129 farklı YouTube kanalına ait 210 sokak röportajını inceledik. 7 farklı bölgeden 21 ili baz alarak yaptığımız araştırmada, mikrofona konuşan 8.783 kişiden yalnızca 1.756’sının, yani %20’sinin kadın olduğunu gördük. Sokak röportajlarında en yüksek kadın oranı %29 ile Ege’de, en düşük oran ise %9 ile Güneydoğu Anadolu bölgesinde. Siyaset, ekonomi ve yaşam konularının şehirlere ve cinsiyete göre dağılımına da baktık.
Sokak röportajı formatı son yıllarda Türkiye medyasında yaygınlaştı. Özellikle YouTube’da tamamen bu formata odaklanan onlarca kanal var. Bunun gazetecilik açısından olumsuz bir trend olup olmadığı tartışması şöyle dursun, konunun bir de toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadın görünürlüğü boyutu var. Nüfusun yarısının kadın olduğu Türkiye’de, rastgele mikrofon tutulduğunda, konuşanların da yaklaşık yarısının kadın olması beklenir. Peki durum gerçekten böyle mi?
Bu soruyu yanıtlamak için YouTube kanallarındaki sokak röportajlarını inceledik. Kadın görünürlüğünün bölgelere ve konulara göre nasıl değiştiğini verilerle anlamaya çalıştık. Araştırma için önce her coğrafi bölgeden rastgele 3 şehir seçtik. Ardından popüler ve yerel YouTube kanallarının güncel sokak röportajlarından her il için 10 adet olacak şekilde 210 video izledik. 21 şehirde siyaset, yaşam ve ekonomi kategorilerinde yapılan bu sokak röportajlarının toplam süresi 52 saat 6 dakikayı buldu.
Tüm ayrıntıların yer aldığı ham veri kümesini şu sayfadan indirebilirsiniz. Öne çıkan bulgular ise şöyle:
En yüksek orana sahip İzmir bile olması gerekenden 10 puan geride
Sokak röportajlarında mikrofona konuşan 8.783 kişiden yalnızca 1.756’sı, yani %20’si kadın. %8,9 ile en düşük oran Güneydoğu Anadolu bölgesinde. Şehir olarak listenin dibinde %6 ile Şanlıurfa yer alıyor.
Sokak röportajlarında kadın görünürlüğünün en yüksek olduğu bölge %28,9 ile Ege. İzmir %40 oranıyla listenin zirvesinde. Ancak bu bile, nüfusun genelindeki %49,9'luk kadın oranının oldukça gerisinde.
Kadınlar en az siyasi konularda konuşuyor
Sokak röportajlarında cinsiyet dengesinin konulara göre dağılımına da baktık. Siyaset kategorisinde ağırlıklı olarak genel ve yerel seçimlere dair sorular bulunuyor. Ekonomi kategorisindeki sorular hayat pahalılığı, geçim sıkıntısı ve enflasyon gibi konularda... Yaşam kategorisi ise bu iki kategori dışında kalan, günlük yaşama dair konuları kapsıyor.
Siyaset kategorisinde soruları cevaplayan 6.508 kişiden 1.148’i (%17,6) kadınlardan oluşuyor. Yaşam kategorisinde görüş belirtmeyi kabul eden 1.627 kişiden 473’ü (%29,1) kadın. Ekonomi kategorisinde konuşan 648 kişiden ise 135’i (%20,8)... Bölgelere göre dağılım şöyle:
Siyaset kategorisinde kadınların en yüksek oranda olduğu il %41 ile yine İzmir. Yaşam kategorisinde kadınların en çok söz aldığı il %48 ile Mersin. Ekonomi kategorisinde ise Afyonkarahisar %43 ile ilk sırada yer alıyor.
Ekonomi ve yaşam kategorilerinde kadınların en az görünür olduğu şehir açık ara Şanlıurfa (%3,4). Ekonomi kategorisinde Siirt ve Ordu’da sokak röportajlarında konuşan kadın sayısı sıfır.
Sokak röportajları: Sosyal medya yayıncılığının yükselen trendi
İlave TV’nin kurucusu: Ana akım kalmadı, halkın sesini duyurmaya çalışıyoruz
