İstanbul Atatürk Havalimanı’na düzenlenen saldırılardan sonra sosyal ağların yavaşlaması, hükümetin interneti kısıtlayıp kısıtlamadığı sorusunu bir kez daha gündeme getirdi. Britanya merkezli haber ajansı Reuters bu sorunun peşine düşüp bir dizi hükümet yetkilisi ve teknoloji uzmanıyla görüştü. Bir hükümet yetkilisi yavaşlatma suçlamasını reddetti. Ancak Facebook, Twitter ve YouTube’a yakın kaynaklar saldırının yaşandığı gün kendilerinden kaynaklı bir teknik sorun olmadığını açıkladı.
Türkiye'de bir çok yerde Twitter'a erişim sorunu haberleri alıyoruz. Sorunu araştırıp erişimi tekrar sağlamayı umuyoruz.
— Twitter Public Policy (@Policy) October 10, 2015
Ajansın görüştüğü üst düzey hükümet yetkilisi, yavaşlatma yöntemine başvurmadıklarını öne sürerek bir anda artan internet trafiğine işaret etti: “Terör saldırıları gibi önemli gelişmelerin sonrasında sosyal medya platformlarına daha fazla kullanıcı girmeye çalışıyor ve artan talep kaçınılmaz olarak interneti yavaşlatıyor.”
Twitter ve Facebook’ta sorun yok
Ancak sosyal medya şirketleri bu iddiayı doğrulamış görünmüyor. Zira Facebook, Twitter ve YouTube’un resmi temsilcileri Reuters’a açıklama yapmaktan kaçınsa da bu şirketlere yakın kaynaklar saldırı günü teknik sorun yaşamadıklarını vurguladı. Reuters, söz konusu şirketlerin her birinin trafiğin aniden artmasını kaldırabilecek büyüklükte sunucuları bulunduğunu ve hizmet kesintisinin nadiren yaşandığını aktardı.
Dahası, söz konusu sosyal medya şirketleri kısa kesintiler için bile kamuoyunu bilgilendirirken, saldırı sonrasında böyle bir açıklama yapılmaması dikkat çekici.
Haberde TTNET, Uydunet ve Turkcell’in Reuters’a açıklama yapmayı reddettiği de özellikle belirtildi.
‘Yavaşlatma mahkemeden güvenli’
İstanbul saldırılarının ardından bazı görüntülere mahkeme kararıyla yayın yasağı getirilirken, sosyal ağlara giriş önce yavaşlamış, ardından tümüyle kesilmişti. Kullanıcılar VPN kullanarak internete başka ülkeler üzerinden bağlanmak zorunda kalmıştı.
İnternet aktivistleri, mahkeme kararıyla kapatılan sitelerin sahiplerinin temyize giderek kararı tersine çevirebildiğine ancak ‘yavaşlatma’nın (throttling) belirsizlik içerdiğine dikkat çekiyor.
Dünya çapında internet kesintilerini izleyen Access Now isimli sivil toplum kuruluşunun hukuk danışmanı Peter Micek, “Yavaşlatma, bilgi akışını kontrol etmek isteyen hükümetlerin tercih ettiği mekanizma haline geliyor” dedi.