Gazetecilik kitapları 10 yılda 10 kat pahalandı

Medya, iletişim ve gazetecilik alanlarından 50 kitabın satış miktarlarını ve fiyat verilerini inceledik. Fiyatları 10 yılda 10 kat artan bu kitaplardan, 2024’ün ilk 9 ayında bir alışveriş sitesinde ortalama 1.128’er adet satıldı. En çok satan gazetecilik kitabı, Büşra Sanay imzalı “Kardeşini Doğurmak” oldu. En çok satan gazeteci-yazarlar ise Barış Pehlivan ve Barış Terkoğlu…

Bu verileri Journo takipçileri için yorumlayan Terkoğlu şöyle dedi: “Halk memnuniyetsizliğini her yolla olduğu gibi dönemi anlatan kitapları okuyarak da dışa vuruyor. Hâliyle her türlü baskıyı göze alıp Türkiye’nin resmini çeken kitaplara, okurluğun ötesine geçerek, kendi eseriymiş gibi sahip çıkıyor.”

Journo’da daha önce iletişim teorisinin en iyi kitaplarını medya akademisyenlerine sormuş, en iyi araştırmacı gazetecilik kitapları konusunda habercilerin tavsiyelerini aktarmış, gazeteciliğin kitaplara göçüp göçmediğini sorgulamış, ayrıca habercilerden hayatlarını değiştiren ve “keşke daha önce okusam” dedikleri eserlere dair önerilerini almıştık.

Bu çalışmada ise Journo takipçilerine yönelik önerilerde ortaya çıkan listeleri esas alarak iletişim, medya ve gazetecilik alanındaki önemli kitapların satış adetlerinde ve fiyatlarında meydana gelen değişimi incelemeye çalıştık. Listemizde Uğur Mumcu ve Çiğdem Toker gibi gazetecilerin kitaplaştırdığı haber araştırmaların yanı sıra Oya Tokgöz ve Jan Van Dijk gibi akademisyenlerin medya ve iletişim alanındaki kuramsal çalışmaları da yer alıyor.

Listemizdeki eserleri, herkese açık olarak kitap satış adetlerini yayımlayan tek alışveriş sitesi olan Kitapyurdu’nda taradık, ayrıca Wayback Machine platformunu kullanarak 2015 yılında aynı kitapların satış adetlerine ve fiyat bilgilerine de ulaşmaya çalıştık. 2015’ten sonra çıkan kitaplarda yayın tarihindeki fiyatı kaydettik. Sonuçta ortaya şu sayfada derlediğimiz veriler çıktı. Not: Yayınevleri veya diğer alışveriş siteleri gazetecilik kitaplarına dair verileri kamuoyuyla paylaşmak isterse editor@journo.com.tr adresinden bize ulaşarak bu araştırmayı genişletmemize yardımcı olabilir.

18 liraya aldığımız kitaplar 10 yılda 185 lira oldu

Elimizdeki verilere göre 50 kitaptan 2024’ün ilk 9 ayında ortalama 1.128 adet satıldı. Yayın tarihi yeterince eski olan ve 2015’teki satış adetlerine ulaşabildiğimiz 30 kitapta ise ortalama satış adedi 186. Ocak 2024-Eylül 2024 döneminde bu kitaplar arasında en çok satanlar şunlar oldu:

Kardeşini Doğurmak, Büşra Sanay, 9.308 adet
SS: Süleyman Soylu, Barış Pehlivan ve Barış Terkoğlu, 4.876 adet
Mahrem, Barış Pehlivan ve Barış Terkoğlu, 4.722 adet

Listemizdeki kitaplar arasında 2015’te en çok satan, ilk baskısı 1999’da yapılan Neil Postman imzalı “Televizyon: Öldüren Eğlence.” Seçtiğimiz 50 kitaptan 48’i site üstünde kullanıcılardan en az 4 yıldız almış. 2 kitap ise kullanıcılar tarafından değerlendirilmemiş.

O dönemde satışta olan gazetecilik kitapları 2015’te ortalama 18 TL’ye raflarda yer alıyordu. Bu yıl itibarıyla ise satışı süren kitaplarda ortalama fiyat 185 TL’ye çıkmış durumda.

Barış Terkoğlu: “Halk okurluğun ötesine geçerek kendi eseriymiş gibi sahip çıkıyor”

Barış Terkoğlu’nun da altını çizdiği gibi, Türkiye’nin toplumsal gerçeklerini yansıtan eserler halk tarafından yalnızca bir kitap olarak değil, adeta bir misyon olarak görülüyor. “Türkiye’nin resmini çeken kitaplara, halk okurluğun ötesine geçerek kendi eseriymiş gibi sahip çıkıyor” diyen Terkoğlu; imza günlerinden, kitabevlerinin raflarından ve sosyal medyadan gelen yoğun ilgiyi bunun kanıtı olarak gösteriyor. Şöyle diyor Terkoğlu:

Bu ilginin sadece bizim yazdığımız eserlerin niteliğinden kaynaklandığını düşünmüyorum. Halk memnuniyetsizliğini her yolla olduğu gibi dönemi anlatan kitapları okuyarak da dışa vuruyor. Hâliyle her türlü baskıyı göze alıp Türkiye’nin resmini çeken kitaplara, okurluğun ötesine geçerek, kendi eseriymiş gibi sahip çıkıyor.
Çok iyi geri dönüşler alıyoruz. İnsanlar bizim yazdığımız dosyaları takip ediyor. “Bir de bu var” diye katkıda bulunuyor. Saatler süren imza kuyruklarını, izdiham yaratan söyleşileri söylemiyorum bile… Kitabımızın özellikle satılmadığı kitabevlerine ısrarla gidip sormak mı dersiniz, yoksa dipteki raflardan çıkarıp öne koymak mı… Kısacası halk kitabı bir misyon gibi taşıyor.

Ancak yayıncılık sektörü, ekonomik zorluklar nedeniyle ağır bir yük altında. Barış Terkoğlu’nun ifadesiyle:

Kâğıt pahalı, matbaa pahalı, depo ve taşıma pahalı, dükkânlar pahalı. Sonunda kitap da pahalı bir ürün olarak ortaya çıkıyor. Bu, ülkeyi yönetenlerin ekonomiyi yönetmesindeki beceriksizliğin sonucu. Acısını halk çekiyor. Haklı olarak da bir şeyden vazgeçmek zorunda kaldığında kitabı erteliyor. Hem yazar, hem okur, hem kitap; sosyal adalete dayanan bir sistemde emin olun amacını bulacak.

İLGİLİ: