Demirören Grubu, satın aldığı Doğan Medya Grubu bünyesinde faaliyet yürüten YAYSAT şirketini (Yayın Satış Pazarlama ve Dağıtım A.Ş.) kapatmaya karar verdi. Dağıtımda tekelleşme demek olan bu hamlenin bayiler üzerinde de yıkıcı bir etkisi oldu. Bir YAYSAT bayisi, yaşadıklarını Journo’ya anlattı:
Bir bayilik düşünün… Küçücük bir kız çocuğunun tabureye basarak raf dağıtımı yaptığını, boyundan büyük fırçayla depo süpürdüğünü gözünüzün önüne getirin. İşte o benim!
Hem çalıştım hem okudum ve öğretmen oldum. Kimya mühendisi olan eşimle evlendim. İkimiz de yapmadık mesleğimizi. Atamızdan kalan ve bizim için kutsal bir görev olan gazete bayiliğini üstlendik. Çok çalışmayı gerektirecek, sorumluluk isteyen bir işti. Amme hizmetiydi yaptığımız…
Yıllar önce Hür Dağıtım, GAMEDA vardı. Sonra YAYSAT oldu. Derken BBD kuruldu. Her ikisini birlikte yürüttük yıllarca… Sonraları ülkenin gündemine “tekelcilik” kelimesi düştü. BBD-YAYSAT tekrar ayrıldı birbirinden. Olsun, başkası da nasiplensin dedik. Bizler nasıl olsa evimize ekmek götürebilecektik.
Promosyon dönemlerini yaşadık hep birlikte… Gece gelen promosyon kamyonlarını karşıladık. Ara ara içeri geçip çocuğumu emzirdikten sonra kamyonların üstüne çıkıp, promosyon deterjanlar, tencereler indirdim. Sabaha karşı, yani yoğun iş saatimizde dünyaya gelen oğlumu doğurmak için hastaneye tek başıma gittim. Tek başıma ev taşıdım, tek başıma ameliyat oldum ama hiçbir zaman şikâyet etmedim. Bizim yaşam şeklimiz buydu ve ben böyle mutluydum. Çocuklarım bu işe âşık olunca üniversite okumadılar. Liseden sonra işimize dört elle sarıldılar. Öyle ya, iş zordu. Hiç kimse gece sıcak yatağından kalkıp çalışmak istemiyor, dolayısıyla eleman bulamıyorduk. Ancak manevi tatmini büyüktü. Kolay mı, büyük dedelerinden beri süre gelen bu iş devam etmeliydi. Evlendikleri gecenin sabahında da işlerinin başında oldular.
Nüfus sayımı, ihtilâl, seçim, deprem, düğün ve cenaze; biz yine işimizin başındaydık. Morgda bekledi babamızın cenazesi, önce dağıtımı bitirdik sonra babamızı defnettik. Çünkü onun baş sözüydü: ‘Cenaze yerde kalabilir, gazete yerde kalmaz’ derdi. Biz de bu sözü vasiyet bildik…
Evimize götürdüğümüz ekmeğin hakkını daha çok verebilmek için şirket bünyesinde reklam ajansı kurup sadece kendi gazete ve dergilerimiz için reklam aldık. Kazandırırken biz de az da olsa kazandık. Yaptığımız bu işi de kutsal belleyip, saygı ve sevgiyle, var gücümüzle çalıştık.
1943 yılında dedemin açtığı mürekkep kokulu yolda iki oğlumla birlikte yürüyorken, şimdi ne oldu da yolun sonuna geldik?
Elimizde kalan üç-beş gazete-dergiyi dağıtacak ve üç eve ekmek götüreceğiz! Üç ev yani 10 kişi geçinecek! Personel ile birlikte 30 kişi! Tüm Türkiye’de; aileleri ve elemanlarıyla birlikte en az 30 bin kişi geçinecek! Adeta bir kent nüfusu!
Peki, şimdi soruyorum. Yıl sonunda ne olacak? YAYSAT tamamen mi kapanacak? Ama biz bugüne kadar başka bir iş yapmayı düşünmedik ki! Hayatı boyunca ticaret yapmamış çocuklarım, ne iş yapacak? Nasıl iş bulacak? Evlerine nasıl ekmek götürecek? Bu durumda olan bayilerin ne olacağını hiç mi kimse düşünmüyor?
Aylardır stres altında yaşamaktaydık. Birleşmenin olacağını öğrendiğimizde epey sarsılmıştık ama her şehirde güçlü, deneyimli, ödemelerini aksatmayan bayilerin tercih edileceğini duyduğumuzda biraz olsun rahatlamıştık. Hatta üst düzey yöneticilerden birinin “Küçük bayiliklerle uğraşamayız. Birleşmede; ödemelerini aksatmayan, deneyimli ve güçlü bayileri seçeceğiz” ifadesini duyunca çok sevinmiştik. Ancak yayınların birer birer bölgemizdeki Turkuvaz bayisine gittiğini görünce şok yaşadık. Turkuvaz Dağıtım eski Xxxxx Başbayisi’nin bu iş ağır geldiği ve başarısız olduğu için 5- 6 ay önce elemanına bıraktığı bayilikten söz ediyorum. Şimdi de Turkuvaz Xxxxx Başbayisi olan bu kişinin tali bayilerimizi teker teker arayarak; “YAYSAT kapanıyor, yeni bayiniz benim. YAYSAT Bayii’nden teminatlarınızı alıp bize verin” diyerek, fütursuzca hatta hiç bir ticari kurala uymayan, etik dışı ve ahlâksızca hareket ederek tali bayileri üstümüze salmasına ne demeli?
Türkiye’nin en eski, en çalışkan, işine en sevdalı, hülasa en iyi bayisiyiz. Bizler yolumuza devam etmek istiyoruz. Böylesine muhteşem bir dağıtım ağı mevcutken, tertemiz geçmişimizi ve hâlen devam etmekte olan iş performansımız gözardı edilmeden, değerli desteğiniz ve girişiminizle adilane bir şekilde hakkımızın teslim edileceğini umuyor ve diliyoruz.
En derin saygılarımla.
