Dünyanın dört bir yanından yüzlerce gazeteci ve meslek örgütü, ‘Perugia Deklarasyonu’nu imzaladı. Rusya’nın Ukrayna saldırısının basın özgürlüğüne etkisini konu alan belgede, habercilerin hedef alınmasına, öldürülmesine ve işkenceye uğramasına son verilmesi çağrısı yapıldı.
6-10 Nisan’da İtalya’nın Perugia kentinde düzenlenen Uluslararası Gazetecilik Festivali’nde (IJF), ‘Medyanın Gelişimi İçin Küresel Forum‘un çağrısıyla bir açıklama hazırlandı. Perugia Deklarasyonu‘nu Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ) dâhil çok sayıda meslek örgütü imzaladı. Örgütlerin yanı sıra bireylere de açık olan imza süreci şu form üstünden devam ediyor.
“Rusya’nın Ukrayna’yı istilası, yurttaşların ölüm kalım meselesi olan kararları almasında, dünyanın bilgilendirilmesinde ve güç sahiplerine hesap sorulmasında bağımsız ve etik gazeteciliğin temel rolünü bir kez daha vurguladı” denilen deklarasyonda, uluslararası toplumun farklı kesimlerine çağrıda bulunuldu.
Gazetecilerin güvenliği sağlanmalı, “fixer” ayrımcılığı yapılmamalı
Açıklamada, “hibrit savaş” ile birlikte yayılan dezenformasyona ve propagandaya karşı demokratik hakların ve özgürlüklerin güvencesinin gazetecilik olduğu belirtilerek özetle şunlar vurgulandı:
- Gazetecilerin hedef alınmasına, işkenceye maruz bırakılmasına ve öldürülmesine bir son verilmeli. Bunları yapanlara yargı ulusal ve uluslararası yargı önünde hesap sorulmalı. Gazetecilerin güvenliği sağlanmalı. Tutuklanan ve kaçırılan gazeteciler salıverilmeli.
- Ukrayna’da sahada görev yapan haber üreticilerinin birer “fixer” değil, gazeteci olduğu kabul edilmeli. Tüm gazetecilere yönelik hak ve güvencelerden onlar da yararlanmalı. Serbest gazeteciler de dâhil Ukrayna’daki tüm habercilerin güvenlik eğitimine ve gerekli ekipmana erişimi sağlanmalı.
Teknoloji şirketlerine: Ticari çıkarınızı önceliklendirmeyin
- Rusya’nın saldırganlığının yarattığı zorlu şartlar altında Ukrayna’da bağımsız ve etik gazetecilik yapmaya çalışanlara acil ve esnek mali destek sağlanmalı. Bu desteği verenler, bir kamu malı olarak gazeteciliğin bir amaç olduğunu unutmamalı. Destekçiler, kendi ajandaları ve öncelikleri için gazeteciliği bir araç gibi görmemeli. Ukrayna’daki bağımsız gazetecilere mali desteğin yanı sıra teknik destek de verilmeli.
- AB üyeleri başta olmak üzere ifade özgürlüğünü önemseyen tüm ülkeler Ukrayna, Belarus ve Rusya’dan ayrılmak zorunda kalan gazetecilere acil vize ve sığınma hakkı vermeli. Gazetecilik suç değildir.
- Teknoloji ve iletişim şirketleriyle internet aracıları ve reklamverenler, bağımsız ve etik gazetecilik yapanların saptanması, korunması ve desteklenmesi için gazetecilik topluluğuyla birlikte çalışmalı. Savaş suçları ve diğer ciddi insan hakları ihlallerinin soruşturulmasında delil olarak kullanılabilecek gazetecilik içerikleri, platformlardan otomatik olarak kaldırılmamalı. Algoritmalar ve içerik yönetim politikalarıyla ticari çıkarların önceliklendirilmesinden vazgeçilmeli. Kamu yararına gazeteciliğin kitlelere erişmesi ve nitelikli içerikten gelir elde edilmesine karşı ayrımcı politikalar uygulanmamalı.
Rus ordusunun 24 Şubat’ta başlattığı Ukrayna işgalinde bugüne dek en az 18 gazeteci öldürüldü.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR – UKRAYNA’DA EN ÇOK KULLANILAN MOBİL UYGULAMALAR
