ABD Adalet Bakanlığı ve 8 eyaletin açtığı davada, kontrolündeki reklam teknolojilerini kullanarak tekelleştiği ve yayıncılardan fahiş komisyon ücretleri aldığı savunulan arama motoru devi Google’ın parçalara ayrılması talep ediliyor. Dava, Google’a karşı bugüne kadarki en ciddi girişim olarak yorumlandı.
ABD Adalet Bakanlığı’nın anti-tröst (tekel karşıtı) biriminden sorumlu olan Jonathan Kanter, önceki gün düzenlediği basın toplantısında, Google’a açtıkları davayı anlattı. Kanter, “açık internette” içerik üreticilerin reklam satışı, markaların ise reklam alımı yaptıklarını belirterek “Bu dava, Google’ın uzun süredir dijital reklam teknolojileri alanında tekelci olduğunu savunduğumuz uygulamalarıyla ilgili” dedi.
ABD’de federal yönetimin yanı sıra aralarında New York ve California’nın da olduğu 8 eyalet, Google’a karşı davayı Virginia’da açtı. Dava dilekçesine göre Google, dijital reklam teknolojileri sektöründeki hâkimiyetini kötüye kullanarak reklamverenlerden ve içerik üreticilerinden %30’u aşan fahiş oranlarda komisyon ücreti tahsil ediyor.
Google ise reklam teknolojisi sektörünün “son derece rekabetçi” olduğunu savunarak Teksas Başsavcılığı’nın daha önce açtığı benzer bir davanın düştüğünü hatırlattı. Google’a göre dev şirketin dijital reklam birimleri parçalanırsa inovasyon yavaşlayacak, reklam ücretleri artacak ve küçük işletmelerle yayıncılar bundan kötü etkilenecek.
Google’ın çatı şirketi Alphabet’in hisseleri dava sonrası %2,6 değer kaybetti.
Dijital reklam sektörünün 1 numaralı aktörü
ABD’de açılan son dava, Biden Yönetimi’nin ülkedeki en büyük teknoloji şirketlerinden birine karşı ilk meydan okuması. Soruşturma süreci, Donald Trump döneminde başlatılmıştı. ABD Adalet Bakanlığı, 1980’lerde telekom şirketi Bell’in tekelci uygulamalarıyla nedeniyle mahkeme kararıyla parçalanmasından bu yana az sayıda anti-tröst davasına müdahil oldu.
Google, dijital reklamların alınması, satılması ve sunulmasında kullanılan teknolojilerin çoğunu kontrol ediyor. Küresel dijital reklam pazarı yıllık 626 milyar dolar hacminde. Google’ın sadece ABD’de bu yıl 65,7 milyar dolar dijital reklam geliri elde etmesi bekleniyor.
Avrupa Komisyonu 2017’de Google’a arama motorundaki alışveriş sonuçlarında kendi ortaklarını öne çıkardığı için 2,7 milyar dolar ceza kesmişti. Avrupalı yetkililer 2018’de Android işletim sistemindeki ihlaller nedeniyle Google’a 4,3 milyar dolarlık, 2019’da ise “AdSense” hizmetinde yayıncılara adil olmayan koşullar dayattığı için 1,5 milyar dolarlık fatura çıkarmıştı.
ABD’de 16 eyaletin başsavcılarının 2020’de Google’a karşı açtığı dava da New York’ta sürüyor.
“Bugüne kadarki en ciddi meydan okuma”
Teknoloji sitesi The Verge’den Casey Newton’a göre Google, ABD’deki yeni davayı kaybedebilir. Newton şöyle yazdı:
- Elbette bu dava yıllarca sürecek. Bu arada reklam sektörü evrilmeye devam edecek. Hükûmetin kazanması durumunda tüketicilerin (ve yayıncıların) rahat bir nefes alıp almayacağı belirsiz. 5 yılı aşkın süredir teknoloji şirketlerine ne yapılması gerektiğini teatral seanslarda tartışıp duran ABD Kongresi’nin Google gibi şirketlerin rekabet şartlarını düzenleyen yeni yasalar çıkarması bence çok daha iyi olurdu. Ama bunu yapmadılar. Bu yüzden yayıncıların, sundukları her reklamın gelirinin %30’unu Google’a ödediği bir dünyada yaşıyoruz.
- Yayıncıların kazandıkları paranın %80 veya %90’ının ceplerinde kalacağı bir başka dünyada internetin neye benzeyeceğini ve nasıl bir dijital yayıncılığın sürdürülebilir olacağını merak etmek için ilerici bir radikal olmanıza gerek yok. Umarım bunu yakında öğreniriz. ABD hükûmeti son yıllarda bazı zayıf antitröst davaları açtı. Son dava ise ilk bakışta bunlardan biri gibi görünmüyor. Google yıllardır diğer regülatörleri görece kolay bir biçimde savuşturmayı başarmıştı. Şimdi ABD Adalet Bakanlığı Google’ın reklam işini gözüne kestirdiğine göre, bu şirket bugüne kadarki en ciddi meydan okumayla karşı karşıya olabilir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:
Google parçalanabilir: Dijital reklam tekeline karşı ABD’den yeni hamle
