SIGMA ödülleri açıklandı: Dünyadan 10 veri gazeteciliği örneği

ABD, Avustralya, Kolombiya, Uruguay, Malezya ve Avrupa’dan veri gazetecileri, bu yılın SIGMA ödüllerine layık görüldü.

Her yıl verilen SIGMA Ödülleri’nde son bir yılın kazananları bugün açıklandı. Farklı ülkelerden ve kıtalardan ödül alan veri gazetecilerinin işleri, coğrafi çeşitliliğin yanı sıra uygulama alanında da farklılıklar gösteriyor. Bu yıl ödül kazanan veri gazeteciliği örnekleri arasında sadece haritalı çalışmalar değil, 3 boyutlu modellemelerden TikTok videolarına çeşitli biçimlerde içerikler var.

2023 SIGMA Ödülleri’nin 10 kazananı şöyle:

The Associated Press ve FRONTLINE (ABD): “Putin’in Ukrayna saldırısında işlenen savaş suçlarını belgelemek” başlıklı dizide yayımlanan haberlede uydu fotoğrafları, yüz tanıma teknolojisi, tersine görsel arama ve açık kaynaklı soruşturma gibi teknikler kullanıldı. Örneğin bu kapsamda PBS’te yayımlanan şu haberde Ukrayna’daki savaş suçlarıyla ilgili özgün veriler yer alıyor.
ABC (Avustralya): “Kültür hedefte” adlı veri gazeteciliği çalışması ise Ukrayna savaşında zarar gören kültürel mirası konu alıyor. Veri gazetecileri, sahadaki gönüllülerle ve insan hakları aktivistleriyle işbirliği yaparak savaşta zarar gören tarihi binaları LiDAR teknolojisiyle lazer taramasından geçirip 3 boyutlu modelledi (üstteki görsel). Kanalın web sitesinde yayımlanan şu haberde bu tarihi bina modellemeleri etkileşimli olarak sergileniyor.
NRK (Norveç): “Ayrı dünyalar” başlıklı çalışma, TikTok algoritmasının, Ukrayna savaşıyla ilgili videoların hangisini kullanıcılardan saklayıp hangisini daha çok insana ulaştırdığını belgeliyor. Toplanan verilerin yanı sıra bu haberdeki görsel sunum da çarpıcı.
Cuestión Pública (Kolombiya): “Taht Oyunları” (Game of Thrones) dizisine atfen “Oy Oyunları” adı verilen çalışmada, Kolombiya’da geçen yıl yapılan seçimlere dair veriler hikâyeleştiriliyor. Milletvekili aday listelerinden belediye ihalelerine dek birçok veri kaynağını işleyen sitede, bir dizi veya oyunun web sitesinin sunduğu deneyim konseptleştirilmiş.
Streetsblog (ABD): “Hep korku içinde” başlıklı çalışmada, New York şehrinde devlet okullarının yakınında son 5 yılda gerçekleşen yaklaşık 1 milyon trafik kazası analiz ediliyor. Haber, 6 aylık bir araştırmanın ürünü.

6. Amenaza Roboto (Uruguay): “Batık şehir” başlıklı proje için ülke tarihinde ilk kez bilim insanları ve gazeteciler, başkent Montevideo’nun sel tehdidi altındaki kıyı şeridine dair çok sayıda veri kaynağını analiz etti. Araştırma, iklim değişikliğinin neden olduğu sonuçlar durdurulmazsa Uruguay başkentinin kritik altyapısının ve en yoksul mahallelerinin yanı sıra, en zengin bölgelerinin de sular altında kalacağını gösterdi (üstte).

7. The Markup ve The Associated Press (ABD): “Hâlâ yükleniyor” başlıklı araştırmada, ABD’nin farklı bölgelerinde internet hızı saptanıp verilerle ortaya kondu. Sonuçlara göre yoksulların ve Afrikalı Amerikalılar’ın yaşadığı mahalleler, internete erişim adaletsizliğinden en kötü etkilenen yerleşimler.

8. Grist ve Voice of OC (ABD): “Kirleticilerin geçmişinin hayaletleri” başlıklı çalışma için California’da 1.600 toprak örneği alınıp analiz edildi. Alt gelir grubunun yaşadığı bölgelerden alınan örneklerin yarısından fazlasının çocuklar için güvenlik riski oluşturan kimyasal maddeler içerdiği saptandı. Hava kirliliği ile gelir düzeyi arasında da benzer bir ilişki bulundu.

9. Yao-Hua Law (Malezya): Macaranga Media’ya çalışan veri gazetecisi Law, tüm işlerinin değerendirildiği “portfolyo” dalında ödüle layık görüldü.

10. Göç konulu iki haber ödülü paylaştı: Jüri, Avrupa’ya girmeye çalışırken insanlık dışı muameleye maruz kalan sığınmacıların ve göçmenleri konu alan iki ayrı haber arasında bir ödülü paylaştırdı. İspanyol El Pais gazetesinin liderliğindeki bir ekip çalışmasının ürünü olan “Sınırda öfke” başlıklı haber Hollanda’daki ihlalleri, Der Spiegel dergisinin de yer aldığı takımın işi olan ve “Yüzlerce göçmenin yasadışı olarak sınırdan geri püskürtülmesinde Frontex’in dahli var” başlığını taşıyan diğeri ise Almanya’dakileri konu alıyor.

2022 SIGMA Ödülleri’nde Journo’nun Haber Çölleri araştırması kısa listeye kalmıştı.

İLGİLİ: VERİ GAZETECİLİĞİ