ABD ve Avrupa’dan gelen haberler, Google News ile Apple News+ platformlarının yayıncılar için o kadar da kritik bir öneme sahip olmadığını gösteriyor.
Bu hafta Google News ve Apple News+ platformlarındaki yayıncılarla ilgili iki kritik veri yayımlandı. Yayıncıların oluşturduğu News Media Alliance’ın (Haber Medyası İttifakı) internet sitesinde yayımlanan ilk habere göre Google’ın iddiasının aksine haber kesitlerinin arama sonuçlarından çıkarılması yayıncıları olumsuz etkilemiyor.
Avrupa Birliği’nin yeni Telif Hakkı Yönetgesi kapsamında “yayıncı hakları” çevrim içi platformlardaki izinsiz kullanıma karşı daha güçlü yasal güvencelere kavuşmuştu. Kaliteli gazetecilik içeriklerini üretenlerin, dağıtım platformlarına karşı pozisyonlarını güçlendiren bu yasal düzenlemeyi ilk olarak Fransa yürürlüğe koymuştu.
Google’dan Fransız yayıncılara tehdit gibi uyarı
Google, Fransız medya kuruluşları haber kesitlerinin (snippet) arama sonuçlarında ücretsiz olarak yayımlanmasına yazılı olarak izin vermezse bunları artık göstermeyeceğini açıklamıştı. ABD merkezli arama devi, bu durumun kendisine değil haber kuruluşlarına zarar vereceğini, örneğin İspanya’da yayıncıların trafiklerinin bu yüzden çakıldığını iddia etmişti.
News Media Alliance bu iddianın doğruluk payını araştırdı, çünkü gerçekten de İspanya’da medya kuruluşları, kendi ulusal yasaları çerçevesinde 2014’ten beri Google’ın arama sonuçlarında haber kesitlerini göstermesine izin vermiyor. Bu yüzden Google News 2014 yılından beri bu ülkede çalışmıyor.
İspanya’da gazetelerin trafikleri düşmedi, arttı
İttifak, bu kapsamda sekiz İspanyol haber yayıncısının 2014’ten beri trafik verilerini inceledi. Sonuçlara göre iddianın aksine Google News’un kapanmasının bazı yayıncılara etkisi küçük ve kısa süreli oldu. Birçok yayıncı, trafik düşüşü bir yana ciddi oranlarda yükseliş kaydetti. Örneğin ülkenin en büyük gazetelerinden El Pais, Google haber sonuçlarında görüntülendiği 2014 yılında ayda 8.5 milyon tekil ziyaretçi çekerken, bu sonuçlardan çıkmasının ardından ertesi yıl bu sayıyı 16.6 milyona yükseltti.
News Media Alliance’ın bulgularına göre “aracıları aradan çıkarmak” haber yayıncılarının faydasına. Çünkü bu sayede, her ne kadar dolaylı (referral) trafik miktarı düşse de, yayıncılara doğrudan gelen (direct) trafik artıyor. Google News’un çalışmadığı Danimarka ve Finlandiya gibi diğer ülkelerde de haber kuruluşlarının mali açıdan daha iyi durumda oldukları gözleniyor.
Apple News+ hayal kırıklığı yarattı
Nitekim Avrupa Komisyonu’nun yaptırdığı bir ankete göre okurların yüzde 47’si, Google News gibi derleyici (aggregator) uygulamalarında okudukları haberdeki bağlantılara tıklayıp yayıncının sitesine gitmiyor. Bu yüzden dijital trafikten elde edilen tüm reklam geliri Google’a kalıyor, haberin üreticileri ise bundan bir pay alamıyor.
Gazeteler başta olmak üzere haber yayıncılarının kayda değer oranda trafik ve abonelik geliri elde etmesini sağlayabileceği öne sürülen Apple News+ cephesinden gelen ilk veriler de olumlu değil.
CNBC’nin haberine göre Apple News+ mart ayında devreye girdiği ilk 48 saat içinde dünya çapında sadece 200 bin abone kazandı. Üstelik o günlerden bu yana abone sayısında ciddi bir artış da kaydedilmedi. Apple Music’in dört yıl içinde 60 milyon aboneye ulaştığı düşünüldüğünde, Apple News+ büyük bir hayal kırıklığı olarak görülüyor. Apple bu yeni platformu Apple TV+ ve Apple Music ile paket olarak satıp ek abone sağlama yoluna gidebilir.
Tartışmayı Facebook’un uygulamaları başlatmıştı
Apple News+ hizmeti; Wall Street Journal gazetesi, New York dergisi ve Vox internet sitesi gibi 300 kadar İngilizce haber, eğlence ve spor yayıncısıyla ilk adımı atmıştı. New York Times başta olmak üzere birçok önemli haber yayıncısı ise okura doğrudan erişmeyi tercih ettiklerinden, Apple’ın her abone için komisyon aldığı bu platforma girmemişti.
Ayda 9.99 dolara satılan dijital abonelik kapsamında Apple News+ ağına dâhil olan basılı yayınların çoğu PDF benzeri bir formatta okunabiliyor. Türkiye’de bu formatta son dönemde yayına başlayan Gazete Pencere gibi girişimler ve uzun süredir hizmet veren Turkcell Dergilik gibi platformlar var.
Apple News’un dijital aboneliğe dayalı yeni servisi “+” bir yana, henüz temel uygulaması dahi Türkiye’de çalışmıyor. Google News ise uzun yıllardır Türkçe de hizmet veriyor. Özellikle Facebook’un uygulamalarıyla başlayan tartışmanın ardından dünyanın önde gelen yayıncıları, teknoloji platformlarına bağımlılıklarını azaltmayı ve doğrudan okura erişmeyi hedefliyorlar.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR – FACEBOOK HABERLER SEKMESİNİ YAYINA ALDI
