkı” tezlerine dayanan yasal süreci sonuna kadar götürmekte ısrarlı görünüyor.

Davanın sonucu, sadece medya dünyası için değil, aynı zamanda yapay zekâ teknolojileri geliştiren şirketler için de büyük bir önem taşıyor.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: YAPAY ZEKÂ KONULU JOURNO İÇERİKLERİ