Araştırmacılar başta olmak üzere medyayla ilgilenen herkesin her yıl merakla beklediği Reuters’ın Dijital Haber Raporu yayımlandı. 154 sayfalık raporda Türkiye ile ilgili öne çıkan beş bulguyu derledik.
Reuters Enstitüsü’nün salı akşamı açıklanan 2019 Dijital Haber Raporu‘na göre:
1. Instagram, Whatsapp ve Facebook gruplarını haber için en çok Türkler kullanıyor
Facebook’un 2016’dan beri yaptığı algoritma değişiklikleriyle haber kuruluşlarının paylaşımlarının bu platform üzerinde daha az dağıtılmaya başladı. O günlerden beri tüm dünyada Whatsapp ve Facebook Messenger gibi kapalı platformlar yükselişte. Bu yılki rapora göre Türkiye yüzde 29 ile, açık veya kapalı Facebook gruplarının haber alma ve siyasi tartışma amacıyla en çok kullanıldığı ülke. Aynı şekilde yüzde 21 ile Whatsapp grupları da bu amaçla en çok Türkiye’de kullanılıyor. En dikkat çekici verilerden biri de Instagram’da haber tüketiminde Türkiye’nin yüzde 33 ile dünyada ilk sırada yer alması.
2. Geleneksel medyadan yeni medyaya geçiş sürüyor
Tüm ülkelerde çoğunluk (ortalama yüzde 68) haberi metin formatında tüketmek istediğini söylerken, 35 yaş altı grubunda haberi video formatında tercih edenlerin oranı yüzde 13’e çıkıyor. Raporun bu bölümünde şu ifade yer alıyor: “YouTube gibi platformlar Türkiye’de muhalif medyanın önemli merkezlerinden biri haline geldi. Bu ülkedeki kentli örneklemimizin yüzde 83’ü haberi (haber siteleri değil) harici platformlar üzerinden tükettiğini söylüyor.”
3. Haber tüketmekten en çok kaçınan ikinci ülke Türkiye
Haberlerden uzak durmaya çalıştığını söyleyenlerin oranı tüm dünyada geçen yıla göre üç puan artarak ortalama yüzde 32’ye yükseldi. Bu alanda yüzde 55’lik oranla Türkiye, Hırvatistan’ın bir puan gerisinde, ikinci sırada.
4. Haber paylaşmayı, yorum yapmayı seviyoruz
Türkiye’de insanların yüzde 60’ı haberleri sosyal medya veya diğer kanallardan paylaştığını söylüyor. Yüzde 45’i ise yine sosyal medyada veya haber sitelerinde haberler hakkında yorum yaptığını belirtiyor.
5. Tüm bunlara rağmen sosyal medya düşüşte
Türkiye, internetten haber tüketimi konusunda dünyada en üst sıralarda yer alsa, rapordaki bir başka veri sosyal medyayı haber kaynağı olarak Türklerin oranının yüzde 59’a düştüğünü gösteriyor. Üç yıl önce bu oran yüzde 70’ler seviyesindeydi. Diğer dijital mecralar ve TV’nin haber kaynağı olma payı istikrarlı seyrediyor. Basılı medya ise 2015’te yüzde 50’de iken, rapora göre bu yıl yüzde 46’ya düştü.
Önemli bir not
Reuters’ın raporunda, YouGov şirketinin yaptığı çevrim içi ankette Türkiye’den kentli nüfusun ağırlıklı olduğu 2.074 kişinin yer aldığı belirtiliyor. ABD ve İngiltere’nin aksine Türkiye’de yüz yüze görüşmelerle desteklenen daha sağlam bir yöntem kullanılmaması, anketin güvenilirliğini bazı noktalarda sorgulatıyor.
Örneğin ankete göre Türkiye’nin yüzde 34’ü internetten haber okumak için para ödediğini söylüyor. Oysa bugün için en gelişmiş ülkelerde bile bu alanda böyle yüksek bir oran söz konusu değil. Rapordaki “Türkiye’nin en çok okunan haber siteleri” listesi de bağımsız kuruluşların topladığı verilerle ciddi oranda çelişiyor.
Geçen yılki raporda masaüstü bilgisayar kullanımı konusunda “anormal” bir oran söz konusuydu. Bu yılki raporda bu durum “(Türkiye’de) bilgisayar kullanımı konusundaki 2018 verileri, muhtemel anket çalışmasından kaynaklanan bir hata nedeniyle, gerçekte olduğundan yüksek yazılmıştı” notuyla açıklandı.
