Facebook, milyarca kullanıcısının uluslararası alışveriş ve mali işlemler yapabilmesini sağlayacak dijital para birimi Libra’yı açıkladı. Dünya bankacılık sistemini sarsabileceği söylenen Libra’yı dolara rakip gösterenler, “Bitcoin’den iyi” diyenler var.
Dünyanın en yaygın sosyal ağı Facebook’un, blok zinciri (blockchain) üzerinde çalışacak bir kripto para geliştirdiğine yönelik haberleri Journo’da geçen ay duyurmuştuk. Facebook’un mikro ödeme sistemiyle “haber endüstrisini de kurtarabileceği” iddia edilmişti.
Facebook, Libra ile ilgili resmi açıklamayı bugün yaptı. The Guardian bu kararı “dünya bankacılık sistemini sarsma potansiyeline sahip bir hamle” diye nitelerken, Bloomberg “Facebook’a göre Libra’nın Bitcoin’den daha iyi olduğunu ve bir gün dolara rakip haline gelebileceğini” belirtti.
2.4 milyar aylık aktif kullanıcısı olan Facebook, Libra ile mahremiyet hakları konusundaki endişelere de yeni bir boyut katacak. Son dönemde büyümesi duran sosyal medya devinin Libra sayesinde önemli bir gelir kalemine ulaşabileceği tahmin edilirken, tekelleşme tartışmaları da yeniden hız kazanacak.
Mali teknolojiler (fintech) uzmanı Devrim Danyal, şimdiden onlarca küresel şirketin destek vereceğini açıkladığı Libra ile ilgili bir dizi soruya şöyle yanıt verdi:
1. Libra nedir?
Libra bir blockchain temeli üzerine kurulu küresel bir kripto para birimidir. Libra, yarattığı her Libra için teminat olarak kullanılan para birimleri ve diğer varlıklar topluluğu olan kendi Libra değerine güvenerek Libra Rezervi ile tam olarak desteklenir.
2. Facebook ile Libra arasındaki ilişki nedir?
Libra, tamamen Facebook’a ait değildir. Facebook’un birlikte kurduğu Libra Association’ın projesidir. Bu dernek Libra’nın parasal otoritesi olarak görev yapacak bir çatıdır.
3. Libra’nın amacı nedir?
Derneğin açıklamasına göre; para birimlerini kullanabilecek banka hesapları olmayan 1,7 milyar yetişkine çözüm olabilmek ve “milyarlarca insanı güçlendirmek.”
4. Libra kolaylık sağlayacak mı?
Mayıs ayında CEO Mark Zuckerberg, çevrimiçi para göndermenin fotoğraf göndermek kadar basit olması gerektiğini söyledi. Libra bu doğrultuda, insanların çevrimiçi olarak para göndermelerini kolaylaştıracak ve daha ucuz hale getirecek şekilde tasarlandı.
5. Calibra nedir?
Facebook, sosyal ve finansal veriler arasında ayrım yapılmasını sağlamak ve Libra ağı üzerinde kendi adına hizmet inşa etmek ve işletmek için düzenlenmiş bir iştirak olan Calibra’yı önce bir cüzdan gibi çalıştıracak (kullanıcılar arası para transferi). Ardından oyunlar ve e-ticaret eklenecek.
6. Facebook yeni kriptopara birimini doğrudan kontrol edecek mi?
Hayır. Facebook, para biriminin fiili bir para otoritesi olarak hizmet verecek dernek üyelerinden biridir. Facebook, derneğin kararları hakkında diğer üyelerden daha fazla söz sahibi olmayacaktır.
7. Diğer kurucu üyeler kimlerdir ?
MasterCard, Visa, PayPal, Uber, eBay, Vodafone ve Mercy Corps ve diğerleri bulunmaktadır. Dernek, projeyi yürütmek için çoğu 10 milyon dolara mal olacak 100 üyeye ulaşmayı umuyor. Merkezi İsviçre’de bulunan dernekte her üyenin aynı sayıda oyu vardır.
