Londra merkezli The Guardian gazetesi, 2022 yılının teknoloji ve medya tahminlerini yayımladı. Araştırmacı Gazetecilik Bürosu editörü James Ball’un imzasını taşıyan yazıdaki 10 tahmin özetle şöyle:
1. Twitter sonunda kendine gelebilir
Twitter tüm dünyada 300 milyon kullanıcısıyla Facebook ve Instagram’dan çok daha küçük ve üstelik her bir kullanıcıdan elde ettiği gelir miktarında da rakiplerinin oldukça gerisinde. Buna rağmen sosyal medya dendiğinde ilk günah keçisi Twitter oluyor.
Kurucusu Jack Dorsey’nin geçen ay üst yöneticilikten ayrıldığı Twitter, 2022’de kendisini toparlayıp daha cazip bir şirkete dönüşebilir. Bu yıl devreye alınan “süper takip” özelliğinin Twitter’ın gelir potansiyelini artırdığı yorumu yapılıyor.
2. NFT çılgınlığı bitecek, bazıları fena kaybedecek
NFT (İngilizce “non-fungible token” yani “emsalsiz blok birim”) kavramı ile bu yıl dijital dünyada tam bir çılgınlık yaşandı. Fikri mülkiyetin blok zinciri üstünde tescili çoğu somut durum için kullanıcılara ek bir fayda sunmuyor. Bu nedenle NFT alışverişi devam ettiği sürece “altına hücum” günleri sürebilir fakat alıcılar “sadece bir başkası bir tane fazla almasın diye” bu kararı veriyorsa birçok insan eninde sonunda büyük kayıplar yaşayacak. Alım satım işlerinden komisyon alan NFT platformları ise asıl kazananlar olacak.
3. Uber ve diğer “yan iş” platformları zorlanacak
Teslimat ekonomisi COVID-19 salgınıyla birlikte patlama yaptı. Uber gibi taşımacılık temelli yan iş platformları da kısmi normalleşmeye rağmen salgın öncesi döneme kıyasla %40’a varan oranlarda daha fazla kullanılıyor. Buna karşın Uber dünyadaki birçok şehirde fiyatlarını artırmasına karşın daha kârlı bir şirket hâline gelmedi. Aksine, her yıl yüz milyonlarca dolar nakit yakmaya devam ediyor.
Ball’a göre Getir ve Weezy gibi hızlı market alışverişi uygulamaları emek piyasasında rekabeti de artırdığı için, tırmanması muhtemel personel giderleri Uber gibi şirketlerin kârlılığını 2022’de artırmak bir yana, daha da düşürülebilir. Bu durum bazı “yan iş” platformlarının batmasına veya birleşmesine neden olabilir.
4. Yeni bir blok zinciri devi doğabilir
Twitter’dan ayrılan Jack Dorsey’nin 2022’de kuracağı blok zinciri temelli yeni bir şirketin, Silikon Vadisi’nin kötü çocuğu Peter Thiel’dan yatırım alması bekleniyor.
Ödeme şirketi Square’ı geçtiğimiz haftalarda Block olarak yeniden adlandıran Dorsey’nin, PayPal’in kurucularından Thiel ile bu alanda yeni bir işe girişmesi, blok zinciri furyasını alevlendirebilir.
5. Merkezsiz özerk örgütler
ABD odaklı uluslararası yatırım ortamlarında son dönemin trendi, “özel amaçlı satın alma şirketleri” (İngilizce “special purpose acquisition companies” – Spac) idi. Bu tür şirketler, halka arz için gereken riskli ve maliyetli süreçleri yaşamadan bir şirketin anonimleşmesini sağlıyor. Bu yolla oluşturulan şirketin özel amacı ise toplanan sermaye ile bir başka şirketi (genelde startup) satın almak oluyor.
ABD’nin önemli medya şirketlerinden BuzzFeed, Spac yöntemiyle 2021’de halka açılsa da bu yolun 2022’de popülerliğini kaybetmesi bekleniyor. Bunun yerine, kriptoparalara dayalı olarak kurulan ve merkezsiz özerk örgüt (DAO) diye bilinen yeni bir yöntem moda olabilir. Savunucuları bu yöntemin interneti demokratikleştirebileceğini söylüyor. Eleştirmenlere göre ise DAO’lar sadece bir “merkezsizleştirme yanılsaması” yarattığından yatırımcılar için büyük bir risk ve zaman kaybı.
6. Sanal gerçeklikte yeni bir çaba
Facebook’un holding ismini Meta olarak değiştirip tamamen bu alana odaklanmasıyla sanal ve artırılmış gerçeklik, “öte-evren” (metaverse) adıyla 2021’de bir kez daha gündeme geldi.
Ancak kullanıcılar, Facebook’un sattıkları da dâhil olmak üzere sanal gerçeklik başlıklarından genelde uzak duruyor. Başlıkların ağırlığı, baş dönmesine neden olduğu için uzun süre kullanılaması, mevcut içeriklerin zayıflığı gibi nedenler bu dönüşümü güçleştiriyor. Buna rağmen büyük teknoloji şirketlerinin ısrarlı yatırımları, 2022’de sanal gerçeklik çılgınlığını körükleyebilir.
7. Bağımsız oyun geliştiricilerinin yükselişi sürecek
COVID-19 salgınının ilk döneminde tüm dünyada insanlar evlere kapanınca bağımsız geliştiricilerin yarattığı Among Us gibi dijital oyunlar büyük çıkış yakalamıştı. Bu “rönesansın” kalıcı olması ve 2022’de bağımsız geliştiricilerin güçlü oyunlarla piyasayı sarsmaya devam etmesi bekleniyor.
8. Podcast balonu patlamayacak
2020-2021’de salgının medyaya bir başka etkisi podcastlerin yaygınlaşması olmuştu. Büyük ve profesyonel yayıncılarla prodüktörlerin büyük bütçelerle podcast ekosistemine dâhil olması ve bağımsız üreticiler tarafındaki patlamanın sürmesi, bu mecranın yükselişini 2022’de devam ettirecek. Çünkü podcastler artık daha kolay gelire dönüştürülebiliyor.
(Not: Nieman Lab’e 2022 medya tahminlerini yazan Eric Nuzum ise bu görüşe katılmıyor. Nuzum’a göre büyük yayıncılar, gelir ve kullanıcı sayısında yeterli verimi alamadıkları için iddialı podcast stratejilerinden vazgeçebilir.)
9. Ücretli e-bülten balonu ise patlayabilir
Son dönemde e-bültenler patlama yapan bir başka içerik biçimiydi. Ancak özellikle İngilizce’de Substack gibi platformlar üstünden hızla yayılan ücretli e-bültenler için büyüme günleri sona ermiş olabilir. Ball’a göre mesela İngiltere’de aylık 4,99 sterline sunulan bir haber e-bülteni ilk bakışta makul görünüyor. Fakat bu tür dört beş e-bültene daha abone olunduğunda toplam fatura kabarıyor. İşte bu yüzden kullanıcıların mevcut aboneliklerini azaltmaya başladığı gözleniyor.
10. Portların muhteşem dönüşü
Donanım teknolojisi alanında geçen yıla kadar trend, tasarımın giderek minimalistleşmesiyle birlikte cihazlardaki giriş ve çıkış portlarının azaltılmasıydı. Bu modayı başlatan Apple, kullanıcılardan gelen tepkiler üzerine 2021’de geri adım attı. Yeni MacBook Pro’da HDMI ve SD kart portları da yer alıyor.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR – TÜRKİYE’DE CİHAZ FİYATLARI 4 YILDA 2 KATTAN FAZLA ARTTI
