Dünyada medya kuruluşları, dijital gelirlerinde önemli bir kayba neden olan reklam engelleyicileri bir nebze olsun durdurmuşken şimdi de ödeme duvarı engelleyiciler yaygınlaşıyor. Dijital abonelik modeline geçen gazeteler, ücretli içeriklerini korsan kullanımdan korumak için ödeme duvarı engelleyicileri etkisiz kılacak çözümler arıyor.
Reuters Enstitüsü’nün raporuna göre dünyada okurların yüzde 25’i reklam engelleyici yazılımlar kullanıyor ve Türkiye’de yüzde 33 olan bu oran uluslararası ortalamanın epey üzerinde.
Gazeteler dijital gelirlerinin önemli bir bölümünü reklam engelleyiciler yüzünden kaybediyor. Avrupa’nın en büyük yayıncılarından Axel Springer, en yaygın reklam engelleyici uygulamalardan olan AdBlockerPlus’ın üreticisi Eyeo’ya karşı yıllardır hukuki mücadele sürdürüyor.
Almanya Yüksek Mahkemesi geçen yıl Axel Springer’ın başvurusunu reddedip reklam engellemenin yasal olduğuna hükmetmişti. Axel Springer bunun üzerine telif haklarının ihlal edildiği iddiasıyla yeni bir dava açtı.
Bir yandan giderek daha fazla medya kuruluşu internet sitelerinden okurlara reklam engelleyicileri kapatma çağrısı yapıyor. Bir yandan da “reklam engelleyici engelleyici” uygulamalar geliştiriliyor.
Gizli pencere açığı kapatıldı
Reklam gelirlerinin azaldığı, birçok medya kuruluşunun doğrudan okurdan dijital gelir elde etmeye başladığı bu dönemde şimdi de “ödeme duvarı engelleyici” meselesi tartışılıyor.
Aslında son döneme dek en çok kullanılan ödeme duvarı engelleme yöntemi, söz konusu haber sitesini gizli pencerede (incognito) açmaktan ibaretti. Tarayıcıların gizli pencere özelliğinde sitelerin çerezleri (cookie) bilgisayara kaydedilmediğinden, o kullanıcının siteyi kaçıncı kez ziyaret ettiği bu yöntemle anlaşılamıyor. Bu nedenle bir kullanıcıdan, her ay belirli bir sayfadan fazlasını okuduktan sonra abonelik ücreti talep eden gazetelere ücretsiz erişmek mümkün oluyordu.
New York Times ve Los Angeles Times gibi gazeteler “incognito açığını” son dönemde kapattılar. Artık bu yöntemle bu gazetelerin içeriklerine sınırsız ve ücretsiz ulaşmak mümkün değil.
Google’ın geçmişteki “ilk tık bedava” politikası gereği gazeteler, arama motoru üzerinden gelen okurdan ilk sayfa için ücret talep edemiyordu. Gazetelerin baskısı üzerine Google da bu uygulamayı 2017’de sonlandırmak zorunda kaldı.
En çok eklenti Firefox’da var
Ancak 2019 itibariyle ödeme duvarı engelleyici sorunu çözülebilmiş değil. Çünkü ücretli içeriğe korsan erişim için yazılan programların ve tarayıcı eklentilerinin sayısı artıyor. Hacker forumlarında paylaşılan bu yazılımlar, ödeme duvarlarında kullanılan JavaScript kodunun çalışmasını engelleyerek ücretli içeriğin görülebilmesini sağlıyor.
Wall Street Journal’dan Washington Post’a kadar abonelik modeli uygulayan onlarca sitenin içeriklerinin “kilidini açan” birçok uygulamaya bugün de basit bir Google aramasıyla ulaşmak mümkün.
Twipe’ın haberine göre ödeme duvarı engelleme eklentileri en çok Firefox tarayıcılar için üretiliyor. En yaygın tarayıcı olan Chrome’da henüz böyle bir eklenti yok. Ancak Twipe, ödeme duvarı engelleyicilerin yaygınlaşmasıyla Chrome eklentilerinin de piyasaya çıkacağı uyarısını yapıyor.
Yayıncılar henüz kesin bir çözüm bulmuş değil. Siteye göre “tüm kullanıcıların herhangi bir içeriğe erişmek için siteye kayıt olup kullanıcı hesaplarıyla girmesi, ödeme duvarı engelleyicilere karşı bir çözüm olabilir. Ancak bu da dijital abonelerin kullanıcı deneyimini olumsuz etkileyecek.”
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR – DÜNYADA ÖDEME DUVARI UYGULAYAN GAZETE SAYISI ARTIYOR
