Dünyanın en büyük medya kuruluşlarında yenilikçi uygulamalar salgınla beraber hız kazandı. 📍 Brezilya’da devlet COVID-19 verilerini açıklamayınca gazeteler birleşip kendi verilerini topladı ve halka duyurdu. 📍 New York Times koronavirüs günlerinde haber yazımına yeni bir soluk getirdi. 📍 Wall Street Journal hem soru-cevap haber formatını yeniledi, hem de site tasarımında inovatif çözümler geliştirdi.
Geçen hafta yapılan “Gazetecilik ve Pandemi: COVID-19 haberciliğine yenilikçi yaklaşımlar” başlıklı paneli, Uluslarararası Gazetecilik Ağı’ndan (IJNET) Jennifer Dorroh haberleştirdi.
Panelde konuşan gazetecilerden olan New York Times ulusal haber editörü Mark Lacey, dünyanın dört bir yanındaki yazı işlerinde yıllardır inovasyonun konuşulduğunu ve salgınla birlikte bu birikimin ilk kez pratiğe döküldüğünü vurguladı.
“Farklı hikâye türlerinin ve dijitalin öneminden bahsedip duruyorduk. Bunca insanın yıllardır aldığı eğitimler sanki bu olay içinmiş” diyen Lacey, geleneksel haber makalesi formunun dayattığı kalıplardan çıkmanın “akıllıca” ve gerekli olduğunu söyledi. Ona göre artık yeni formatlarda her gün iyi gazetecilik örnekleri görüyoruz.
1. New York Times: Salgının acı sayılarını insanileştirmek
ABD’de COVID-19 kaynaklı ölüm sayısının 100 bini aştığı günlerde New York Times’ın ana sayfasında ve kâğıt gazetenin birinci sayfasında hayatını kaybeden 1.000 insanın ismini ve biyografik bilgilerini yayımlaması yankı yaratmıştı.
Gazete tarihinin en çok okunan makalelerinden biri, ölüm sayılarını insanileştiren bu bakış açısının eseriydi. Lacey, “Tek bir fotoğraf bile koymadık. Sayfaya başka haber de koymadık. İçeride de bu haber dört sayfa devam ediyordu” dedi.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR – ÖLÜMLER NASIL HABERLEŞTİRİLMELİ
Bu çarpıcı manşetin arkasında yoğun bir gazetecilik emeği vardı. Lacey, koronavirüs nedeniyle ölenlere dair bilgilere erişmek için ABD’nin dört bir yanındaki 268 yerel gazeteyi tek tek taradıklarını söyledi. Sonuçta, onun ifadesiyle, “gelen tepkiler inanılmaz güçlü oldu.”
2. Brezilya’dan Grupo RBS: Çözüm gazeteciliği
Brezilya’nın en büyük ikinci medya şirketi olan Grupo RBS’in gazetelerinde, dijital yayınında ve radyolarında yer verilen gazetecilikten sorumlu direktörü Marta Gleich, panelde konuşan bir diğer isimdi.
Gleich, salgından önce gazetelerinin temel sorununun, kamuoyu nezdinde kaybettikleri itibar ve anlam olduğunu vurguladı. Bu nedenle yaptıkları işi toplum için yeniden itibarlı ve anlamlı hâle getirecek bir “çözüm gazeteciliği” yaklaşımı geliştirdiklerini belirten Gleich, salgının da bu planı bozmadığını vurguladı.
Gleich, “Sağlıktaki ve ekonomideki sorunları nasıl çözebileceğimizi tartışarak insanlara biraz umut vermek istedik. Televizyon, radyo, gazete ve dijitaldeki yazı işleri ve haber merkezlerinin tamamını eğitime aldık. Çözüm gazeteciliği artık kültürümüzün bir parçası” dedi.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR – ÇÖZÜM GAZETECİLİĞİ
Grup RBS salgında sürecinde de “çözüm” için liderlik etmiş. Gleich’e göre Brezilya hükûmetinin, salgınla ilgili verileri sağlıklı bir şekilde açıklamaması üzerine gazeteciler harekete geçti. Devletin kamuoyuna vermediği rakamları, bu konuda işbirliği yapan bir dizi gazete ve haber sitesi kendileri toplayıp duyurdu. Böylece her gün, nerede, kaç vaka olduğunu ve kaç kişinin hayatını kaybettiğini vatandaşlar öğrenebildi.
Ülkenin sağcı popülist devlet başkanı Jair Bolsonaro’nun hükûmeti bu ay başında COVID-19 verilerini bakanlık sitelerinden kaldırmıştı. Ancak gelen tepkiler ve gazetelerin kendi verilerini açıklamaya devam etmesi üzerine hükûmet geri adım atıp verileri tekrar yayımlamaya başladı.
3. Wall Street Journal: Erişilebilir ve kullanıcı dostu bilgi
Yenilikçi yaklaşımlar salgın sürecinde gazetecilerin dijital tasarım ve kullanıcı deneyimi konusundaki yaklaşımlarına da yansıdı. Wall Street Journal bu örneklerden biri. COVID-19 içeriklerini ücretsiz olarak açan gazete, sadece abonelerin erişebildiği diğer içerikler arasında bu haberlerin bulunabilmesi için sitenin tepesinde yeni bir gezinti çubuğu oluşturdu. “Koronavirüs: Ücretsiz kaynaklar” başlığı altında toplanan bu içerikler sürekli güncellendi.
Panelde konuşan Wall Street Journal yazı işleri inovasyonu şefi Robin Kwong, haber tasarımında da bu süreçte kullanıcı dostu yenilikler yaptıklarını vurguladı. Eski formatlar bu gözle yeniden düzenlendi. Örneğin soru-cevap, çok eski bir haber formatı olsa da, Wall Street Journal son aylarda onu da dönüştürdü.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR – HEM HABERCİ HEM TASARIMCI
Kwong, “Geleneksel ve statik formatla üretildiğinde soru-cevap içeriklerinin hızlıca okunması zor oluyor. Okurun istediği soru kolayca bulunamıyor” dedi. Gazete, yeni formatta bilgiye erişimi kolaylaştıran dijital gezinti yöntemleri kullanarak bu sorunu çözdü.
Kwong’a göre geliştirilen çözüm o kadar beğenildi ki okurlardan son iki aydır olumlu görüş yağıyor; muhabirler ve editörler de bundan çok memnun. Gazete bu nedenle soru-cevap formunu daha da etkileşimli hâle getirip canlı etkinlikler düzenlemeye başladı.
J Raporu: Türkiye’de direnen yerel gazetecilik ve dünyada platform tartışmaları