8. Libra nasıl bir kriptopara birimidir?
Diğer kripto para birimleri gibi tamamen dijitaldir. Her bir transferi onaylayan blockchain olarak bir yazılım defterine kaydedilir. Libra blok zinciri başta kurucu üyeler tarafından yönetilecek, gelecekte açık bir sisteme dönüşecektir.
9. Libra aşırı dalgalanmalara karşı nasıl duracak?
Diğer kriptopara birimleri gibi hiçbir şey tarafından desteklenmeyen ve spekülasyona cevaben çılgınca sallanan diğer bazı kripto paraların aksine, Libra’nın değerini artıracak bir varlık sepetine bağlı olacağı belirtilmektedir.
10. Libra hangi varlıklara bağlı (çıpalı) olacak?
Libra Birliği, bu varlıkların ne olacağını net açıklamasa da “istikrarlı ve saygın merkez bankalarından elde edilen para birimleri cinsinden banka mevduatları ve devlet menkul kıymetlerini” içerecek olması günden güne şiddetli bir şekilde dalgalanmayacağını ifade etmektedir. Diğer sorular ve cevaplar için Danyal’ın tweet zincirinin tamamını okuyabilirsiniz.
Libra hakkında 6 tahmin
Forbes dergisinde Bitcoin ve blokzinciri konularında yazan Caitlin Long ise Libra hakkında özetle şu altı tahminde bulundu:
1. Libra özellikle gelişmekte olan ülkelerde olumlu yönde güçlü bir etki yapabilir. Zaten Facebook da bu pazarlara yoğunlaşmak istiyor. Özellikle de merkez bankalarının sorumsuzluğunun etkisiyle yerel para birimi hızla değer kaybeden ve hiper enflasyon yaşayan Venezuela gibi ülkelere…
2. Facebook, bu kriptoparayı elinde tutanlara faiz ödeyecek. Bu durum ABD gibi ülkelerde bankacılık sisteminin merkezinde yer alan bankalara yönelik sübvansiyonların kaldırılması çağrılarını tetikleyebilir.
3. Facebook bu iş için İsviçre’de bağımsız bir dernek kurmuştu. Bir vakıf gibi de faaliyet gösterecek bu dernek Facebook’u olası anti-tröst davalarından korurken bir yandan da zamanla büyük bir mali güç haline gelecek.
4. Facebook bu süreçte birçok mali düzenleme belirsizliği ile karşı karşıya olmanın sıkıntısını çekecek. Örneğin Libra bir menkul kıymet olarak mı işlem görecek? Bu kriptoparayı satın almak için ABD’de hesap açmak şart mı olacak? Kim bir fincan kahve satın almak için ABD bankacılık sistemine kaydolmak ister ki?
5. Facebook’un veri güvenliğinin yanı sıra, kaç kullanıcısının gerçek insanlar olduğu gibi soruların yanıtları da bu süreçte ortaya çıkacak. Ayrıca mali duyuru yükümlülükleri nedeniyle şirket hiç olmadığı kadar şeffaflığa zorlanacak.
6. Facebook’un Libra’sı son tahlilde Bitcoin’e yarayacak. Milyonlarca insan bu süreçte kriptoparaların nasıl işlediğini Facebook sayesinde öğrenip sisteme güven duymaya başlayacak. Ancak Libra sınırsız sayıda dolaşıma sokulabildiği için, bir gün gelecek ve sayısı sınırlı olan Bitcoin’in gerçek değeri anlaşılacak. Venezuela’da hükûmet kendi kriptoparasını piyasaya sürdüğünde “petro” adlı bu para fazla rağbet görmemiş, ancak insanlar bu sayede sistemi öğrendiği için Bitcoin kullanımı patlama yapmıştı.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:
Pek yakında: Tek bir haber okumak için blok zinciri ile mikro ödeme
