70 yılı aşan meslek hayatında Avustralya’dan İngiltere’ye, ABD’den Türkiye’ye uzanan küresel bir medya imparatorluğu kuran Rupert Murdoch, Fox ve News Corp yönetim kurulu başkanlığını büyük oğlu Lachlan’a devrettiğini açıkladı. ABD’den bir iletişim akademisyeni, “Esin kaynağı olduğu Succession dizisindeki gibi, Murdoch’ın dümeni bırakırsa ne olacağı merak ediliyor” yorumunu yaptı.
92 yaşındaki Avustralyalı iş adamı Rupert Murdoch dün çalışanlarına gönderdiği mesajda, görevi oğluna devrettiğini belirterek “Şahsım gibi şirketlerimiz de son derece sağlıklı” dedi.
Babasının görevi bırakmasının ardından Lachlan Murdoch (52) News Corp’un tek yönetim kurulu başkanı olurken Fox’un da yönetim kurulu başkanı ve CEO’su olarak devam edecek.
ABD, İngiltere ve Avustralya’da yüzlerce medya markasını bünyesinde barındıran iki dev şirket, son yıllarda TV başta olmak üzere geleneksel mecralardaki izleyici düşüşüyle ve dijitalleşmenin getirdiği zorluklarla mücadele ediyordu. Baba Murdoch, Fox ve News Corps’u birleştirme planını bu yıl başında hissedarların muhalefeti üzerine rafa kaldırmıştı.
Murdoch’ın News Corp’u, 2007’de TGRT’nin frekansını satın alıp Fox ve Fox Türk markalarıyla Türkiye’de de yayına geçmişti. Ancak Murdoch burada istediği başarıyı yakalamayınca Fox Türk’ü frekansıyla birlikte 2009’da TGRT’nin sahibi İhlas Holding’e geri sattı.
2013’te yine Murdoch’a ait olan 21st Century Fox’a devrilen Fox kanalı ise 2019’dan beri Disney şirketi bünyesinde Türkiye’de yayın yapıyor.
Rupert Murdoch kimdir?
Avustralya’da ünlü bir savaş muhabirinin oğlu olarak dünyaya gelen Rupert Murdoch, 1950’lerin başında babasının gazetesini devraldı ve onu küresel bir medya imparatorluğuna dönüştürmeye koyuldu.
Murdoch’un gazetecilikle ilk teması üniversitedeydi. Eğitimi için gittiği İngiltere’nin başkenti Londra’da Daily Express gazetesinde edindiği deneyim, sansasyonculuğa dayalı “tabloid haberciliği” ile tanışmasını sağladı.
Murdoch 1968’de News of the World’ü, 1969’da The Sun’ı satın aldı. Bunlar 30 yılı aşkın süre İngiltere’nin en çok satan tabloid gazeteleri oldu.
1974’te ABD’ye yerleşen Murdoch yerel gazeteleri satın alarak bir zincir kurdu. Ardından 1985’te sinema prodüksiyon şirketi üstünden satın aldığı Fox ile ABD’de TV dünyasını domine etmeye başladı.
Murdoch’ın haber markaları başta olmak üzere medya kuruluşları üstünden ABD, İngiltere ve Avustralya’da muhafazakâr siyasetçilere verdiği destek yıllardır eleştiri konusu oldu. ABD başkanlık seçimleri öncesinde şahsen Michael Bloomberg’i desteklediği bir dönemde Fox News sunucularının Donald Trump’a verdiği destek de tartışma yaratmıştı.
“Murdoch hanedanı siyaset, para ve güç arasında çizgi çekmez”
Rupert Murdoch‘a ait yayınların etik ihlalleri yıllardır hararetle eleştirildi. Fox başta olmak üzere sahip olduğu birçok medya kuruluşu, gazeteciliğin tarafsızlık ilkesini örseleyerek haberleri öznel yorumlarla harmanladı. News of the World gazetesi ise skandal haberleri yapmak için insanların telefonlarını dinlediği ortaya çıkınca 2011’de kapatılmıştı.
Murdoch’ın özel hayatı da zaman zaman tartışıldı. Oyuncu ve model Jerry Hall ile yaptığı dördüncü evliliği bir e-posta yoluyla bitirdiği haberlere yansımıştı. Çift geçen yıl boşandı. Murdoch beşinci evliliğine hazırlandığı Ann Lesley Smith ile nişanı bu yıl nisan ayında bozdu.
Murdoch, 6 çocuğundan bir veya birkaçına bir gün medya imparatorluğunun yönetimini devretmeyi uzun zamandır istiyordu. Lachlan bir numaralı vâris olarak görülüyordu. Diğer oğlu James de şirketin film ve televizyon prodüksiyonu varlıklarını 2019’da 71,3 milyar dolara Disney’e satma kararının ardından 21st Century Fox’un CEO’luğunu yapmıştı.
2019’da New York Times dergisinde yayımlanan bir yazıda, “Murdoch hanedanı siyaset, para ve güç arasında çizgi çekmez; hepsi beraberce imparatorluğun genişletilmesi amacına hizmet eder” deniyor.
“Haberlerini izleyicinin ne duymak istediğine göre şekillendiriyor”
Rupert Murdoch’ın sahneden çekilmesinin ardından ABD’den iki iletişim akademisyeni şu yorumları yaptı:
Matthew Jordan (Penn State Üniversitesi Medya Çalışmaları Doçenti): Esin kaynağı olduğu Succession dizisindeki gibi, Murdoch’ın dümeni bırakırsa ne olacağı merak ediliyor. Lachlan vâris adayı ama artık bu medya imparatorluğunun “veri odaklı bir iş makinesi” olduğunu anlamak önemli. Fox News dakika dakika reytingleri takip ediyor ve haberlerini izleyicinin ne duymak istediğine göre şekillendiriyor. Newsmax gibi sağ eğilimli daha fazla rakip medya kuruluşu ortaya çıktıkça, Fox’un da kârlı kalabilmek için izleyiciyi çekmeye devam etmesi gerekiyor.
Rodney Benson (New York Üniversitesi Medya Çalışmaları Profesörü): Murdoch, ideolojik açıdan sağcı medya altyapısının büyümesinin temellerini atmakla kalmadı. Üslûp ve etik açıdan da ABD medya ekosistemini ölçülemez biçimde dönüştürdü. Aile içinde çatışma olsa da, Rupert Murdoch hayatta olduğu sürece bu gerilimin yatıştırılacağını düşünüyorum. Baba Murdoch’ın resmi unvanı ne olursa olsun, ticari bir formül olarak kanalın başarısı göz önüne alındığında Fox’ta köklü bir değişim yaşanacağını hayal etmek bile zor.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:
Tatilde izleyebileceğiniz 5 gazetecilik dizisi: Succession, After Life ve diğerleri
